กรมการข้าว โดยศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุราษฎร์ธานี ควบคุมทุกกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพ สู่การลดต้นทุนเกษตรกร เพื่อสร้างมาตรฐาน ความน่าเชื่อถือ
เมื่อวันที่ 9 ม.ค. 65 นายวีระวุฒิ อัครธราดล ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุราษฎร์ธานี กล่าวว่า ระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ เป็นการดำเนินงานซึ่งเน้นการรวมกลุ่มของเกษตรกรรายย่อยในพื้นที่ โดยวางระบบการผลิตและการบริหารจัดการไปในแนวทางเดียวกัน เพื่อประหยัดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ซึ่งเมล็ดพันธุ์ข้าว เป็นหนึ่งในปัจจัยการผลิตที่สำคัญในการผลิตข้าว เนื่องจากเมล็ดพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพดี ช่วยให้ได้ผลผลิตต่อไร่มากขึ้น ผลผลิตมีคุณภาพดีและได้มาตรฐาน กรมการข้าว โดยศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุราษฎร์ธานี เป็นอีกหนึ่งหน่วยงาน ซึ่งมีบทบาทหน้าที่และมีภารกิจที่สนับสนุนโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ ช่วยให้ชุมชนและกลุ่มเกษตรกรชาวนาเกิดความเข้มแข็ง เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการก่อตั้ง การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ดีจึงจำเป็นต้องควบคุมการปฏิบัติตั้งแต่ในแปลงนา สถานที่รวบรวม การปรับปรุงคุณภาพและการตรวจสอบเมล็ดพันธุ์ข้าวจนถึงการบรรจุ เพื่อลดความเสี่ยงการปนของข้าวพันธุ์อื่น การทำลายของศัตรูพืช และปัจจัยอื่นๆ ที่ทำให้เมล็ดพันธุ์ข้าวไม่ได้ตามมาตรฐาน
...
นายณิมิตร ศรีสวัสดิ์ หัวหน้ากลุ่มควบคุมคุณภาพ ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุราษฎร์ธานี กล่าวเพิ่มเติมว่า ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสุราษฎร์ธานี ได้กำหนดให้มีการควบคุมคุณภาพเมล็ดพันธุ์ในทุกขั้นตอนของกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์อย่างเข้มงวด ตั้งแต่การผลิตในแปลงขยายพันธุ์ เมล็ดพันธุ์ก่อนการจัดซื้อ เมล็ดพันธุ์ระหว่างการปรับปรุงสภาพเมล็ดพันธุ์ หลังปรับปรุงสภาพ จนถึงเมล็ดพันธุ์ดีที่อยู่ระหว่างการเก็บรักษาในโรงเก็บ และทางศูนย์ฯ ใช้มาตรฐานเมล็ดพันธุ์ข้าว กรมการข้าว พ.ศ. 2557 เป็นเกณฑ์ในการจัดซื้อเมล็ดพันธุ์คืนจากเกษตรกรผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ โดยมีมาตรฐานเรื่องต่างๆ ได้แก่ 1. ความบริสุทธิ์ของเมล็ดพันธุ์ ต้องมีเมล็ดพันธุ์บริสุทธิ์เพื่อการจำหน่าย 98% มีสิ่งเจือปนได้ไม่เกิน 2% 2. ความชื้น ไม่เกิน 14% ความชื้น คือปริมาณน้ำในเมล็ด ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เมล็ดเสื่อมคุณภาพและมีผลโดยตรงต่ออายุการเก็บรักษา 3. ข้าวแดง ชั้นพันธุ์ขยายข้าวแดงจะมีได้ 1 เมล็ด ชั้นพันธุ์จำหน่ายเมล็ดแดงมีได้ไม่เกิน 5 เมล็ดจากเมล็ดพันธุ์ 500 กรัม 4. ความงอก เมล็ดพันธุ์ข้าวจะต้องมีความงอกไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 นำเมล็ดพันธุ์บริสุทธิ์มาทดสอบความงอก เพื่อวัดความสามารถในการงอกของเมล็ด เมื่อได้รับสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ซึ่งศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวมี 2 วิธีในการทดสอบ คือ การเพาะบนกระดาษ (Top of Paper, TP) และ การเพาะระหว่างกระดาษ (Between Paper, BP)
จะเห็นได้ว่า กว่าที่เกษตรกรทั่วไปหรือกลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่จะได้รับการสนับสนุนเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพไปใช้เพาะปลูกนั้น สิ่งสำคัญมากที่ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวทั่วประเทศคำนึงถึงคือ การควบคุมคุณภาพ เพื่อทำให้เกิดความมั่นใจว่า เมล็ดพันธุ์ที่ผลิตมีคุณภาพดี ตามมาตรฐานที่กำหนด รวมทั้งเป็นการสร้างความน่าเชื่อถือให้แก่เกษตรกร และลูกค้าว่าได้ซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพดีไปเพาะปลูก.
