ช่วงที่ผ่านมาพะยูนเกยตื้นตายอย่างต่อเนื่อง ทั้งทะเลกระบี่และตรัง หากนับตั้งแต่ต้นปีรวมแล้วกว่า 15 ตัว เป็นเรื่องที่น่าเสียดายเป็นอย่างมาก สำหรับสัตว์ป่าสงวนหายากซึ่งเลี้ยงลูกด้วยนม คาดน่าจะเหลือประชากรพะยูนในทะเลไทยเพียง 200 กว่าตัวเท่านั้น #savepayoon
นอกจากนี้จากข่าวที่ออกมา ยิ่งตอกย้ำเรื่องความเชื่อผิดๆ ในทางไสยศาสตร์ เพราะพบว่ามีการลักลอบตัดเขี้ยวพะยูนที่ตายบนหาด นำเอาไปทำเครื่องรางของขลัง โดยเฉพาะหัวแหวนเหมือนกับงาช้าง ยิ่งสร้างความกังวลให้กับบรรดานักอนุรักษ์ทั้งหลาย เกรงว่าจะมีผลต่อจำนวนประชากรพะยูน จะลดลงไปอีก หากปรากฏมีขบวนการไล่ล่าพะยูนเพื่อเอาอวัยวะทำตามใบสั่งลูกค้า ซึ่งมีความเชื่อว่าทั้งเนื้อ, กระดูก และเขี้ยวพะยูน มีคุณสมบัติทางเมตตามหานิยม และกลุ่มคนส่วนหนึ่งนำไปทำยาโป๊ว เชื่อว่ารักษาโรคมะเร็ง ทั้งๆ ที่แพทย์ออกมายืนยันแล้วว่าไม่เป็นความจริง
ขณะที่ตามเพจร้านทองบางแห่ง ทางทีมข่าว “เจาะประเด็นไทยรัฐออนไลน์” พบการโฆษณารับทำแหวนจากเขี้ยวพะยูน ซึ่งในตลาดเรียกกันว่า “งาช้างน้ำ” นำไปล้อมเพชร รวมถึงมีการประกาศให้เช่าบูชา “ปลาพะยูนมหาเสน่ห์” แอบอ้างว่ามีการปลุกเสกโดยเกจิอาจารย์ชื่อดังทางภาคใต้
ส่วนประเด็นการไล่ล่าพะยูนของมนุษย์ ไม่น่าจะเกิดขึ้น จากการระบุของ “อาหลี ชาญน้ำ” นายกสมาคมคนรักเลกระบี่ ชาวบ้านเกาะปู หมู่ 2 ต.เกาะศรีบอยา อ.เหนือคลอง จ.กระบี่ ซึ่งเป็นแหล่งหญ้าทะเลแหล่งใหญ่ในจ.กระบี่ กล่าวยอมรับกับทีมข่าว “เจาะประเด็นไทยรัฐออนไลน์” ว่า ในอดีตชาวประมงพื้นบ้านมีความเชื่อในเรื่องพะยูนในการนำมาทำไสยศาสตร์จริง แต่เชื่อว่าขบวนการล่าพะยูนในปัจจุบัน ไม่น่าจะมีอยู่แล้ว แต่ยังมีการซื้อขายอวัยวะของพะยูน ทั้งเขี้ยว กระดูก น้ำตาพะยูน ในราคาที่ค่อนข้างสูง โดยเขี้ยวพะยูน มีการซื้อขายเป็นคู่ในราคาตั้งแต่หลักหมื่นถึงหลักแสนบาท นำไปทำหัวแหวนวงใหญ่ ซึ่งเป็นที่นิยมของผู้หลักผู้ใหญ่ในบ้านเรา เพื่อประดับบารมี
...
“คงไม่มีขบวนการไล่ล่าพะยูน เพราะหากเป็นเช่นนั้นจะไม่เห็นซาก เห็นตัว แต่ซากพะยูนที่ตายจากการถูกอวนเรือประมง หรือพะยูนไล่กันเองจนมีบาดแผล ถูกคลื่นซัดเกยหาดจนเสียชีวิต พบว่าเมื่อมันตายแล้วเพราะคนช่วยไม่ทัน ได้ถูกตัดเขี้ยวออกไปแล้ว ส่วนใหญ่เป็นฝีมือของพวกกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ตัดเอาไปให้เจ้านาย ก็ให้คิดกันเอาเองว่าเป็นพวกไหน เพราะคนพวกนี้ชอบมากเขี้ยวพะยูน เอาไปทำหัวแหวนสีเหลืองอร่ามเป็นเงามัน ที่ผ่านมาในท้องตลาดมีการรับซื้อ ยิ่งเขี้ยวพะยูนอายุมากยิ่งแพง เพราะเขี้ยวใหญ่”
จากความนิยมในการนำเขี้ยวพะยูนไปทำหัวแหวน จึงอยากให้เจ้าหน้าที่ในบ้านเมืองจริงจังในการเอาผิดกลุ่มคนนิยมนำเขี้ยวพะยูนไปทำหัวแหวน โดยจับกุมกันจริงๆ ไม่ใช่ปล่อยปละเหมือนทุกวันนี้ ทั้งๆ ที่มีความผิด ปล่อยให้ใส่แหวนเขี้ยวพะยูนอวดโชว์กันในสังคม และยังมีร้านทองแห่งหนึ่งใน อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา รับทำแหวนจากเขี้ยวพะยูน ซึ่งขณะนี้กำลังจับตาดูในประเด็นการได้มาของเขี้ยวพะยูน
นอกจากนี้เพื่อเป็นการอนุรักษ์พะยูน ทางสมาคมคนรักเลกระบี่ได้มีการฟื้นฟูหญ้าทะเล รวมถึงเก็บขยะ ในพื้นที่ที่พะยูนอาศัยอยู่ และร่วมเฝ้าระวังกับเจ้าหน้าที่ในการดูแลพะยูน รวมถึงการติดตามพวกลักลอบตัดเขี้ยวพะยูนที่ตายนำไปทำเครื่องประดับ ซึ่งพะยูนส่วนใหญ่เสียชีวิตจากการเป็นแผลจนติดเชื้อ และติดมากับอุปกรณ์ทำประมง โดยพบว่าพะยูนจะเสียชีวิตจำนวนมากในช่วงเปิดอ่าว มากกว่าในช่วงปิดอ่าว จากหลายสาเหตุ.