เวลาเราพูดถึง “อายุ” ส่วนใหญ่เราหมายถึงตัวเลขบนบัตรประชาชน หรือ อายุปฏิทิน ที่นับจากวันเดือนปีเกิด
แต่ลองนึกภาพ…คนอายุ 40 ปีเท่ากัน มางานเลี้ยงรุ่น ทำไมบางคนยังฟิต เดินเร็ว ทำกิจกรรมได้สบาย แต่อีกคนเหนื่อยง่าย ปวดข้อ หอบหลังขึ้นบันไดไม่กี่ขั้น
ความต่างนี้…อยู่ที่ อายุร่างกาย และ อายุชีวภาพ เพราะแม้ตัวเลขในบัตรจะเท่ากัน แต่ “ร่างกายจริง” และ “ระบบภายใน” ของแต่ละคนอาจต่างกันเป็นสิบปี
ความจริงแล้ว ร่างกายเรามี 3 อายุ และมันต่างกันได้มากกว่าที่คิด
1. อายุปฏิทิน (Chronological Age)
- เลขตามวันเดือนปีเกิด
- เปลี่ยนไม่ได้
- ไม่สะท้อนสุขภาพจริง
- นี่คือเหตุผลที่คนวัยเดียวกันอาจมีสภาพร่างกายต่างกันสุดขั้ว
2. อายุร่างกาย (Physical Age)
สะท้อนสภาพภายนอกและสมรรถภาพของร่างกาย เช่น
- ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
- ความฟิตของหัวใจและปอด
- น้ำหนักและองค์ประกอบร่างกาย
- ความคล่องตัวในการเคลื่อนไหว
ฟิตและกระฉับกระเฉง → อ่อนกว่าวัย
กล้ามเนื้อลด น้ำหนักเกิน เคลื่อนไหวติดขัด → แก่เกินวัยจริง
3. อายุชีวภาพ (Biological Age)
คือตัวเลขที่สะท้อนสภาพภายใน — หัวใจ สมอง หลอดเลือด ระบบเผาผลาญ และเซลล์ทั่วร่างกาย
- อ่อนกว่าวัย = ระบบทำงานเหมือนคนอายุน้อย
- แก่เกินวัย = โรคถามหาเร็ว
อายุชีวภาพมีความแม่นยำในการบอกสุขภาพระยะยาวมากกว่าอายุปฏิทิน เพราะขึ้นอยู่กับพฤติกรรม เช่น
- กินดี ออกกำลัง นอนพอ ลดเครียด → อ่อนวัย
- สูบ ดื่ม ขยับน้อย เครียดสะสม → แก่ไว
ทำไมต้องรู้ทั้ง 3 อายุนี้ก่อน 40?
เพราะหลัง 40 ร่างกายจะเริ่มเปลี่ยนโหมดอย่างจริงจัง
- เผาผลาญช้าลง
- มวลกล้ามเนื้อและมวลกระดูกลด
- ฮอร์โมนเปลี่ยน
- ความเสี่ยงโรค NCDs (เบาหวาน ความดัน หัวใจ) เพิ่มขึ้น
ถ้าไม่เริ่มดูแลตั้งแต่วันนี้ อายุร่างกายและชีวภาพจะ “แก่เกินวัย” จนกระทบคุณภาพชีวิตในวัยสูงอายุ
ข่าวดี: ย้อนวัยร่างกายและชีวภาพได้
งานวิจัยยืนยันว่า การปรับพฤติกรรมสุขภาพตั้งแต่อายุ 35–40 ปี สามารถ
- ชะลอการเสื่อมของกล้ามเนื้อ กระดูก และสมอง
- ลดความเสี่ยงโรคเรื้อรังได้ 40–60%
- ทำให้อายุชีวภาพน้อยกว่าปฏิทินหลายปี
เพียง - ออกกำลังกาย 150 นาทีต่อสัปดาห์
- กินอาหารมีประโยชน์
- นอนพอ
- เลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง
คุณก็สามารถสูงวัยแบบฟิต แข็งแรง และใช้ชีวิตได้เต็มที่
สรุปง่าย ๆ:
- อายุปฏิทิน → เปลี่ยนไม่ได้
- อายุร่างกาย & อายุชีวภาพ → เลือกได้ด้วยพฤติกรรมทุกวัน
“สูงวัยให้พร้อม ต้องเตรียมก่อน 40” วันนี้…ร่างกายและข้างในคุณอายุเท่าไร?
กดติดตามข้อมูลข่าวสาร แคมเปญที่น่าสนใจ และกิจกรรมดีๆ จาก สสส เพิ่มเติมได้ที่ :
Facebook : Social Marketing Thaihealth by สสส.
Line : @thaihealththailand
Tiktok: @thaihealth
Youtube: SocialMarketingTH
Website : Social Marketing Thaihealth