เมื่อเอ่ยถึงจังหวัดแพร่เชื่อว่าคนไทยรู้จักกันดี เป็นจังหวัดที่งดงามด้วยวิถีชีวิตและวัฒนธรรมประเพณีที่ล้ำค่าเก่าแก่ เมืองแห่งไม้สักที่มีคุณภาพดีที่สุดและมีสวนป่าสักรัฐบาลปลูกแห่งแรกในประเทศไทยจึงได้รับสมญานามว่าเป็น “ประตูสู่ล้านนา” เนื่องจากมีเส้นทางคมนาคมเชื่อมต่อไปจังหวัดอื่นๆในภาคเหนือเมืองแพร่จึงถูกมองว่าเป็นแค่เมืองผ่าน แต่จริงๆแล้วเมืองแพร่เป็นเมืองที่มีร่องรอยของประวัติศาสตร์ และแหล่งท่องเที่ยวมากมาย ที่รอให้ทุกท่านได้มาสัมผัสกันอยู่ วัดพระธาตุสุโทนมงคลคีรี อ.เด่นชัย จ.แพร่ จำลองรูปแบบวัดสำคัญๆของภาคเหนือ และจากต่างประเทศ ภายในมีพิพิธภัณฑ์สุวรรณหอคำ สร้างด้วยไม้สักทองเรือนเก่า 14 หลัง จัดแสดงโบราณวัตถุมีค่าหัวเมืองฝ่ายเหนือ.วัดพระธาตุสุโทนมงคลคีรี อ.เด่นชัย เป็นวัดที่สวยงามตามลักษณะของสถาปัตยกรรมล้านนาแบบผสมผสาน จำลองรูปแบบมาจากวัดสำคัญๆของภาคเหนือ และจากประเทศเพื่อนบ้าน ได้แก่ พม่า จีน และลาว โดยเลือกเอาจุดเด่นของแต่ละแห่งมารวบรวมไว้ที่วัดนี้ ทำให้วัดนี้มีลักษณะแตกต่างจากวัดทั่วๆไปบ่อน้ำพุร้อนแม่จอก อ.วังชิ้น เป็นบ่อน้ำร้อนที่ผุดขึ้นมาจากพื้นดิน มีอุณหภูมิประมาณ 80 องศาเซลเซียส มีลักษณะที่แปลกและสวยงามมาก สวนป่าสักรัฐบาล ปลูกแห่งแรกในประเทศไทย ตรงข้ามที่หยุดรถไฟบ้านพวก พระยาวันพฤกษ์พิจารณ์ (ทองคำ เศวตศิลา) มีต้นสักอายุกว่า 100 ปี.วัดพระธาตุศรีดอนคำ อ.ลอง ภายในมีพิพิธภัณฑ์พระเจ้าพร้าโต้ แกะสลักไม้เป็นพระพุทธรูปด้วยพร้าโต้ แปลกที่สุดในประเทศไทย มีระฆังทำจากลูกระเบิดสถานีรถไฟบ้านปิน อ.ลอง เป็นสถานีรถไฟที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นแตกต่างจากที่อื่นและมีเพียงหนึ่งเดียวในไทย เป็นสถานีรถไฟแห่งแรกและแห่งเดียวในประเทศไทยที่สร้างด้วยสไตล์ “เฟรมเฮาส์” แบบบาวาเรียน (Bavarian Timber Frame House) แบบสถาปัตยกรรมที่นิยมมากในแคว้นบาวาเรียนของเยอรมนี วัดสูงเม่น อ.สูงเม่น มีพิพิธภัณฑ์คัมภีร์ใบลานได้ชื่อว่ามีคัมภีร์ใบลานภาษาล้านนามากที่สุดในโลก เป็นแหล่งเรียนรู้ภาษาล้านนา.วัดสูงเม่น อ.สูงเม่น ชมพิพิธภัณฑ์คัมภีร์ใบลาน ที่ได้ชื่อว่ามีคัมภีร์ใบลานมากที่สุดในโลก เกิดจากครูบามหาเถร ไปแสวงบุญยังเมืองต่างๆ ได้มองเห็นถึงคุณค่าความสำคัญจึงเก็บรวบรวมและรักษาคัมภีร์ใบลานไว้ เพื่อให้อนุชนรุ่นหลังได้ศึกษา พิพิธภัณฑ์เมืองแพร่ คุ้มเจ้าหลวง สถาปัตยกรรมสมัยรัชกาลที่ 5 ตัวอาคารสร้างด้วยอิฐถือปูน มี 2 ชั้น ไม่มีการฝังเสาเข็มแต่ใช้ไม้ซุงท่อน งดงามด้วยศิลปะ.พิพิธภัณฑ์เมืองแพร่ คุ้มเจ้าหลวง อ.เมืองแพร่ เป็นสถาปัตยกรรมสมัยต้นยุครัชกาลที่ 5 มีรูปทรงเป็นแบบสถาปัตยกรรมไทยผสมยุโรปหรือทรงขนมปังขิง ภายในจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้เก่าแก่ของเจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์ และแม่เจ้าบัวไหล และนิทรรศการการทำไม้สมัยก่อนวัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง ปูชนียสถานอันศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของ จ.