ไอ้ดำ โคตรจงอาง กับวิชาอสรพิษวิทยา จากหมองู คนดังแห่งจันทบุรี

• สัตว์เลื้อยคลานมีพิษ แค่คิดยังกลัว แต่สองหนุ่มจิตอาสาที่จันทบุรี กลับทำภารกิจ "จับงู" ด้วยความรัก 
• ตามไปคุยกับ คนรักงู จับงูอย่างไรให้เกิดประโยชน์ และปลอดภัยทั้งคนและงู

ณ ห้องแถวเลขที่ 99/2 หมู่ 8 ริมถนน 3399 สายบ้านหนองสีงา-วังโตนด ต.วังโตนด อ.นายายอาม จ.จันทบุรี ด้านหน้าเปิดเป็นร้านตัดผม

ส่วนพื้นที่ด้านใน สิบเอกณัฐพล เสืองาม หรือ นัท อายุ 31 ปี ชาว ต.ทุ่งเบญจา อ.ท่าใหม่ จ.จันทบุรี กับคู่หู นายสุทัศน์ โทบุตรดี หรือ พี่ไก่ อายุ 51 ปี ชาว อ.นายายอาม ทั้งสองผู้ก่อตั้ง เพจ อาสาพิทักษ์งูเมืองจันท์ กำลังดูแล เจ้าดำ จงอางยักษ์

ภารกิจยามเช้า คือ “ช่วยกันยก” เจ้าดำที่ยาวกว่า 4 เมตร มันถูกพบขณะถูกสุนัข 9 ตัวรุมกัด บาดเจ็บ แต่ไม่ตาย

เจ้าดำ ถูกนำออกมาจากกล่องพลาสติกมาปฐมพยาบาล ใส่ยาฆ่าเชื้อ พร้อมกับโรยผงแป้งใส่ปากแผล เพื่อให้แผลแห้ง ไม่ให้แมลงวันเข้าไปวางไข่ อันเป็นสาเหตุของการติดเชื้อ

เสร็จแล้วจึงประคอง เจ้าดำ นำน้ำให้ดื่ม เพื่อลดการกระหายน้ำ และไม่ทำให้งูเครียด ซึ่ง เจ้าดำ จงอางยักษ์ จอมอึด มีอาการดีขึ้นมาก แผลตามลำตัวที่เกิดจากการถูกสุนัขรุมกัด เริ่มสมานเข้าที่ แข็งแรงขึ้น พร้อมที่จะนำไปปล่อยคืนสู่ธรรมชาติในเร็ววัน

สิบเอก ณัฐพล เสืองาม หรือ นัท ผู้ที่ปรากฏในภาพข่าว การจับ งูจงอาง ด้วยมือเปล่า หลายครั้งในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา จนกลายเป็นกระแสโด่งดังในสื่อต่างๆ ได้เล่าเรื่องราวและประสบการณ์ชีวิต ว่า ปัจจุบันทำงานเป็นเจ้าหน้าที่งานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เทศบาลตำบลหนองคล้า ส่วนครอบครัวประกอบอาชีพทำสวนผลไม้

จุดเริ่มต้นที่เข้ามาทำภารกิจ เอาชีวิตไปเสี่ยง ออกช่วยเหลือชาวบ้านจับสัตว์เลื้อยคลาน โดยเฉพาะ งูพิษ เกิดจากได้เห็นความสำคัญของ งู

นอกจาก งู จะมีประโยชน์ต่อระบบนิเวศแล้ว ยังมีความสำคัญกับระบบการแพทย์ การรักษา ซึ่งผู้ป่วยในอนาคต จะต้องใช้ยาจำนวนมากที่สกัดจากพิษของงู จุดนี้เองที่ทำให้คิดว่า ทำอย่างไรในการจับงู จะเกิดความปลอดภัยทั้งคนและงู

"ก่อนหน้านี้ ได้มีโอกาสไปเข้าไปศึกษาจากสถานเสาวภา สภากาชาดไทย โดยเข้าคอร์สฝึกอบรมอย่างจริงจัง และยังได้เข้าร่วมฝึกอบรมภาคสนาม กับทีมงาน อสรพิษวิทยา ร่วมกับ คุณนิรุทธ์ ชมงาม มือปราบอสรพิษ และทีมงานอสรพิษวิทยา ประเทศไทย เพื่อให้เกิดความเชี่ยวชาญชำนาญ"

นัท กล่าวว่า ในหลายเคสที่เห็นมีการใช้มือเปล่าจับงูจงอาง อย่างที่ปรากฏในภาพข่าว เนื่องจากในบางสถานการณ์ ไม่สามารถใช้อุปกรณ์จับงูได้ ทั้งจากพื้นที่ที่แคบ หรือประเมินแล้ว อาจทำให้เกิดความเสี่ยง หรือ งูอาจบาดเจ็บ จึงจำเป็นต้องใช้วิธีจับด้วยมือเปล่า

