ครั้งแรกในไทย สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ (TPQI) ปักธงจัดทำมาตรฐาน "AI Literacy" เพื่อพัฒนาทักษะดิจิทัลของไทย ใช้งานเทคโนโลยี-เครื่องมือดิจิทัลอย่างรู้เท่าทัน
วันที่ 12 ก.พ. 68 สถาบันคุณวุฒวิชาชีพ (องค์การมหาชน) หรือ TPQI จัดประชุมรับฟังความคิดเห็น และเชิญชวนผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเข้าร่วมการจัดทำมาตรฐานอาชีพและคุณวุฒิวิชาชีพ ภายใต้โครงการจัดทำสมรรถนะสนับสนุนการทำงานด้านการใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI Literacy) เพื่อสร้างความเข้าใจในระบบคุณวุฒิวิชาชีพ ชี้แจงวัตถุประสงค์โครงการ พร้อมนำเสนอผลการศึกษาวิเคราะห์จัดทำมาตรฐานอาชีพของต่างประเทศที่เป็นตัวอย่างที่ดี
โดยมีจำนวนผู้เข้าร่วมงานทั้งหมด 117 ราย และหน่วยงานจากภาครัฐให้ความสนใจเข้าร่วม อาทิ กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร) สำนักงานคณะกรรมการอาชีวศึกษา สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สดช.) สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (สพร.) สมาคมปัญญาประดิษฐ์ประเทศไทย สมาคมผู้ประกอบการปัญญาประดิษฐ์ สมาคมเทคโนโลยีดิจิทัล สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ภาคการศึกษา ภาคเอกชนและผู้ที่สนใจ ร่วมให้ความเห็นและสนับสนุนการจัดทำมาตรฐาน AI Literacy
นางสาวจุลลดา มีจุล ผู้อำนวยการสถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ เปิดเผยถึงแนวทางการริเริ่มจัดทำมาตรฐานสนับสนุนการทำงาน AI Literacy ว่า ในยุคที่ปัญญาประดิษฐ์ (AI) เข้ามามีบทบาทในทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจ อุตสาหกรรม หรือชีวิตประจำวันของประชาชน แต่คำถามสำคัญคือ เราพร้อมแค่ไหนในการใช้ AI อย่างมีประสิทธิภาพและมีความรับผิดชอบ นี่คือเหตุผลที่สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ (TPQI) ริเริ่มโครงการพัฒนาจัดทำสมรรถนะสนับสนุนการทำงาน AI Literacy เพื่อกำหนดระดับความสามารถด้าน AI ของบุคคล และสร้างแนวทางให้การใช้งาน AI ให้เป็นไปอย่างมีมาตรฐาน เพราะการรู้เท่าทัน AI ไม่ใช่แค่ใช้เป็น แต่ต้องรู้อย่างมีมาตรฐานและมีธรรมาภิบาลในการใช้ด้วย
...
สำหรับ AI Literacy จะชี้ให้เห็นถึงความสามารถในการทำความเข้าใจ ความสามารถในการใช้ และบริหารจัดการ AI ได้อย่างถูกต้อง รวมถึงการตระหนักถึงความเสี่ยง และโอกาสที่เกิดขึ้นจากการใช้ AI ในบริบทต่างๆ ซึ่งสมรรถนะสนับสนุนการทำงาน AI Literacy ของ TPQI จะช่วยให้สามารถวัดระดับความสามารถ สมรรถนะ และการใช้ AI อย่างมีจริยธรรม ได้อย่างเป็นระบบ เป็นการส่งเสริมความรู้ความเข้าใจด้าน AI สามารถนำมาใช้และประยุกต์ใช้ได้อย่างเหมาะสม รวมถึงประเมินความสามารถการทำงานของ AI และจริยธรรมในการใช้ AI
ซึ่งถึงเวลาที่ประเทศไทยต้องมีการกำหนดกรอบแนวทางการพัฒนาทักษะดิจิทัลของไทย เสริมความแข็งแกร่งในความรู้ ความเข้าใจการใช้งานเทคโนโลยีและเครื่องมือดิจิทัล เพราะแรงงานต้องมีทักษะ AI เพื่อแข่งขันในตลาดโลก หลายอุตสาหกรรมกำลังเปลี่ยนผ่านไปสู่ AI อย่างรวดเร็ว หากแรงงานไทยไม่มีความเข้าใจและใช้งาน AI อย่างถูกต้อง อาจทำให้ประเทศเสียโอกาสในการแข่งขัน ขณะเดียวกัน AI ควรถูกใช้อย่างมีธรรมาภิบาล เพราะ AI อาจสร้างปัญหาด้านความเป็นส่วนตัว การเลือกปฏิบัติ หรือข้อมูลบิดเบือน หากไม่มีมาตรฐานกำกับการใช้งานที่เหมาะสม และที่สำคัญองค์กรต้องมีแนวทางที่ชัดเจนในการใช้ AI เนื่องจากภาคธุรกิจและหน่วยงานรัฐสามารถใช้มาตรฐานนี้เป็นแนวทางในการพัฒนา และคัดเลือกบุคลากรที่มีความสามารถด้าน AI อย่างแท้จริง
นางสาวจุลลดา ระบุว่า TPQI ในฐานะที่เป็นหน่วยงานที่ให้การรับรองประสบการณ์ ความรู้ ความสามารถของคนทำงาน ด้วยการจัดทำมาตรฐานอาชีพและให้การรับรองสมรรถนะ และให้คุณวุฒิวิชาชีพ ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการใช้ AI และเข้ามาเป็นผู้นำในการพัฒนามาตรฐาน AI Literacy โดยการออกแบบจัดทำมาตรฐานได้ใช้ต้นแบบมาตรฐานจากประเทศที่เป็นแบบอย่างที่ดี อาทิ นิวซีแลนด์ สหราชอาณาจักร ออสเตรเลีย สหรัฐอเมริกา และสิงคโปร์ เป็นต้น
ซึ่งมีการกำหนดกรอบแนวทางอย่างเป็นระบบ และได้รับการยอมรับในระดับสากล ที่สำคัญนิวซีแลนด์เองก็มุ่งเน้นให้ประชาชนมีความเข้าใจเกี่ยวกับ AI ตั้งแต่ระดับพื้นฐาน ไปจนถึงการใช้งานเชิงลึก และให้ความสำคัญกับความโปร่งใส จริยธรรม และความปลอดภัยในการใช้งาน AI ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางที่ TPQI ต้องการผลักดันในประเทศไทย