ปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่ อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ กับการวางแผนแก้ไขอย่างเป็นระบบ มีการสร้างอ่างเก็บน้ำ ขุดลอกคลอง ขุดคลองลัดย่นระยะทางระบายน้ำลงสู่ทะเล กำลังจะสัมฤทธิ์ผล แก้ปัญหาน้ำท่วมได้อย่างยั่งยืน...

ปัญหา "น้ำท่วม" ที่ไม่ได้มาจากปริมาณน้ำฝน

อำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นอีกพื้นที่ ที่ประสบปัญหาอุทกภัย "น้ำท่วม" มาตลอดในช่วงฤดูมรสุม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเขตเทศบาลกำเนิดนพคุณ ซึ่งเป็นเขตเศรษฐกิจของอำเภอ มีทั้งโรงพยาบาล โรงเรียน สถานที่ราชการได้รับผลกระทบในทุกครั้งที่เกิดอุทกภัย

ซ้ายภูเขา ขวาทะเล ตรงกลางคือที่ราบลุ่มเอื้อต่อการเกิดน้ำท่วมซ้ำซาก
ซ้ายภูเขา ขวาทะเล ตรงกลางคือที่ราบลุ่มเอื้อต่อการเกิดน้ำท่วมซ้ำซาก

หากใครได้ติดตามข่าวช่วงปี พ.ศ. 2559-2562 บางสะพานถูก "น้ำท่วม" ต่อเนื่องเป็นประจำทุกปี เหตุปัจจัยไม่ใช่เพราะปริมาณน้ำฝน แต่มาจากสภาพพื้นที่ ลำคลองสายเก่าคดเคี้ยวตื้นเขิน ปัญหาการระบายน้ำลงสู่ทะเล

...

น้ำป่าจากเทือกเขาตะนาวศรี เจออุปสรรคขวางกั้น

นายกฤษดา หมวดน้อย ปราชญ์ชาวบ้าน เปิดเผยว่า ด้วยลักษณะทางกายภาพของ "บางสะพาน" ที่มีแนวเทือกเขาทางด้านฝั่งตะวันตกเป็นแนวยาว มีถนนเพชรเกษมเป็นถนนสายหลักที่ใช้เชื่อมต่อกับ 14 จังหวัดภาคใต้เป็นเหมือนคันกั้นน้ำ จากทิศตะวันตกที่จะไหลลงสู่ทะเลทางด้านฝั่งตะวันออก เมื่อเกิดฝนตกหนักในพื้นที่ น้ำจากเทือกเขาฝั่งตะวันตกจำเป็นจะต้องระบายลอดผ่านถนนเพชรเกษมระบายลงสู่ทะเล

โครงการบรรเทาอุทกภัยอำเภอบางสะพาน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ รัชกาลที่9
โครงการบรรเทาอุทกภัยอำเภอบางสะพาน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ รัชกาลที่9

"ตัวอำเภอบางสะพานต้องรับมวลน้ำจากบ้านไทรทอง-โป่งสามสิบ-คลองลอย-วังน้ำเขียว ซึ่งทั้ง 4 สายได้ไหลมารวมกันที่คลองบางสะพาน บริเวณสะพานวังยาว ก่อนไหลลงสู่ที่ราบต่ำนั่นก็คือแหล่งชุมชนในอำเภอบางสะพาน แต่เมื่อมวลน้ำจะระบายลงทะเลกลับเจอสันดอน ทำให้การระบายน้ำลงทะเลจากคลองบางสะพานและคลองแม่รำพึงเป็นไปด้วยความล่าช้า ที่สำคัญเนื่องจากคลองบางสะพานคดเคี้ยวและตื้นเขิน บางช่วงแคบมาก ทำให้น้ำไหลลงทะเลไม่สะดวก ส่งผลให้เกิดน้ำท่วมซ้ำซากอยู่ตลอด"

ขุดลอกลำคลองสายเก่าที่คดเคี้ยวและตื้นเขิน
ขุดลอกลำคลองสายเก่าที่คดเคี้ยวและตื้นเขิน

โครงการบรรเทาอุทกภัยฯ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ รัชกาลที่ 9

