(ภาพ : สุรจิต ชิรเวทย์)
เที่ยวกลับ หลังงานพระราชทานเพลิงศพ สุรจิต ชิรเวทย์ อดีต ส.ว. ที่วัดช่องลม สมุทรสงคราม เมื่อเย็นวันอาทิตย์ ผมฝ่าการจราจรหนึบหนับ ถนนพระราม 2 ถึงบ้านเกือบสองทุ่ม
เสียงครูปรีชา เจี๊ยบหยู “เจี๊ยว” เหมือนจอมยุทธ์ เก่งสี่ด้าน ทั้งดินน้ำลมไฟ...ตัวแทนคนรักษาเมืองแม่กลอง แบบเจี๊ยวคงไม่มี แต่หลักการของเจี๊ยว ยังมีรุ่นน้องช่วยสืบสาน “ยังก้องในหู”
เปิดหนังสือ “เจี๊ยว” ที่ได้จากงาน...อ่านไปเรื่อยๆ งานเขียนผมเป็นเช่นนี้ เจอเรื่องดีๆก็ขอลอกเอามาใช้ ยิ่งวันที่เหนื่อยล้า... อย่างวันนี้
เรื่องท้ายเล่ม...สำนวนการเขียน ไม่ใช่เจี๊ยว แต่ก็คลับคล้าย ชื่อเรื่องนักเรียนดีเด่น
อยากเล่าเรื่องนี้มากที่สุด วันนั้นไปวัดญาณเวศกวัน ที่นครปฐม ได้มีโอกาสเห็นท่านสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ป.อ.ปยุตโต ด้วย
เราเดินเข้าไปในห้องสมุดกัน มีหนังสือหลายเล่ม บนชั้นที่ให้ประชาชนนำกลับมาได้ฟรี เพียงลงทะเบียนรับหนังสือ แต่มีอีกส่วนหนึ่งที่แยกไปอีกชั้น ที่บอกว่าให้อ่านได้ในห้องสมุดเท่านั้น
พ่อพบหนังสือบนชั้นนั้น “กาลานุกรม” และสนใจอย่างยิ่ง เดินไปถามเจ้าหน้าที่ว่า ขอบริจาคได้มั้ย เพื่อให้เงินบริจาคนั้น นำไปจัดพิมพ์ในครั้งต่อไปได้
เจ้าหน้าที่ตอบอย่างเร็วว่า เรามีเจ้าภาพจัดพิมพ์ทุกเล่มแล้ว เราไม่ต้องการเงินบริจาค
และพูดต่ออย่างเร็วๆว่า ถ้าอยากได้จริง ก็ต้องทำข้อสอบ
พ่อตอบเพียงว่า “งั้นไม่เป็นไรครับ ผมนึกว่า จะขออนุญาตบริจาค เพราะหนังสือนี้มีค่ามาก”
พ่อหยุดพูด และกำลังจะเดินไปดูสิ่งอื่น
พลอยได้ฟังนั้น จึงถามเจ้าหน้าที่ว่า “เมื่อกี้ พี่บอกว่าถ้าสนใจจริง จะให้หนังสือเล่มนี้ ก็ต่อเมื่อทำข้อสอบใช่มั้ยคะ” พี่เจ้าหน้าที่ตอบว่า “ใช่ ต้องผ่านข้อสอบเท่านั้น เพราะที่นี่ไม่ให้บริจาค”
...
พลอยตอบว่า “งั้นขอข้อสอบได้มั้ยคะ หนูเชื่อว่า พ่อหนูน่าจะได้ทำข้อสอบ”
พ่อนั่งทำข้อสอบ 2 หน้ากระดาษอย่างสงบ โดยมีคำถามประมาณนี้ (เท่าที่พ่อจำได้)
1. ท่านประทับใจข้อเขียนใดของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตโต) ในเรื่องใดบ้าง 2. ยกตัวอย่างสังเวชนียสถาน มีชื่อว่า อะไร อยู่ที่ไหนบ้าง 3. จงลำดับเหตุการณ์สำคัญ ตามลำดับเวลา ในพุทธประวัติมา 3-4 เหตุการณ์
4. จงยกบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ ตามลำดับเหตุการณ์มาประมาณ 3-4 คน 5. จงลำดับเหตุการณ์สำคัญว่าสิ่งใดเกิดก่อนหลัง ปิระมิด กำแพงเมืองจีน พระไตรปิฎก คัมภีร์ของเหล่าจื๊อ
6. จงยกตัวอย่างประเทศที่ประชากรส่วนใหญ่นับถือพุทธศาสนา
เราปล่อยให้พ่อทำข้อสอบไป เมื่อเห็นว่าเสร็จแล้วจึงเดินไปหา เจ้าหน้าที่ขอบัตรประชาชนของพ่อ พร้อมหันไปบอกเจ้าหน้าที่อีกคนว่า “นำหนังสือมาให้คุณสุรจิต” เรายังไม่ทันถามว่าอะไรต่อ พี่เจ้าหน้าที่บอกว่า “คะแนนเต็มค่ะ”
หน้าตาของนักเรียนเป็นเช่นนี้เอง 55555 ยิ้มกว้างสดชื่นที่สุด
“พลอย” ชื่อจริง เทียนวรรณ ชิรเวทย์ ทำงานอยู่มูลนิธิเอสซีจี เคยชวนผมไปในกิจกรรมหนังสั้น กระตุ้นให้เด็กเรียนอาชีวะ สองสามครั้ง ผมอ่านเรื่องที่พลอยเขียนแล้ว นึกในใจ “ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น”
ลุงกิเลนติดค้างพลอย บอกว่าจะไปเยี่ยมพ่อพลอย ที่สถาบันจุฬาภรณ์ วันนั้น วันที่ลุงตั้งใจไป มีข่าวว่าเจี๊ยวอาการระยะสุดท้าย ไม่สื่อสารกับใครแล้ว ลุงก็ไม่ไป ไม่มีเหตุผลอะไรที่ลุงจะไปเพื่อให้พลอยหรือแม่พลอยเห็นหน้า
เรื่องของพลอยมีค่า ช่วยให้ลุงกิเลน...เบาใจ เอาตัวรอดเขียนคอลัมน์วันหนึ่ง เรื่องของพลอยยืนยันว่า สุรจิต ชิรเวทย์ นักเรียนดีเด่น พ่อของพลอย เป็นคนดีที่ไม่เคยตายไปจากหัวใจคน...จริงๆ.
กิเลน ประลองเชิง