แพร่ เป็นพระธาตุประจำปีเกิดปีเสือหรือปีขาล และองค์พระธาตุบรรจุพระบรมสารีริกธาตุของ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า วัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง วัดคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดแพร่และภาคเหนือ หากไม่ได้มากราบนมัสการพระธาตุช่อแฮ เปรียบไปไม่ถึงเมืองแพร่.พุทธอุทยานดอยผาสวรรค์เฉลิมพระเกียรติ ร.9 (วัดพระธาตุอินแขวนจำลอง) ที่บ้านแม่แคม อ.เมืองแพร่ มีธรรมชาติอันสวยงามและสูดอากาศที่ขึ้นชื่อว่าเป็นแหล่งโอโซนอันดับที่ 7 ของประเทศไทยผ้าหม้อห้อมบ้านทุ่งโฮ้ง เป็นผ้าหม้อห้อมที่ขึ้นชื่อแห่งหนึ่งของประเทศไทย มีร้านจำหน่ายเรียงรายตามสองฝั่งถนน และไปชม “ศูนย์เรียนรู้ย้อมผ้าหม้อห้อม บ้านป้าเหงี่ยม” เป็นศูนย์เรียนรู้ ศูนย์สาธิตวิธีการทำผ้าหม้อห้อม คำแสนแกลอรี่ อ.หนองม่วงไข่ ภายในมีพระพุทธธูปไม้แกะสลักจากไม้สัก.คำแสนแกลอรี่ อ.หนองม่วงไข่ เป็นหอศิลป์ขนาดเล็กในเรือนไม้ที่ทรงคุณค่าของคุณอิทธิพล ปัญญาแฝง ช่างแกะสลัก เก็บแสดงผลงานศิลปะของตนเองและเพื่อให้ผู้ที่มีความชื่นชอบและสนใจในงานศิลปะได้เข้าชมฟรีถ้ำผานางคอย อ.ร้องกวาง เป็นถ้ำตามธรรมชาติขนาดใหญ่ มีความสวยงาม อลังการ ด้านในผนังถ้ำมีหินงอก หินย้อยสวยงามอุทยานลิลิตพระลอ อ.สอง ตำนานรักพระลอ และพระเพื่อน พระแพง ในวรรณกรรม “ลิลิตพระลอ” ที่โด่งดัง จนได้ชื่อว่าเป็นยอดแห่งลิลิตนักท่องเที่ยวที่ไปแอ่วเมืองแพร่จะได้ทัศนศึกษาทั้งเรื่องราวของประวัติศาสตร์ และสถานที่ท่องเที่ยวเด่นๆที่น่าสนใจของหลายๆอำเภอนายพงศ์รัตน์ ภิรมย์รัตน์ ผวจ.แพร่ กล่าวว่า จังหวัดแพร่เป็นเมืองเก่าแก่มีอายุมากกว่า 1,000 ปี อยากเชิญชวนนักท่องเที่ยวมากราบไหว้พระธาตุ 1,000 ปี มีถึง 15 วัด ชมวิถีชีวิตและอัตลักษณ์ของคนเมืองแพร่ ชมผลิตภัณฑ์ ชุมชนเด่นของ จ.แพร่อาทิ ผ้าหม้อห้อม ไม้สักที่ อ.สูงเม่น เป็นชุมชนท่องเที่ยว โอทอป นวัตวิถี เกี่ยวกับงานเฟอร์นิเจอร์ไม้สัก หลายคนมาชมแล้วอดที่จะซื้อกลับไปไม่ได้ ภาพจังหวัดแพร่อีกด้านหนึ่งจากมุมสูง จะมองเห็นทิวทัศน์อันสวยงาม ด้วยวัดวาอารามและบ้านเรือนที่โอบล้อมไปด้วยต้นไม้เขียวขจีและภูเขา.นอกจากนี้ยังมีแหล่งท่องเที่ยวชุมชนที่มีทุกอำเภอ ชมวัฒนธรรมประเพณีที่เป็นหนึ่งเดียวของประเทศไทย เช่น งานประเพณีพระธาตุช่อแฮ เมืองแพร่ แห่ตุงหลวง งานประเพณีไหว้พระพุทธโกศัยศิริชัยมหาศากยมุนี งานประเพณีตากธรรม ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า เป็นต้นจังหวัดแพร่สามารถมาท่องเที่ยวได้ทุกฤดูกาล ทุกเดือน มีงานกิจกรรมต่อเนื่องตลอดปี ทุกสถานที่ ผู้คนพร้อมที่จะต้อนรับนักท่องเที่ยวด้วยความเต็มใจยิ่ง.มณี ม่วงทอง