หากเป็นไผ่ตงธรรมดาที่มีอยู่ในประเทศไทยก็คงไม่ต้องกล่าวถึง แต่นี่เป็น “ไผ่กอหลวง” ที่หลายๆคนอาจไม่รู้จัก จึงต้องนำมาเล่าสู่กันฟังให้รู้ถึงความสำคัญที่มีมาแต่เก่าก่อน
เนื่องจากไผ่กอนี้ยืนต้นอยู่ใน ต.ตะกาง อ.เมือง จ.ตราด ในอดีตเคยถูกใช้ทำเป็นผืนระนาด ขึ้นทูลเกล้าฯถวาย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงโปรดปรานและรับสั่งให้อนุรักษ์ไม้ไผ่กอนี้ไว้ชั่วลูกชั่วหลาน
สอดรับข้อมูลของหน่วยศิลปากรที่ 5 กรมศิลปากรระบุว่า ไผ่กอนี้ยังได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นของหลวงในสมัยรัชกาลที่ 5 หรือรัชกาลที่ 6 สำหรับใช้ทำผืนระนาดโดยเฉพาะ จึงถูกเรียกกันต่อมาว่า “ไผ่กอหลวง”
นายอภิเดช บุญล้อม นายกเทศมนตรี ต.ตะกาง ย้ำว่า สาเหตุที่ต้องอนุรักษ์ไม้ไผ่กอหลวงนี้ เนื่องจากเนื้อไม้มีคุณสมบัติพิเศษกว่าไผ่ตงต้นอื่นๆ โดยมีความละเอียดกว่า สีผิวออกเหลือง และร่องของเนื้อไม้ก็ลึกกว่าทั่วไป
เมื่อนำมาทำผืนระนาดจึงสวยงามและมีเสียงไพเราะพลิ้วไหวดังกังวานไปไกล ปัจจัยน่าจะมาจากสภาพภูมิประเทศ สภาพอากาศ และอีกหลายๆปัจจัย โดยเฉพาะการขึ้นอยู่บนเนินเขาที่ถูกแดดและลมตลอดปี
ประกอบกับมีลมบกและลมทะเลพัดสลับกันไปมาอย่างสม่ำเสมอ เมื่อไผ่กอนี้โยกตามลมไปทุกทิศทาง เนื้อไม้ไผ่มีการขยับยืดหยุ่นตลอดเวลา จึงทำให้มีความแกร่งเป็นพิเศษ
ประมาณการว่าเมื่อปี 2548 ชาวตะกางใช้ไม้ไผ่กอหลวงนี้ทำระนาดทูลเกล้าฯถวาย สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เช่นกัน ทุกๆปีในวันที่ 4 ธันวาคม หรือหลังฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าวจึงจัดให้มีงาน “ข้าวใหม่ ไผ่กอหลวง” เพื่ออนุรักษ์สืบสานสิ่งมีค่าในธรรมชาติให้อยู่คู่กับชาวตะกางและท้องถิ่นแห่งนี้
ดังนั้น วันเด็ก 13 มกราคมในปีนี้ เทศบาลจึงกำหนดให้ใช้พื้นที่ใกล้ๆกับ ไผ่กอหลวง จัดกิจกรรมวันเด็ก พร้อมกับถ่ายทอดประวัติความเป็นมาความสำคัญของไผ่กอหลวง
...
เพื่อให้เด็กๆเยาวชนได้รู้คุณค่า จะได้ร่วมกันอนุรักษ์ให้อยู่คู่กับชาวบ้านตำบลตะกางตลอดไป...!
ชวลิต คชรักษ์