บพค. ผนึกภาคีเครือข่ายนักวิจัย ใช้ Geo-intelligence ช่วยพัฒนาฐานข้อมูล Geospatial สนับสนุนฟื้นฟูเมืองหาดใหญ่ กู้วิกฤตอุทกภัยปี 2568 ด้วยแผนที่ดิจิทัล 360 องศา
วันที่ 4 ธันวาคม 2568 ภายใต้ข้อสั่งการของนายสุรศักดิ์ พันธ์เจริญวรกุล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและการสร้างนวัตกรรม (อว.) ให้เร่งนำองค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมลงพื้นที่ช่วยเหลือประชาชนในสถานการณ์อุทกภัยภาคใต้ นายณิรวัฒน์ ธรรมจักร์ ผู้อำนวยการหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนากำลังคนและทุนด้านการพัฒนาสถาบันอุดมศึกษา การวิจัยและการสร้างนวัตกรรม (บพค.) ร่วมกับ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (ม.อ.) บมจ.เดฟโดรนแมพเปอร์ (DDM) และภาคีเอกชนด้านวิศวกรรมสำรวจ ภูมิสารสนเทศ มากกว่า 10 องค์กร ประกาศความร่วมมือครั้งสำคัญในการนำเทคโนโลยีขั้นแนวหน้าด้านโลกและอวกาศร่วมกับเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ Geointelligence (GeoAI) มาเป็นกลไกหลักในการ "ฟื้นฟูเมืองหาดใหญ่" จากวิกฤตอุทกภัยปี 2568
และการ "ติดปีกทักษะแห่งอนาคต" ให้กับบุคลากรทักษะสูงและนักศึกษาของประเทศ มุ่งเน้นการสร้างคน ผ่านการลงมือทำจริง (Learning by Doing) ด้วยกระบวนการ STEM ร่วมกับ Art เป็นรูปแบบ STEAM ในการต่อยอดเพื่อยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ พร้อมฐานข้อมูลสำรวจแบบ Rapid Mapping ส่งมอบ "แผนที่ภาพถ่าย 360 องศา (Street View Map)" ให้เป็นฐานข้อมูลดิจิทัลเพื่อการสนับสนุนแผนฟื้นฟูและเยียวยาเมืองหาดใหญ่ที่แม่นยำและโปร่งใส และต่อยอดศูนย์ข้อมูลกลางภูมิสารสนเทศเพื่อบริหารจัดการน้ำท่วมหาดใหญ่ (Hat Yai Geospatial Data Center)
...
DEV DRONE MAPPER นำทีม Street View Mapping สร้าง "ความทรงจำดิจิทัล" หลังน้ำลด
นายกฤษนัยน์ เจริญจิตร นักวิจัยจาก บมจ.เดฟโดรนแมพเปอร์ เปิดเผยว่า วิกฤตน้ำท่วมหาดใหญ่ครั้งนี้ สร้างความเสียหายในวงกว้างและซับซ้อน การใช้เพียงภาพถ่ายดาวเทียมสำรวจทรัพยากรเพียงอย่างเดียว มีข้อจำกัดเรื่องเมฆฝน และรายละเอียดข้อมูลไม่เพียงพอต่อการประเมินความเสียหายในระดับโครงสร้าง เราจึงนำเทคโนโลยี Mobile Mapping System (MMS) อย่างง่ายและกล้อง 360 องศาความละเอียดสูง มาประยุกต์ใช้เพื่อสร้าง Digital Twin หรือฝาแฝดดิจิทัลของเมืองหาดใหญ่หลังน้ำลด ซึ่งเปรียบเสมือนการสร้าง "ความทรงจำดิจิทัล" ที่ระบุพิกัดและเวลา (Timestamped & Geotagged) ไว้อย่างชัดเจน
ความร่วมมือครั้งนี้ ไม่ใช่เพียงการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า แต่เป็นการ "ติดปีกทักษะแห่งอนาคต อาชีพมูลค่าสูง" ให้กับบุคลากรของประเทศ โดยมีการบูรณาการศาสตร์แบบ STEM และ Art เป็นรูปแบบ STEAM ลงสู่พื้นที่จริง และทำงานจริงภายใต้โครงการ "โครงการพัฒนากำลังคนสมรรถนะสูงด้านภูมิสารสนเทศปัญญาประดิษฐ์ (Geo-AI) และเทคโนโลยีอากาศยานไร้คนขับเพื่อส่งเสริมผู้ประกอบการฯ" โดยการสนับสนุนจาก บพค.
