“คลองแม่ข่า” ถือเป็นหนึ่งในไชยมงคลเจ็ดประการในการเลือกพื้นที่สร้างเมืองเชียงใหม่ในอดีต ซึ่งเป็นแหล่งน้ำธรรมชาติที่ไหลมาจากยอดดอยสุเทพเข้าสู่ตัวเมืองเชียงใหม่ คู่ขนานกับแม่น้ำปิงถือว่าเป็นสายน้ำสำคัญ ขมาแต่ยุคโบราณ แต่เนื่องจากมีความเจริญเติบโตของเมือง ทั้งบ้านเรือนที่อยู่อาศัย และโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆได้ปล่อยน้ำเสียลงคลอง ส่งผลให้คลองแม่ข่าปัจจุบันเกิดสภาวะเสื่อมโทรม น้ำเน่าเสียรุนแรง ส่งผลต่อภาพลักษณ์ของเมืองท่องเที่ยว รวมทั้งคุณค่าทางด้านประวัติศาสตร์ในอดีตได้สูญเสียไปอย่างน่าเสียดาย ขณะที่ภาครัฐได้ทุ่มงบประมาณนับพันล้านบาทเพื่อพื้นฟูลำคลองแห่งนี้นั้น
ความคืบหน้าในเรื่องนี้ เมื่อเวลา 11.00 น. วันที่ 18 ม.ค. ดร.วสันต์ จอมภักดี ประธานคณะกรรมการประสานงานอนุรักษ์แม่ปิงและสิ่งแวดล้อม อดีตรองคณบดีคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้นำผู้สื่อข่าวไปดูต้นตอปัญหาคลองแม่ข่าเน่าพบว่าสาเหตุที่แท้จริงก็คือการปล่อยน้ำเสียออกมาจากตลาดเมืองใหม่และโรงงานที่อยู่ในย่านนั้น ตลอด 24 ชั่วโมง ขณะนี้ได้ใช้เครื่องปั่นน้ำและตะแกรงมาทำการดักน้ำและปั่นน้ำเน่าเสียจำนวนมากเหล่านี้ เพื่อทำให้เกิดฟองฟู่ น้ำเน่าที่ผ่านขั้นตอนดังกล่าวแล้วจะสามารถดับกลิ่นเหม็น และตะกอนสกปรก ทำให้น้ำไหลลงสู่แม่ข่ามีความใสสะอาดมากขึ้น เมื่อดำเนินการในส่วนนี้สำเร็จก็จะนำไปใช้ทำความสะอาดน้ำตามจุดต่างๆของลำน้ำแม่ข่า
ดร.วสันต์กล่าวว่า ในครั้งนี้ได้พบต้นตอปัญหาที่แท้จริงของคลองแม่ข่าเน่าเสีย สาเหตุเกิดจากจุดที่มีการปล่อยน้ำเสียลงคลอง ซึ่งไม่ผ่านระบบการบำบัด จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้น้ำในคลองแม่ข่าเน่าเสียไปตลอดทั้งสาย ดังนั้นจึงต้องแก้ไขที่ต้นเหตุก่อน การใช้เครื่องต่างๆนำมาบำบัดน้ำเสียนั้นใช้งบประมาณที่ทางจังหวัดสนับสนุนมาให้เพียง 400,000 บาทเท่านั้น หากมีการร่วมมือร่วมใจกันของผู้ที่ใช้น้ำ โดยไม่ปล่อยน้ำเสียลงมา ก็ไม่ต้องไปรอเงินงบประมาณมากถึง 2-3 พันล้านบาทที่จะมาพร้อมกับโครงการใหญ่ๆ เพียงแค่ใช้เครื่องมือที่ราคาไม่แพงมากนัก และการดักตะกอนน้ำเสียเป็นช่วงๆ น้ำก็จะใสดีขึ้นตามลำดับ เพราะต้นน้ำแม่ข่าที่ไหลมาจากทางเหนือเป็นน้ำดีมาตลอด แต่พอมาถึงบริเวณหลังตลาดเมืองฟ้าจุดที่มีการปล่อยน้ำเสีย ทำให้น้ำในคลองที่ไหลผ่านตัวเมืองเน่าเสียไปตลอดทั้งสาย.
...