ชาวไทใหญ่ในอำเภอแม่สอด จ.ตาก จัดงานประเพณี “ตักบาตร แล้อุ๊ปั๊ดตะก่า" หรือ ตักบาตรเข้าพรรษาอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมอันดีงามกว่า 200 ปี ที่วัดหลวง ชาวแม่สอดและนักท่องเที่ยวร่วมงานเพียบ
เมื่อเวลา 13.00 น. วันที่ 12 ก.ค. 65 ที่วัดแม่ซอดหน้าด่าน หรือวัดหลวง ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองชายแดนแม่สอด จังหวัดตาก อายุไม่ต่ำกว่า 200 ปี ชาวไทใหญ่และพุทธศาสนิกชนชาวอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ร่วมใจกันจัดงานประเพณีสืบสานวัฒนธรรมแห่งโบราณกาล “ตักบาตร แล้อุ๊ปั๊ดตะก่า" หรือตักบาตรเข้าพรรษา ซึ่งปีนี้มีการจัดงานตามประเพณีโบราณ โดยมีนักท่องเที่ยวและชาวอำเภอแม่สอดและอำเภอข้างเคียงต่างมาร่วมงานประเพณีดังกล่าวกันอย่างเนืองแน่น
...
ก่อนจะเริ่มงาน ผู้เข้าร่วมงานซึ่งจะเป็นผู้ชายทั้งหมดต้องแต่งกายนุ่งขาวห่มขาว แล้วเข้าพิธีกรรมทางด้านศาสนาแบบไทใหญ่ มีการรับศีลรับพรจากพระสงฆ์ที่สวดเป็นภาษาบาลี หลังพิธีรับศีลแล้วเสร็จ ผู้ชายที่ร่วมขบวนตักบาตรที่นุ่งขาวห่มขาว จัดเตรียมริ้วขบวนโดยหัวขบวนจะมีผู้นำสวดถือองศ์พระพุทธรูป ซึ่งเป็นตัวแทนพระพุทธเจ้าเดินนำหน้าขบวน เป็นพลระฆังตีให้สัญญาณตลอดเส้นทางการตักบาตร จากนั้นเป็นขบวนแบกหามรับสิ่งของตักบาตรซึ่งเป็นอาหารแห้ง และปิดท้ายขบวนด้วยพลตีฆ้องใบใหญ่ตีปิดท้ายขบวนเสียงดังกังวานไปทั่วถนนรอบเขตเทศบาลนครแม่สอด ซึ่งเป็นภาพที่หาชมได้ยากในปัจจุบัน หลังยุคสมัยเปลี่ยนไปตามกาลเวลา
อาจารย์เจียมจิต ประกอบกิจ ผู้ทรงคุณวุฒิชุมชนวัดหลวง กล่าวว่า ประเพณีโบราณตักบาตร “แล้อุ๊ปั๊ดตะก่า เป็นประเพณีที่ชาวไทใหญ่ในชายแดนอำเภอแม่สอดยืดถือปฏิบัติสืบสานสืบต่อกันมากว่า 200 ปีแล้ว ซึ่งการตักบาตร แล้อุ๊ปั๊ดตะก่านั้นจะมีเฉพาะช่วงเทศกาลวันเข้าพรรษาเท่านั้น และตักบาตรในวันพระใหญ่และจะมีต่อเนื่องเป็นเวลา 3 เดือนเต็ม ไปสิ้นสุดในช่วงวันออกพรรษาของทุกปี ส่วนสิ่งของที่นำมาใส่บาตรส่วนใหญ่จะเป็นของแห้ง เช่น ดอกไม้ ขนม อาหารแห้ง และข้าวสาร เป็นต้น.
...
สำหรับประเพณี “แล้อุ๊ปั๊ดตะก่า” เป็นประเพณีแห่รับข้าวพระพุทธของคนไทยเชื้อสายไทใหญ่ในแม่สอด คำว่า “แล้อุ๊ปั๊ดตะก่า” เป็นภาษาไทใหญ่ หมายถึงคณะอุบาสกแห่รับข้าวพระพุทธจากผู้มีจิตศรัทธาถวายพระพุทธเจ้า พิธี “แล้อุ๊ปั๊ดตะก่า” จัดขึ้น ณ วัดแม่ซอดหน้าด่าน หรือวัดหลวง อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ซึ่งผู้เข้าร่วมพิธีกรรมในขบวนตักบาตรนั้นทางวัดหลวงได้จัดให้คณะอุบาสกที่เข้าร่วมในขบวนหาบหามต้องไปวัดในวันโกนหรือวันพระใหญ่ ก่อนที่จะนุ่งขาวห่มขาวแล้วรับศีล 5 ก่อนออกเดินแห่เป็นแถวขบวน โดยมีฆ้อง ระฆัง ตีเสียงสัญญาณนำหน้า ตามด้วยพระพุทธรูปที่อัญเชิญใส่พานมา
ในขบวนหาบจะมีทั้งโตกไม้ จานสำหรับใส่อาหาร ขนม ตะกร้าสำหรับใส่ผลไม้ ออกเดินทางตามเส้นทางที่กำหนด ซึ่งขบวนแล้อุ๊ปั๊ดตะก่า จะเดินไปรอบตัวอำเภอแม่สอด นำหน้าด้วยเสียงระฆังเป็นเอกลักษณ์ เมื่อชาวบ้านได้ยินเสียงระฆังนี้ก็จะเตรียมตัวออกมายืนรอที่หน้าบ้าน เพื่อเอาสิ่งของอาหารแห้งที่เตรียมไว้ใส่ลงไปบนจานในขบวนแล้อุ๊ปั๊ดตะก่า ซึ่งสิ่งของทั้งหมดจะนำไปถวายพระสงฆ์ในวันเข้าพรรษาที่วัดแม่ซอดหน้าด่าน หรือวัดหลวง เขตเทศบาลนครแม่สอด อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก.
...