นักวิจัยคณะวิทยาศาสตร์ มมส. ค้นพบ "หอยกาบน้ำจืดขนาดใหญ่ชนิดใหม่ของโลก" จากแม่น้ำชี ที่บ้านท่าขอนยาง และบ้านท่าสองคอน จ.มหาสารคาม แต่กลับใกล้สูญพันธุ์ โดยเล็งขยายพันธุ์เพิ่มให้ชาวบ้านเลี้ยง
เมื่อวันที่ 18 พ.ค. 2566 รศ.ดร.บังอร กองอิ้ม ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาสารคาม กล่าวว่า หอยกาบน้ำจืดขนาดใหญ่ชนิดใหม่ของโลกนี้มีความยาวของเปลือกถึง 21 เซนติเมตร เป็นหอยกาบน้ำจืดสกุลที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในบรรดาหอยกาบน้ำจืดด้วยกัน สามารถเรียกว่า หอยกาบใหญ่แม่น้ำชี หรือ หอยกาบใหญ่ลุ่มน้ำโขง ซึ่งเป็นหอยกาบน้ำจืดชนิดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในลุ่มน้ำโขง หรือเรียกว่า หอยกาบใหญ่ศาสตราจารย์สมศักดิ์ ปัญหา ดังชื่อวิทยาศาสตร์คือ Kongim, Sutcharit & Jeratthitikul, 2023 ซึ่งตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่ ศาสตราจารย์ ดร. สมศักดิ์ ปัญหา ผู้จุดประกายให้ทำวิจัยสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังกลุ่มหอย
...
รศ.ดร.บังอร กองอิ้ม กล่าวต่อไปว่า ปัจจุบันหอยกาบชนิดนี้อยู่ในภาวะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ เนื่องจากจำนวนลดลงมากจนแทบไม่พบตัวเป็น ทั้งนี้ รศ.ดร.บังอร กองอิ้ม และคณะ ได้สำรวจหอยชนิดนี้มาเป็นเวลาเกือบ 10 ปี พบตัวเป็นเพียง 2 ตัว เราโชคดีที่เมื่อปีที่แล้วได้พบ 1 ตัวเป็นช่วงหน้าแล้ง มีความยาวของเปลือก 21 ซม. น้ำหนัก 2.5 กก. จากนั้นเราก็ได้นำมาศึกษาค้นคว้าจนสามารถชี้ชัดว่าเป็นหอยกาบน้ำจืดชนิดใหม่ของโลกแน่นอน แต่ตอนนี้กลับพบว่ามีสถานะเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์มาก
นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาสารคาม กล่าวด้วยว่า ตลอด 10 ปีนี้เราเจอตัวเป็นแค่ 2 ตัวเอง เพราะชาวบ้านใช้ประโยชน์จากหอยกาบด้วยการนำตัวมาประกอบอาหาร เป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญ หรือนำมาเลี้ยงสัตว์ ส่วนเปลือกหอยจะนำมาทำเครื่องมือเครื่องใช้ เครื่องประดับ ภาชนะใส่อาหาร เป็นต้น หรือเผาเปลือกเพื่อผลิตแคลเซียมคาร์บอเนต หรือ ปูนขาว ในธรรมชาติหอยกาบน้ำจืดจะทำหน้าที่กรองตะกอนในแหล่งน้ำทำให้น้ำใส เปลือกเมื่อถูกย่อยสลายจะช่วยหมุนเวียนแร่ธาตุคืนสู่ระบบนิเวศแหล่งน้ำ เรามองว่าอยากจะเพาะพันธุ์และขยายพันธุ์เพื่อให้ชาวบ้านเลี้ยงต่อไป.