นับตั้งแต่ปี 2555 เป็นต้นมา หมายเลข 1413 สายด่วนเลิกเหล้า คือหนึ่งในช่องทางที่มีบทบาทอย่างมากในฐานะที่ปรึกษาของคนที่ต้องการเลิกดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ นักดื่มหลายคนบรรลุเป้าหมายจากการเริ่มต้นโทรศัพท์เข้ามาปรึกษา และได้เชื่อมต่อกับช่องทางหลักกับผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งความสำเร็จของสายด่วนเลิกเหล้าก็นำไปสู่การต่อยอดช่องทางสื่อสารใหม่ในปีนี้ เป็นแชทบอทในชื่อ “น้องตั้งใจ” ที่เข้าถึงง่ายและใช้งานผ่านแอปพลิเคชัน LINE บนโทรศัพท์มือถือได้ ตอบโจทย์เทรนด์การสื่อสารยุคใหม่ พร้อมฟังก์ชันเป็นมิตร ส่งเสริมให้เกิดการลดละและเลิกดื่ม ขณะเดียวกันก็เชื่อมโยงกับผู้เชี่ยวชาญได้ในกรณีที่ต้องการที่ปรึกษาอย่างมีขั้นตอน
“น้องตั้งใจ” จากความตั้งใจของภาคีเครือข่าย
คงไม่ผิดนักหากจะบอกว่า “น้องตั้งใจ” คือแชทบอทที่เกิดจากความตั้งใจของภาคีเครือข่ายที่มีส่วนสำคัญในการรณรงค์เรื่องการลด ละ และเลิกการดื่มเครื่องแอลกอฮอล์ ซึ่งร่วมมือกันมาอย่างต่อเนื่อง นับตั้งแต่ศูนย์ปรึกษาเพื่อการเลิกสุราและการเสพติด (1413 สายด่วนเลิกเหล้า) คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และกองจิตเวชและประสาท โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ในฐานะผู้พัฒนาแชทบอท “น้องตั้งใจ” รวมถึงสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ หรือ สสส. ที่ขับเคลื่อนเรื่องนี้ร่วมกันอย่างจริงจัง
คุณรุ่งอรุณ ลิ้มฬหะภัณ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงหลัก สสส. กล่าวถึงแชทบอท “น้องตั้งใจ” ว่าเป็นความตั้งใจในการสร้างช่องทางการสื่อสารที่เท่าทันยุคสมัยมากขึ้น เนื่องจากผู้คนยุคนี้นิยมสื่อสารผ่านการสื่อสารไร้เสียง (Non - voice Communication) การมีแชทบอทที่ใช้งานง่ายๆ ผ่านแอปพลิเคชัน LINE บนโทรศัพท์มือถือได้ จึงเสมือนประตูบานแรกของการเปิดโอกาสและเชื้อเชิญให้คนที่มีความต้องการลดละและเลิกการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ได้เข้ามาเชื่อมโยงกันมากขึ้น ขณะเดียวกันก็ได้รับข้อมูลที่ถูกต้องเป็นประโยชน์ และเชื่อมต่อไปยังผู้เชี่ยวชาญด้านต่างๆ ในกรณีที่ต้องการความช่วยเหลือในลำดับขั้นต่างๆ ได้ด้วย
“ที่ผ่านมาหมายเลข 1413 สายด่วนเลิกเหล้า ได้ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาสำหรับผู้ที่ต้องการเลิกเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มาอย่างต่อเนื่อง และวันนี้ก็จะมี น้องตั้งใจ เข้าไปทำหน้าที่นี้ควบคู่กันไปด้วย และความที่ใช้งานสะดวกผ่าน LINE บนโทรศัพท์มือถือ ก็จะทำให้คนเข้าถึงได้ง่ายขึ้นด้วย บางคนอาจจะอยู่ในช่วงที่รู้สึกว่าการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของตนเอง เริ่มส่งผลกระทบต่อตัวเองและคนรอบข้างมากขึ้นจนอยากลดละเลิก ก็จะมีช่องทางนี้เป็นช่องทางแรกเพื่อรับข้อมูล และคำปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ โดยไม่รู้สึกเขินอาย หรือฟังก์ชันหนึ่งที่น่าสนใจอย่างการประเมินความเสี่ยงติดสุรา และบันทึกประวัติการดื่ม ก็น่าจะเป็นจุดเริ่มต้นให้คนที่ใช้งานได้เห็นสถิติการดื่มของตัวเองมากขึ้น ทราบว่าเราอยู่จุดไหน มีความเสี่ยงต่อการติดสุราหรือไม่ ถือเป็นการป้องกันไม่ให้ตัวเองถลำลึกจนอยู่ในจุดที่ยากต่อการละเลิกในอนาคต”
