สำนักระบาดวิทยา เผย น้ำส้มสายชู ช่วยแก้พิษแมงกะพรุน หลัง นทท.ชาวเยอรมัน เสียชีวิตจากพิษแมงกะพรุน แนะโรงแรมต่างๆ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง แจงรายละเอียด และข้อปฏิบัติให้นทท.ทราบ...
เมื่อวันที่ 7 ต.ค. 58 จากกรณี นักท่องเที่ยวสาวเยอรมันวัย 20 ปี เสียชีวิตจากพิษแมงกะพรุนกล่อง โดยพบร่องรอยถูกหนวดแมงกะพรุนทั่วตัว หลังลงเล่นน้ำในทะเล ที่ อำเภอเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี ขณะเพื่อนอีกคนได้รับบาดเจ็บเพราะลงไปช่วย (พิษแมงกะพรุนกล่อง เกาะสมุย ทำนักท่องเที่ยวสาวเยอรมันวัย20 ดับ)
พ.ญ.พจมาน ศิริอารยาภรณ์ สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค ให้สัมภาษณ์กับ ทีมข่าวไทยรัฐออนไลน์ เกี่ยวกับชนิดและการปฏิบัติตัวหลังโดนแมงกะพรุนพ่นพิษ ว่าแมงกะพรุนกล่องมี 2 ชนิด คือ ชนิดที่มีพิษน้อย ซึ่งอาจจะทำให้รู้สึกคันๆ และชนิดที่มีพิษทำให้เสียชีวิต ซึ่งในประเทศไทยมีอยู่ในหลายพื้นที่ โดยแบ่งย่อยออกเป็นหลายสายกับสายเดี่ยว ซึ่งแมงกะพรุนสายเดี่ยวจะมีเพียง 4 สาย โอกาสที่พิษของมันจะทำให้เสียชีวิต น้อยกว่าแมงกะพรุนหลายสาย ซึ่งจะพ่นพิษออกมาได้มากกว่า
พ.ญ.พจมาน กล่าวต่อว่า พิษของแมงกะพรุนกล่องจะอยู่ที่บริเวณสายหนวด หากเราไปโดนบริเวณหนวด มันจะตกใจและรัดมากขึ้น เมื่อเราพยายามเอาออกหรือขยับ จะไปกระตุ้นเข็มพิษที่อยู่บริเวณสายหนวด ทั้งนี้เข็มพิษจะมีอยู่ 3 ชั้น หากโดนสายหนวดครั้งแรก เข็มพิษจะปล่อยพิษออกมาร้อยละ 10-20 ของกระเปาะเข็มพิษที่มีอยู่ในตัวแมงกะพรุนกล่อง ซึ่งแต่ละตัวจะมีกระเปาะพิษไม่เท่ากัน แต่ยังเหลืออีกร้อยละ 80-90 ที่พร้อมจะพ่นออกมา ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับขั้นตอนการช่วยเหลือว่าจะทำอย่างถูกวิธีหรือไม่
พ.ญ.พจมาน กล่าวว่า การปฐมพยาบาลที่ผิด หลังจากโดนพิษแมงกะพรุนกล่อง คือ การกระเทือนแมงกะพรุน เช่น การพยายามเอาหนวดออก ด้วยวิธีการดึง ทำให้แมงกะพรุนกล่องปล่อยพิษที่เหลือออกมา และวิ่งไปยังหัวใจอย่างรวดเร็ว จนทำให้หัวใจบีบและเสียชีวิตในเวลาต่อมา ทั้งนี้ จากการสำรวจการปฐมพยาบาลเบื้องต้น พบว่า ก่อนจะสลบ มีการช่วยเหลือแบบผิดวิธี โดยการเอาน้ำจืดไปราด หรือไม่ก็เอาน้ำแข็งประคบ ทำให้แมงกะพรุนยิ่งปล่อยพิษออกมา ฉะนั้นหากผู้ที่โดนพิษยังไม่สลบ ต้องรีบหาน้ำส้มสายชู เพื่อระงับพิษร้อยละ 80-90 ที่ยังอยู่ในตัวแมงกะพรุน ส่วนพิษที่ยิงเข้าไปแล้ว ต้องให้ร่างกายฟื้นตัวเอง หากกำลังจะหมดสติต้องรีบปั๊มหัวใจ และเรียกรถพยาบาลให้เร็วที่สุด
...
ทั้งนี้ ฝากไปถึงผู้ประกอบการโรงแรมหรือที่พักต่างๆ และหน่วยงานที่รับผิดชอบ ทำหนังสือหรือแผ่นป้ายชี้แจงรายละเอียดและข้อควรปฏิบัติ หลังโดนแมงกะพรุนพ่นพิษให้กับนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติได้ทราบ นอกจากนี้ บริเวณหน้าหาด ที่พบว่ามีแมงกะพรุนกล่องอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ควรมีน้ำส้มสายชูขาย เพื่อใช้ในการปฐมพยาบาลผู้ป่วยเบื้องต้น ข้อมูลต่างๆ สามารถดาวน์โหลดในเว็บไซต์ของ สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค