เมื่อพูดถึงคำว่า "สินบน" หลายคนอาจนึกถึงภาพการทุจริตในโครงการขนาดใหญ่ การเรียกรับผลประโยชน์ในหน่วยงานราชการ หรือการล็อบบี้เบื้องหลังการเมือง แต่ในความเป็นจริงแล้ว สินบนนั้นไม่ได้จำกัดอยู่เพียงในห้องประชุม หรืองบประมาณระดับชาติเท่านั้น หากแต่มันแฝงตัวอยู่ในชีวิตประจำวันของเรามากกว่าที่คิด โดยเฉพาะในรูปแบบที่เรียกว่า “สินบนเฉพาะพื้นที่” และนี่คือ ภัยเงียบที่หลายคนอาจมองข้าม ทั้งที่มันกำลังกัดกินสังคมไทยอย่างเงียบ ๆ ใต้พื้นผิวของวิถีชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะในเมืองเล็กหรือจังหวัดใหญ่

สินบนเฉพาะพื้นที่คืออะไร

สินบนประเภทนี้มักไม่เป็นที่จับตาเท่าสินบนขนาดใหญ่ แต่กลับส่งผลกระทบโดยตรงต่อชีวิตประจำวันของเรา มันคือการจ่ายผลประโยชน์เพื่อให้ได้มาซึ่งความได้เปรียบ หรือเพื่อให้เจ้าหน้าที่ละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ในเรื่องเล็กๆ น้อยๆ แต่เมื่อรวมกันแล้วกลับสร้างความเสียหายมหาศาล อาทิ

• สินบนในงานเทศกาลและการค้าขาย

ลองนึกภาพงานเทศกาลหรืองานรื่นเริงประจำปีในพื้นที่ของคุณ ที่เต็มไปด้วยสีสันและผู้คนมากมาย หากลองมองดูดี ๆ อาจพบการจ่ายสินบนเพื่อให้ได้พื้นที่ค้าขายทำเลดีในงาน ผู้ประกอบการบางรายยอมจ่ายเงินให้เจ้าหน้าที่ เพื่อแลกกับการได้จับจองพื้นที่ที่ดีที่สุด สร้างความได้เปรียบและทำลายการแข่งขันที่เป็นธรรม ทำให้ผู้ประกอบการที่ซื่อสัตย์ต้องเสียโอกาสไป รวมถึงการจัดเก็บรายได้ที่ไม่ถูกต้องจากการใช้พื้นที่สาธารณะ ซึ่งควรเป็นของทุกคน

• สินบนที่ทำลายธรรมชาติและทรัพยากร

กรณีเหล่านี้อาจไม่ปรากฏให้เห็นในทันที แต่ร่องรอยของมันมีอยู่มากมาย อาทิ การลักลอบตัดไม้ในป่าสงวน การบุกรุกพื้นที่สร้างรีสอร์ทหรูบนภูเขา หรือการยักยอกค่าธรรมเนียมจากนักท่องเที่ยวโดยไม่ออกใบเสร็จ สิ่งเหล่านี้มักเกิดขึ้นเพราะมีการจ่าย “สินบน” ให้เจ้าหน้าที่บางคน นี่ไม่ใช่แค่การละเมิดกฎหมายธรรมดา แต่มันคือการทำลายสมบัติของแผ่นดิน ทำลายสิ่งแวดล้อม และบั่นทอนความยั่งยืนของชุมชน และทำลายชีวิต และส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ของพวกเราทุกคนในระยะยาว

ฉะนั้น "สินบนเฉพาะพื้นที่" จึงไม่ใช่เรื่องไกลตัว สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้ยกระดับปัญหานี้เป็นหนึ่งใน 3 เป้าหมายหลัก ภายใต้โครงการ “ผสานพลังต่อต้านสินบน (TaB)” เพื่อเปิดโปงพฤติกรรมทุจริตในระดับท้องถิ่น ที่มักแฝงตัวอยู่ภายใต้ความคุ้นเคย หรือ “เป็นเรื่องปกติที่ทุกคนก็ทำกัน” แต่การจะหยุดภัยเงียบนี้ได้ ไม่ใช่แค่หน้าที่ของเจ้าหน้าที่รัฐเท่านั้น พลังที่สำคัญที่สุดคือประชาชน หากคุณพบเห็นพฤติกรรมน่าสงสัย ไม่ว่าจะเป็นการเรียกรับเงินแลกตำแหน่ง แลกพื้นที่ขายของ หรือการเพิกเฉยต่อการทำลายทรัพยากรธรรมชาติ อย่านิ่งเฉย แจ้งเบาะแสมาที่สำนักงาน ป.ป.ช. หรือช่องทางที่เปิดรับการร้องเรียน (สายด่วน 108 ป.ป.ช.) เพื่อร่วมกันสร้างความเปลี่ยนแปลง มาร่วมกันหยุดภัยเงียบใกล้ตัว เพื่อสร้างสังคมที่โปร่งใสและไร้สินบน ให้เกิดขึ้นได้จริง ๆ ไปด้วยกัน!