รู้จักพระยาแรกนา เทพีคู่หาบทอง-เทพีคู่หาบเงิน "วันพืชมงคล 2568" ผู้ร่วมทำพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ (วันไถหว่าน) อันเป็นพิธีพราหมณ์ ณ ท้องสนามหลวง

เวลาประมาณ 08.30 น. วันที่ 9 พฤษภาคม 2568 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่งจากพระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต มายังพลับพลาที่ประทับเพื่อเป็นองค์ประธานในงานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ปีพุทธศักราช 2568 ณ บริเวณมณฑลพิธีท้องสนามหลวง

โดยพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประกอบด้วยพระราชพิธี 2 พิธีรวมกัน คือ พระราชพิธีพืชมงคลอันเป็นพิธีสงฆ์ ซึ่งเป็นการประกอบพระราชพิธีวันแรกที่พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง เมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 2568 เป็นพิธีสวดมนต์การพระราชพิธีพืชมงคลฯ และพิธีปลุกเสกเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานและพืชพันธุ์ต่าง ๆ เพื่อทำขวัญเมล็ดพันธุ์ข้าวและพืชพันธุ์ธัญญาหารให้ปลอดโรค รวมถึงเจริญงอกงามสมบูรณ์ เพื่อนำไปใช้เป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวสำหรับเพาะปลูกในปี พุทธศักราช 2568 และพระราชทานแก่พสกนิกรและชาวนาทั่วประเทศ นำไปเป็นมิ่งขวัญและเป็นสิริมงคลในการประกอบอาชีพการเกษตรของตนตามประเพณีนิยมต่อไป

...

ในโอกาสนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้นายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ผู้ทำหน้าที่พระยาแรกนา เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับพระราชทานน้ำสังข์ ใบมะตูม และทรงเจิมพระราชทานที่หน้าผาก แล้วพระราชทานพระธำมรงค์นพเก้าสำหรับสวมที่นิ้วมือขวา 1 วง และสวมนิ้วมือซ้าย 1 วง กับพระราชทานพระแสงปฏักที่จะใช้ในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญแก่ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จากนั้น ผู้เป็นเทพีคู่หาบทอง และเทพีคู่หาบเงิน เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับพระราชทานน้ำสังข์ ใบมะตูม และทรงเจิม ตามลำดับ ขณะที่ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และเทพีเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับพระราชทานน้ำสังข์ พระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา

ขณะที่พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ (วันไถหว่าน) อันเป็นพิธีพราหมณ์ โดยประกอบพระราชพิธีในวันที่ 9 พฤษภาคม 2568 ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง เป็นพิธีการซึ่งกระทำขึ้นเพื่อความเป็นสิริมงคลและส่งเสริมบำรุงขวัญเกษตรกร เพื่อให้เกิดความมั่นใจในการเพาะปลูก 

ขณะที่ผู้ปฏิบัติหน้าที่พระยาแรกนา เริ่มแรกการฟื้นฟูพระราชพิธีขึ้นมาใหม่ ผู้ที่ปฏิบัติหน้าที่พระยาแรกนา ได้แก่ อธิบดีกรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ส่วนเทพีคัดเลือกจากข้าราชการสตรีในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ครั้นต่อมามีการยุบกรมการข้าวจึงต้องเปลี่ยนผู้ปฏิบัติหน้าที่พระยาแรกนา จากอธิบดีกรมการข้าวเป็น ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ส่วนเทพีคัดเลือกจากข้าราชการสตรีระดับชำนาญการขึ้นไป ที่ยังมิได้สมรสจากกรมต่าง ๆ ในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ซึ่ง พระยาแรกนา เทพีคู่หาบทอง-เทพีคู่หาบเงิน วันพืชมงคล 2568 ได้แก่

  • ผู้ทำหน้าที่ พระยาแรกนา คือ นายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
  • เทพีคู่หาบทอง ได้แก่ นางสาวธิรดา วงษ์กุดเลาะ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ กรมส่งเสริมการเกษตร และนางสาววราภรณ์ วิลัยมาตย์ เจ้าพนักงานธุรการชำนาญงาน กรมวิชาการเกษตร
  • เทพีคู่หาบเงิน ได้แก่ นางสาวฉันทิสา อารีเสวต นายสัตวแพทย์ชำนาญการ สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ และนางสาวอภิชญา ฟูแสง นักวิชาการตรวจสอบบัญชีปฏิบัติการ กรมตรวจบัญชีสหกรณ์

นอกจากนี้ ยังมีผู้เชิญเครื่องอิสริยยศ จำนวน 4 ราย และคู่เคียงในกระบวนแห่อิสริยยศพระยาแรกนา จำนวน 16 ราย ส่วนพระโคแรกนา ได้แก่ พระโคพอ และพระโคเพียง

สำหรับผลการพยากรณ์ถึงความสมบูรณ์ของพืชพันธุ์ธัญญาหารของประเทศ นายอภัย สุทธิสังข์ รองปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทำหน้าที่ถวายรายงานการพยากรณ์ ผลการเสี่ยงทายผ้านุ่งแต่งกาย และพระโคกินเลี้ยง ในปี พ.ศ.2568 นี้ พระยาแรกนาได้ตั้งสัตยาธิษฐาน หยิบได้ผ้านุ่ง 5 คืบ พยากรณ์ว่า น้ำในปีนี้จะมีปริมาณพอดี ข้าวกล้าในนา จะได้ผลบริบูรณ์ และผลาหาร มังสาหาร จะอุดมสมบูรณ์ดี

...

ผลการเสี่ยงทายของกิน 7 สิ่ง ที่ตั้งเลี้ยงพระโค พระโคกินน้ำ หญ้า และเหล้า ซึ่งผลเสี่ยงทายกล่าวว่า ถ้าพระโคกินน้ำหรือหญ้า พยากรณ์ว่า น้ำท่าจะบริบูรณ์พอสมควร ธัญญาหาร ผลาหาร ภักษาหาร มังสาหาร จะอุดมสมบูรณ์ดี และพระโคกินเหล้า พยากรณ์ว่า การคมนาคมสะดวกขึ้น การค้าขายกับต่างประเทศดีขึ้น ทำให้เศรษฐกิจรุ่งเรือง

...