ชาวบ้านแห่จับเคยเพื่อทำกะปิไว้บริโภคในครัวเรือน ในรอบปีเคยขึ้นอ่าวประจวบฯ ช่วงฤดูลมมรสุม หรือลมว่าวเท่านั้น โดยมีปริมาณชุกชุม ภายหลังอิทธิพลพายุส่งผลให้น้ำทะเล มีน้ำใหม่เข้าแทนที่
เมื่อวันที่ 11 ต..ค61 นางสมใจ หลักโลก อายุ 72 ปี ชาวบ้านในเขตเทศบาลเมืองประจวบคีรีขันธ์ กล่าวว่า ช่วงเดือนตุลาคมถึงธันวาคม หรือลมว่าว ตามฤดูกาลของคนทะเล เป็นช่วงที่เคยมีปริมาณมาก ซึ่งธรรมชาติของเคยชอบน้ำทะเลที่ทะเลมีการไหลเวียนของน้ำ ซึ่งช่วงนี้เพิ่งผ่านพ้นพายุฝนตกปริมาณมาก ทำให้มีเคยชุกชุมกว่าบริเวณอื่น ขณะที่บางปีเคยลดลงหรือไม่มีเลย
โดยวันนี้มีคนมารุนเคย เพียง 2 รายเท่านั้น เนื่องจากอาชีพนี้ ต้องใช้ความพยายาม และอดทน โดยเฉพาะการนำเคยไปทำกะปิ พบว่าคนรุ่นใหม่ไม่นิยมทำอาชีพนี้ แต่ละวันจะได้เคยสดประมาณ 50 กิโลเมตร บางวันได้มากน้อยขึ้นอยู่กับสภาพอากาศและน้ำทะเล เพราะฝูงเคยเปลี่ยนแปลงที่อยู่ตามสภาพแวดล้อม และการรุนเคยก็ต้องอาศัยจังหวะที่เคยอยู่หน้าชายหาด หากมีฝูงใหญ่เป็นกลุ่มก้อน แต่ละครั้งที่รุนให้ตัวเคยเข้าไปในถุงตาข่าย ซึ่งการรุนเคยด้วยแรงงานคนเป็นวิถีดังเดิมของชาวบ้าน
ด้านนางวรรณา เจริญสุข อายุ 55 ปี กล่าวว่า ตนเองใช้เวลาว่างจากอาชีพขายส้มตำ มารุนเคยกับสามี การรุนเคยใช้เครื่องมือที่ประดิษฐ์ขึ้นเองด้วยไม้ไผ่และตาข่าย เมื่อได้เคยมาแล้ว เป็นตัวเคยที่มีเนื้ออวบอิ่ม ตัวใสออกสีแดงธรรมชาติ ต้องนำมาล้างน้ำ 2-3 ครั้ง ให้เคยสะอาดเพื่อให้เศษทรายไม่ติดที่ตัวเคย และต้องเลือก ปลาตัวเล็กตัวน้อยที่ติดมาออกทิ้ง ให้เหลือเคยเพียงอย่างเดียว แล้วจึงนำไปบ่มไว้ 1 คืน และใช้มือนวดเพื่อให้ตัวเคยรวมกันเป็นเนื้อเดียวซึ่งเป็นขั้นตอนที่ยุ่งยาก จากนั้นหมักด้วยเกลือ ตากแดดแรง 2 วัน และนำเก็บใส่ภาชนะบ่มไว้อีก 45 วัน จึงจะได้กะปิที่หอมน่ารับประทานและเป็นกรรมวิธีโบราณ ไม่เจือปนด้วยวัตถุแต่งกลิ่นอื่นๆแต่อย่างใด.
...