“น้องตั้งใจ” ที่มอบความวางใจ พร้อมเคียงข้าง
จากรายงานผ่านระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข เมื่อวันที่ 12 มิ.ย. 2566 พบว่า ตั้งแต่ต้นปีผู้มีปัญหาการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เข้ารับการบำบัดในสถานพยาบาลอยู่ที่ 857,582 คน คิดเป็น 65.2% ของผู้ที่ดื่มสุราที่ควรได้รับการบำบัด ซึ่งเพิ่มขึ้นจากปี 2565 ที่อยู่ที่ 63.71% แต่ตัวเลขเหล่านี้สวนทางกับการเข้าถึงการรับบริการจากข้อจำกัดต่างๆ อาทิ ผู้ดื่มขาดความตระหนัก ไม่กล้าขอเข้ารับบริการเพื่อรับคำปรึกษา รวมถึงไม่ทราบแหล่งที่จะขอรับความช่วยเหลือเมื่อประสบปัญหา
พ.ท.นพ.ณัฐพล โชคไมตรี กองจิตเวชและประสาท โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ในฐานะผู้พัฒนาแชทบอทน้องตั้งใจ กล่าวในวันเปิดตัวอย่างเป็นทางการของน้องตั้งใจว่า แชทบอทน้องตั้งใจไม่เพียงเป็นช่องทางใหม่เพื่อให้เกิดการเชื่อมโยงที่ง่ายขึ้นเท่านั้น แต่ยังวางตัวเป็นเพื่อนที่จะคอยอยู่เคียงข้างเพื่อให้คำแนะนำสำหรับผู้ที่ต้องการคำแนะนำในด้านนี้อย่างสม่ำเสมออีกด้วย ขณะเดียวก็มีฟังก์ชันในการติดตามผลเพื่อลดความเสี่ยงจากการดื่มแอลกอฮอล์ได้ ทั้งนี้มีเจ้าหน้าที่จาก 1413 สายด่วนเลิกเหล้า เป็นผู้คอยให้คำปรึกษา พร้อมข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่างๆ เพื่อการเข้าถึงสถานพยาบาล ในกรณีที่ต้องการความช่วยเหลือในลำดับขั้นต่อไป
“หลังจากสแกนคิวอาร์โค้ด และกดเพิ่มเพื่อน ก็สามารถเชื่อมโยงกับน้องตั้งใจได้แล้ว หลังจากนั้นก็ลงทะเบียนตามขั้นตอน โดยฟังก์ชันหลักที่น้องตั้งใจพร้อมให้บริการคือ ฟังก์ชันประเมินความเสี่ยงติดสุรา & บันทึกประวัติการดื่ม ฟังก์ชันการให้ข้อมูลเกี่ยวกับการเลิกเหล้า การค้นหาสถานบำบัด และการแชทกับเจ้าหน้าที่ ที่ผ่านมาเราได้ทดลองใช้แชทบอทน้องตั้งใจกับกลุ่มตัวอย่าง พบข้อมูลหนึ่งที่น่าสนใจจากการประเมินความเสี่ยงติดสุรา โดยที่ผู้ใช้งานจะบันทึกข้อมูลประวัติการดื่มของตัวเอง เราพบว่าจำนวนวันดื่มของผู้ใช้บริการปรึกษาเลิกเหล้าผ่านแชทบอทน้องตั้งใจ มีแนวโน้มลดลงมากกว่ากลุ่มที่ไม่ได้ใช้ ขณะที่ระดับความรุนแรงของความเสี่ยงในการดื่มก็ลดลงเช่นกันเช่นกัน เชื่อว่าเมื่อน้องตั้งใจถูกประชาสัมพันธ์เพื่อคนเข้ามาใช้งานมากขึ้นก็จะมีประโยชน์มากขึ้นในอนาคตด้วย”
ในวันเปิดตัว “น้องตั้งใจ” ยังได้มีการเสวนาร่วมกันเพื่อร่วมขับเคลื่อนการลดละเลิกดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างต่อเนื่อง โดยได้รับเกียรติจาก คุณรุ่งอรุณ ลิ้มฬหะภัณ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงหลัก สสส. รศ.พญ.รัศมน กัลยาศิริ ผู้อำนวยการศูนย์ปรึกษาเพื่อการเลิกสุราและการเสพติด (1413 สายด่วนเลิกเหล้า) ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ท.นพ.ณัฐพล โชคไมตรี ภาควิชาจิตเวชและประสาทวิทยา วิทยาลัยแพทยศาสตร์พระมงกุฎเกล้า และ ผศ.ดร.นพ.วรภัทร รัตอาภา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล พร้อมความตั้งใจจริงที่จะเห็น “น้องตั้งใจ” เป็นอีกหนึ่งช่องทางในฐานะที่ปรึกษาเพื่อการเลิกเหล้าสำหรับผู้ที่ต้องการการเคียงข้างทุกคน
ผู้ที่สนใจสามารถสแกนคิวอาร์โค้ดเพื่อเป็นเพื่อนกับน้องตั้งใจได้แล้ววันนี้
หรือติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ Facebook : 1413 สายด่วนเลิกเหล้า