สทน. - นิวเคีลยร์ ซิสเต็ม จับมือร่วมวิจัยและพัฒนาระบบสังเคราะห์สารเภสัชรังสี เพื่อเพิ่มองค์ความรู้เทคโนโลยีการแพทย์และสาธารณสุขไทย โดยเฉพาะทางด้านเวชศาสตร์นิวเคลียร์ ลดการนำเข้าเครื่องสังเคราะห์ สารเคมี วัสดุอุปกรณ์ ซึ่งมีราคาสูง และเป็นการประหยัดช่วย
เมื่อวันที่ 30 ก.ค.63 สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) หรือ สทน. โดย รศ. ดร.ธวัชชัย อ่อนจันทร์ ผู้อำนวยการสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ และ บริษัท บริษัท นิวเคลียร์ ซิสเต็ม จำกัด นายธนัฐ จอมแก้ว กรรมการผู้จัดการบริษัท นิวเคลียร์ ซิสเต็ม จำกัด ได้ร่วมลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือด้านการวิจัยและพัฒนาระบบสังเคราะห์สารเภสัชรังสี และแนวทางการจัดสรรผลประโยชน์หลังจากได้ผลงานวิจัยและพัฒนาสำเร็จแล้ว
รศ. ดร.ธวัชชัย อ่อนจันทร์ ผู้อำนวยการ สทน. กล่าวว่า จากสถิติประเทศไทยพบผู้ป่วยที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมากเป็นอันดับต้น ๆ รองจากมะเร็งตับ มะเร็งปอด และมะเร็งลำไส้ ตามลำดับ โดยพบว่าอัตราการเกิดมะเร็งต่อมลูกหมากมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นทุกวัน จากความก้าวหน้าด้านเทคโนโลยีทางด้านการแพทย์จึงมีการพัฒนาสารเภสัชรังสี 68Ga-PSMA (Gallium-68 Prostrate Specific Membrane Antigen) ซึ่งได้มีการนำมาใช้อย่างแพร่หลายในการตรวจวินิจฉัยมะเร็งต่อมลูกหมาก เพื่อที่จะกำหนดระยะโรคและการวางแผนการรักษา การประเมินผลการรักษาและการตรวจวินิจฉัยการกลับมาเป็นซ้ำของโรค ซึ่งช่วยเพิ่มโอกาสการหายขาดจากโรคของผู้ป่วยได้เป็นอย่างมาก อย่างไรก็ตามการเตรียมสารเภสัชรังสี 68Ga-PSMA สามารถเตรียมได้ 2 วิธีการ คือ การผสมด้วยมือ (Manual Labeling) และการเตรียมโดยใช้เครื่องสังเคราะห์สารเภสัชรังสี (Radiopharmaceuticals Synthesis ซึ่งทั้งอุปกรณ์และสารเคมีที่มีการขายทั่วไปนั้นต้องนำเข้าจากต่างประเทศเท่านั้น และราคาค่อนข้างแพงมากประมาณ 3-5 ล้านบาท ปัจจุบันการผลิตสารเภสัชรังสี 68Ga-PSMA ดังกล่าวที่ผลิตโดยศูนย์ไอโซโทปรังสี (ศอ.) สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ เพื่อให้บริการแก่โรงพยาบาลนั้น ใช้วิธีการผสมด้วยมือโดยนักวิทยาศาสตร์ ซึ่งการผลิตในแต่ละครั้งนั้นเจ้าหน้าที่จะได้รับรังสีในปริมาณมาก
...
"สทน. และ บริษัท นิวเคลียร์ ซิสเต็ม จำกัด จึงได้ตกลงร่วมมือกันวิจัยและพัฒนาเครื่องมือและอุปกรณ์ความปลอดภัยด้านรังสีเพื่อให้ได้นวัตกรรมสินค้า และบริการใหม่ คือ เป็นเครื่องติดฉลากไอโซโทปรังสี Ga-68 PSMA และ Ga-68 Dotatate สำหรับใช้ตรวจวินิจฉัยมะเร็ง โดยเป็นเครื่องแบบ Semi-manual labeling module ที่ใช้งานสะดวกและป้องกันมิให้ผู้ปฏิบัติงานได้รับรังสีโดยไม่จำเป็น สทน. มีหน้าที่หลักในการออกแบบ ประกอบ ทดลองใช้เครื่องต้นแบบ ให้สามารถใช้งานได้จริง พร้อมทั้งสามารถวางแผนการผลิตเครื่องเชิงพาณิชย์ได้อย่างถูกต้อง ส่วนบริษัท นิวเคลียร์ ซิสเต็ม จะมีหน้าที่หลักในการสนับสนุนงบประมาณ และจัดหาวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ ที่จำเป็นสำหรับการวิจัยพัฒนา และเมื่อสามารถผลิตเครื่องติดฉลากไอโซโทปรังสีมือเป็นผลสำเร็จ สทน. จะเป็นผู้มีสิทธิแต่เพียงผู้เดียวในความเป็นเจ้าของผลงาน และเป็นผู้จดสิทธิบัตรหรืออนุสิทธิบัตรจากผลงานที่พัฒนาขึ้น และจะเป็นผู้บริหารจัดการผลประโยชน์ที่ได้จากสิทธิบัตรหรืออนุสิทธิบัตรที่เกิดขึ้นจากการพัฒนานี้"รศ.ดร.ธวัชชัยกล่าว
รศ.ดร. ธวัชชัย ยังกล่าวอีกว่า นอกจากนี้ สทน. มีสิทธิที่จะคิดค้นและต่อยอดจากผลงานวิจัยและพัฒนาได้ เพื่อให้เกิดนวัตกรรมใหม่ๆ หรือขยายชนิดของไอโซโทปรังสีได้ ในส่วนของ บริษัทนิวเคลียร์ ซิสเต็ม จะได้สิทธิในการเป็นผู้จัดจำหน่ายผลงานวิจัยและพัฒนาแต่เพียงผู้เดียว เป็นระยะเวลา 2 ปี และสามารถเจรจาต่อสัญญาได้ สำหรับแผนงานนี้กำหนดระเวลาความร่วมมือไว้ 2 ปี
"ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากการร่วมวิจัยและพัฒนาในครั้งคือเพิ่มองค์ความรู้ทางด้านเทคโนโลยีการแพทย์และสาธารณสุขของไทย โดยเฉพาะทางด้านเวชศาสตร์นิวเคลียร์ ได้เครื่องสังเคราะห์สารเภสัชรังสี 68Ga-PSMA ที่ สทน. ออกแบบด้วยตนเอง ลดการนำเข้าเครื่องสังเคราะห์ สารเคมี วัสดุอุปกรณ์ ซึ่งมีราคาสูง และเป็นการประหยัดช่วยประเทศชาติ ลดการได้รับรังสีของผู้ปฏิบัติงานและสามารถปฏิบัติงานได้อย่างปลอดภัย เป็นการพัฒนาศักยภาพ ความรู้ ความสามารถ ของนักวิจัยของ สทน. และสามารถนำเป็นเครื่องต้นแบบเพื่อผลิตในเชิงพาณิชย์ได้ในอนาคต" รศ.ดร.ธวัชชัยกล่าว