ขณะที่นายประมวล พงศ์ถาวราเดช ส.ส.เขต 3 จ.ประจวบคีรีขันธ์ พรรคประชาธิปัตย์ เปิดเผยว่า "โครงการบรรเทาอุทกภัยอำเภอบางสะพาน ซึ่งเป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในหลวงรัชกาลที่ 9 เพื่อบรรเทาปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากยาวนานกว่า 20 ปีเพิ่มพื้นที่ชลประทานกว่า 15,450 ไร่ ดำเนินการโดยกรมชลประทานมีความคืบหน้าเป็นอย่างมากตามแผนงานที่กำหนด โดยตั้งแต่เกิดอุทกภัยใหญ่เมื่อปี 2560 กรมชลประทานได้ดำเนินการขุดลอกคลองบางสะพานระยะที่ 1 เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน แล้วเสร็จไปแล้ว 5 ระยะ ระยะทางรวมกว่า 20 กิโลเมตร ตั้งแต่ช่วงสะพานวังยาว ไปจนถึงปากคลองบางสะพาน เพื่อเพิ่มพื้นที่รับ-ระบายน้ำ"

คลองลัด ทำหน้าที่ส่งมวลน้ำลงทะเล
คลองลัด ทำหน้าที่ส่งมวลน้ำลงทะเล

...

คลองลัด ช่วยย่นระยะทางเดินน้ำเกือบ 3 กม.

นอกจากนี้ ยังมีการก่อสร้างคลองชลประทาน หรือที่เรียกว่าคลองลัดบางสะพาน ที่มีความยาว 530 เมตร กว้าง 32 เมตร และมีความลึก 6 เมตร เพื่อย่นระยะการเดินทางของน้ำจาก 3 กิโลเมตรในช่วงที่คดเคี้ยวให้เหลือระยะทางเพียง 530 เมตร เร่งระบายน้ำลงสู่ทะเลในช่วงที่มีปริมาณน้ำมาก

สร้างอ่างเก็บน้ำในพื้นที่ต้นน้ำ เพื่อตัดตอนมวลน้ำ

ยังมีในส่วนของพื้นที่ต้นน้ำกำลังดำเนินการสร้างอ่างเก็บน้ำไทรทอง และเตรียมดำเนินการก่อสร้างอ่างคลองลอยตอนล่าง เพื่อตัดน้ำตั้งแต่ต้นทางและเป็นการควบคุมปริมาณน้ำที่จะไหลลงสู่คลองบางสะพานในช่วงที่มีฝนตกหนักในพื้นที่ให้มีความเหมาะสมและกักเก็บน้ำไว้ใช้เพื่อการชลประทานในช่วงฤดูแล้ง ซึ่งหากทั้งสองอ่างนี้เสร็จสมบูรณ์จะสามารถกักเก็บน้ำต้นทางรวมกันได้ถึง 30 ล้านลูกบาศก์เมตร

รพ.บางสะพาน อยู่เกือบๆตรงกลางแอ่งกระทะ
รพ.บางสะพาน อยู่เกือบๆตรงกลางแอ่งกระทะ

...

สร้างประตูระบายน้ำ ช่วยสูบน้ำจากคลองสาขา

นายประมวล กล่าวอีกว่า นอกจากโครงการจากกรมชลประทานแล้ว ทางกรมโยธาธิการฯ ยังได้ก่อสร้างประตูระบายน้ำพร้อมติดตั้งเครื่องสูบน้ำไว้ อีก 3 จุด ตามคลองสาขาในเขตเทศบาลกำเนิดนพคุณ เพื่อระบายน้ำในคลองสาขาต่างๆ ช่วยลดผลกระทบจากน้ำท่วมขังในเขตเทศบาลกำเนิดนพคุณ

ล่าสุดฝนตกหนักกว่า 120 มิลลิเมตร "เอาอยู่"

"ช่วงที่ผ่านมาตั้งแต่เดือน พฤศจิกายน 2564 - กุมภาพันธ์ 2565 ในพื้นที่ อ.บางสะพาน มีปริมาณฝนตกหนักมากกว่า 120 มิลลิเมตร 2-3 ระลอกใหญ่ ซึ่งตามปกติถ้าฝนตกหนักมีปริมาณเกินกว่า 100 มิลลิเมตร เขตเศรษฐกิจในตัวอำเภอคงได้รับผลกระทบจากอุทกภัยไปแล้ว แต่ในครั้งนี้เราได้เห็นถึงประสิทธิผลจากการขุดลอกคลองบางสะพานและการระบายน้ำผ่านคลองลัด จึงทำให้พื้นที่บางสะพานรอดจากปัญหาน้ำท่วม ซึ่งในอนาคตหากอ่างเก็บน้ำไทรทองและอ่างคลองลอยตอนล่าง สร้างเสร็จสมบูรณ์ เชื่อว่าบางสะพานจะรอดพ้นจากปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากได้อย่างแน่นอน".