อย่างไรก็ตาม นี่เป็นความสามารถเฉพาะตัวเฉพาะทาง ได้รับการฝึกฝนมาเป็นอย่างดี ไม่แนะนำให้ลอกเลียนแบบ

ส่วนกรณีที่เจ้าหน้าที่มีการจ้องตางูจงอาง เพื่อสะกดจิต ก่อนที่จะใช้ มือเปล่าจับ จริงๆ แล้ว วิธีนี้เป็นการสังเกตดูพฤติกรรมของงูว่ามีพฤติกรรมแบบไหน เนื่องจากเป็นงูป่า ไม่ใช่งูที่พบเห็นทั่วๆ ไป ที่นำไปโชว์ตามงานต่างๆ

"วิธีนี้ คนจับงูต้องอ่านใจงูให้ออก ก็เลยเหมือนเป็นการสะกดจิต แต่ถ้าพบว่างูมีพฤติกรรมที่ไม่โอเค การจับก็จะเปลี่ยนแปลงไปอีกวิธีหนึ่ง แล้วแต่สถานการณ์"

เมื่อถามถึงค่าใช้จ่าย ในการออกทำภารกิจแต่ละครั้ง ส่วนมากจะใช้เงินของตัวเอง เนื่องจากไม่มีหน่วยงานที่จะสนับสนุน จะมีบ้างบางครั้ง เจ้าของบ้านจะช่วยเหลือค่าน้ำมันมันเป็นการตอบแทนน้ำใจเล็กๆ น้อยๆ ซึ่งก็ไม่เพียงพอสำหรับการวิ่งไปในแต่ละเคส เพราะบางเคสอยู่ในพื้นที่ห่างไกล

"ความต้องการ ของสนับสนุนตอนนี้ เป็นอุปกรณ์ใช้ส่องสว่างที่ติดกับตัว และที่ต้องใช้ในภาคสนาม เพราะจะมีปัญหาเรื่องการจับงูในที่มืด หากเป็นไปได้ อยากให้หน่วยงาน หรือผู้มีจิตศรัทธา ช่วยสนับสนุนเงินทุน หรือจัดซื้ออุปกรณ์ให้แสงสว่างเพื่อใช้ในภารกิจนี้"

ขณะที่ สุทัศน์ โทบุตรดี หรือ พี่ไก่ หนึ่งในสมาชิกอาสาพิทักษ์งูเมืองจันท์ ที่ปัจจุบันเป็นช่างตัดผม บอกว่า นอกเหนือจากจะออกไปช่วยจับงูแล้ว ยังขอรับหน้าที่ในการรักษา ดูแลอนุบาลงูชนิดต่างๆ ที่จับได้ และนำกลับมาพักฟื้น โดยภารกิจในแต่ละวัน จะนำงูออกมาอาบน้ำ ทำแผล และเฝ้าสังเกตอาการ

"ระหว่างนี้ จะพูดคุยกับงูทุกตัว โดยเรียกเค้าว่า ลูก เพื่อให้งูเกิดความเชื่อใจ ไม่ตระหนกตื่นกลัว ซึ่งจะทำให้ภารกิจทุกครั้งเกิดความปลอดภัย แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็เคยพลาดพลั้ง จนเกือบจะเอาชีวิตไม่รอดมาแล้ว จากคมเขี้ยวงูเห่า กัดเข้าที่นิ้วชี้ ระหว่างที่อาบน้ำให้งู แต่จากประสบการณ์ ทำให้ตั้งสติได้ รีบปฐมพยาบาลตัวเอง ก่อนจะรีบเดินทางไปรับการรักษาที่โรงพยาบาลได้อย่างทันเวลา"

ประสบการณ์เฉียดตายในครั้งนั้น ไม่ได้ทำให้ "พี่ไก่" ล้มเลิกที่จะจับงู กลับทำให้ได้เรียนรู้และเข้าใจชีวิตสัตว์เลื้อยคลานเหล่านี้มากขึ้น

โดยจะเน้นย้ำเตือนสติเสมอว่า ทุกครั้งที่จะทำภารกิจ ต้องมีสติ สังเกตพฤติกรรมของงู และคอยดูแลให้งูไม่ให้เกิดอาการเครียด ซึ่งจะทำให้ภารกิจทุกครั้ง มีความปลอดภัย

สุดท้ายคือ..อยากฝากไปถึงประชาชนทั่วไปที่พบเห็นงู ขออย่าได้ทำร้าย เพราะสัตว์ทุกตัว รักชีวิตเหมือนเราทุกคน ขอให้ตามเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญมาช่วย จะเป็นการลดความสูญเสียทั้งชีวิตคน และชีวิตสัตว์ได้ดีที่สุด..

ศุภชัย จุลละนันทน์ : เรื่องและภาพ

ชลิต จิตต์ณรงค์ : เรียบเรียง