หากินกับธรรมชาติ สองตายาย อายุรวมกันกว่า 150 ปี ไม่ย่อท้อต่อสังขาร ล่องเรือเก็บใบจากตามคลอง นำมาเย็บทำตับจากมุงหลังคา ขายสร้างรายได้เลี้ยงตัวยามชรา รักษาภูมิปัญญาการ ‘เย็บจาก’ ที่สืบทอดมาแต่บรรพบุรุษ...
วันที่ 8 ธ.ค. 60 ผู้สื่อข่าวได้เดินทางไปยังบ้านเลขที่ 48 ม.4 บ้านเกาะลอย ต.เกาะขวาง อ.เมือง จ.จันทบุรี เพื่อพบกับ นายนาม แสงอยู่ อายุ 83 ปี และ ยายเทียบ จันทรามาศ อายุ 74 ปี สองสามีภรรยา คู่ทุกข์ คู่ยาก เจ้าของบ้าน ซึ่งปัจจุบัน ยังคงสืบสานภูมิปัญญาในการทำตับจากมุงหลังคาขายเป็นอาชีพ โดยการออกเรือไปเก็บใบต้นจากที่ขึ้นอยู่ริมคลอง ซึ่งปัจจุบัน สภาองค์กรชุมชน ต.เกาะขวาง ได้ให้การสนับสนุน และส่งเสริมให้บ้านของ นายนาม เป็นศูนย์ส่งเสริมการประกอบอาชีพ กลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรของชุมชนบ้านเกาะลอย ม.4 ซึ่งยังมีเพื่อนบ้านอีกหลายครอบครัว ที่ยังประกอบอาชีพทำตับจากมุงหลังคาด้วยเช่นกัน โดยเกือบทุกวัน นายนาม จะนำเรือออกไปตัดใบจากมาเย็บตับจากส่งขายให้กับลูกค้า ทำให้มีรายได้นอกเหนือจากการรอรับเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุในแต่ละเดือน
...
คุณตานาม เล่าให้ฟังว่า ได้ยึดอาชีพเย็บตับจาก มานานกว่า 50 ปีแล้ว โดยการหากินกับธรรมชาติซึ่งหาได้จากริมคลองเกาะลอย และป่าชุมชนใกล้บ้าน แต่ละวันจะออกเรือไปตัดใบต้นจาก วันละประมาณ 20-50 ทาง มาทำการรอน เลือกเอาแต่ใบจากที่สมบูรณ์ ใส่ลงในลำเรือ ก่อนนำแช่น้ำเค็มประมาณ 1 คืน เพื่อป้องกันหนอนและปลวกกัดกิน ซึ่งวิธีดังกล่าวยังทำให้ใบจากมีความคงทน ซึ่งเป็นภูมิปัญญาพื้นบ้าน และมีอายุการใช้งาน 3-4 ปี เมื่อนำไปมุงหลังคา เป็นภูมิปัญญาที่สืบสานทำกันมายาวนาน
ขณะที่ส่วนประกอบอีกอย่าง คือ “หวายลิง” จะเป็นวัสดุอีกหนึ่งชนิด ที่จะนำมาใช้เย็บใบจากให้ยึดติดกันเป็นตับ ซึ่งจะหาได้จากป่าชุมชนใกล้บ้าน นำมาผ่าออกเป็นเส้นเล็กความยาวกว่าตับจาก ประมาณ 1.20 เมตร ส่วนไม้ที่ใช้เป็นแกนดามตับจาก จะเป็นไม้ไผ่สีสุก หรือไผ่ลำมะลอก ที่ต้องไปหาซื้อมาจากนอกพื้นที่ ในราคาลำละประมาณ 30 บาท
"ขั้นตอนการเย็บตับจากนั้น ไม่ยุ่งยาก จะเริ่มจากการนำไม้ไผ่ ที่ผ่าเป็นซี่เล็กแล้ว มาเป็นแกนตับ จากนั้นนำใบจากครั้งละ 2-3 ใบ มาพับครึ่งทับแกนไม้ และเย็บให้ติดกันด้วยเส้นหวายลักษณะคล้ายกับการเย็บเนา ผ้าทั่วไปทำแบบเดิมซ้ำกัน จนสุดความยาวของตับจาก โดย 1 ตับ จะใช้เวลาทำประมาณ 10-20 นาที สำหรับผู้สูงอายุ แต่ถ้าเป็นวัยรุ่น หนุ่มสาว จะใช้เวลาทำประมาณ 5-10 นาที ปัจจุบันในครอบครัว ช่วยกันเย็บตับจาก 3 คน จะได้ตับจากวันละประมาณ 200–300 ตับ ส่งขายตับละ 4 บาท ทำให้ครอบครัว จะมีรายได้ตกวันละ 800–1,200 บาท"
คุณตานาม บอกอีกว่า ปัจจุบันตับจากที่ตากับยายและสมาชิกในครอบครัวทำ ไม่พอขายให้กับลูกค้ารายย่อย เนื่องจากในช่วงนี้ มีทั้งผู้ประกอบการ โรงแรมและที่พักมาสั่งจองตับจากไปตกแต่งรีสอร์ต และโฮมสเตย์เป็นจำนวนมาก เพราะเป็นวัสดุธรรมชาติและมีราคาถูก อย่างไรก็ตาม จากยอดที่มีการสั่งจองเพิ่มขึ้น ทำให้ชาวบ้านชุมชนเกาะลอย ที่ยังคงยึดอาชีพเย็บตับจากมีรายได้เสริมเลี้ยงครอบครัวเพิ่มมากขึ้นในระยะนี้