STEAM ลงพื้นที่จริง จากห้องเรียนสู่สนามน้ำท่วม
S (Science) : การใช้วิทยาศาสตร์ข้อมูล (Data Science) วิเคราะห์รูปแบบความเสียหายจากข้อมูลดิบเพื่อการตัดสินใจที่แม่นยำ
T (Technology) : การใช้ Geo AI และ Cloud Platform ในการประมวลผลภาพมหาศาลแบบ Rapid Mapping ภายในระยะเวลาเร่งด่วน 8 วัน
E (Engineering) : วิศวกรรมระบบสำรวจด้วยยานพาหนะ MMS ที่สามารถเข้าถึงพื้นที่ภัยพิบัติได้อย่างมีประสิทธิภาพ
A (Art/Arts) : ศิลปะการนำเสนอข้อมูล (Data Visualization) ในรูปแบบภาพ 360 องศา ที่ผู้ใช้งานทั่วไปสามารถเข้าถึงและเข้าใจบริบทของพื้นที่ได้ทันที
M (Mathematics) : การคำนวณพิกัดทางภูมิศาสตร์ (GNSS/GPS) ที่แม่นยำเพื่อใช้อ้างอิง บูรณาการตำแหน่งความเสียหายในการวิเคราะห์ข้อมูลเมืองด้านต่างๆ
ม.อ. – DDM – ภาคีเครือข่าย เปลี่ยนพื้นที่ประสบภัยให้เป็น Living Lab และ Data Center ของเมือง
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และ บมจ.เดฟโดรนแมพเปอร์ ภายใต้การสนับสนุนของ บพค. จะเข้ามามีบทบาทสำคัญในการเชื่อมโยงเทคโนโลยีสู่ชุมชนและการศึกษา โดยเปิดโอกาสให้นักศึกษาและนักวิจัยในพื้นที่ได้เรียนรู้การใช้งานเครื่องมือ Geointelligence ขั้นสูง เปลี่ยนพื้นที่ประสบภัยให้เป็นห้องเรียนเสมือนจริง (Living Lab) เพื่อสร้างนวัตกรที่มีทักษะพร้อมรับมือกับภัยพิบัติ (Disaster Resilience) ได้อย่างเป็นระบบ
โครงการนี้ตั้งเป้าหมายที่จะสำรวจเส้นทางเศรษฐกิจและพื้นที่วิกฤต (Red Zone) ในอำเภอหาดใหญ่และใกล้เคียง รวมระยะทางกว่า 300-500 กิโลเมตร ข้อมูลที่ได้จะถูกนำไปพัฒนาเป็น Web GIS Application และศูนย์ข้อมูลกลางภูมิสารสนเทศเพื่อบริหารจัดการน้ำท่วมหาดใหญ่ (Hat Yai Geospatial Data Center) ที่บูรณาการข้อมูลดาวเทียม ข้อมูลจากอุตุนิยมวิทยา ข้อมูลระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ข้อมูล GNSS ข้อมูลอากาศยานไร้คนขับ ข้อมูล Social GIS และอื่นๆ ที่หน่วยงานภาครัฐ บริษัท หน่วยวิจัยอื่นๆ สามารถนำไปใช้ประเมินความเสียหาย วางแผนซ่อมแซมโครงสร้างพื้นฐานได้อย่างรวดเร็ว โปร่งใส และลดความขัดแย้ง และการสร้างแบบจำลองน้ำท่วมรายละเอียดสูง เพื่อจัดทำแผนป้องกันในอนาคต
นวัตกรรม GeoAI ที่ไม่ใช่แค่กู้ภัย แต่สร้างอนาคตเมืองหาดใหญ่
"นี่คือตัวอย่างที่เป็นรูปธรรมของการใช้นวัตกรรม GeoAI เพื่อขับเคลื่อนสังคม ไม่ใช่แค่การกู้ภัย แต่คือการสร้างรากฐานข้อมูลและการพัฒนาศักยภาพคน เพื่อให้หาดใหญ่ฟื้นตัวได้อย่างแข็งแกร่งและยั่งยืน" ตัวแทนภาคีเครือข่ายกล่าวทิ้งท้าย
...