ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น ในภาคราชการพลเรือน ย้อนกลับไปในอดีต ทั้งผู้ที่ยังอยู่ในราชการ หรือพ้นราชการไปแล้วไม่นานนัก แต่มีความหมาย ที่ต้องบันทึกไว้
ขอเริ่มต้นสำหรับผู้ได้ชื่อว่าเป็น อภิชาตบุตร ตัวจริงเสียงจริงคนแรกคือ นายชนะศักดิ์ ยุวบูรณ์ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ อดีตอธิบดีกรม การปกครอง และอดีตปลัดกระทรวงมหาดไทย ซึ่งถึงแม้จะเกษียณอายุไป 18 ปีแล้ว แต่ชื่อเสียงและผลงานยังอยู่ในความทรงจำของผู้คน
ปลัดชนะศักดิ์ เป็นบุตรชายของ นายชำนาญ ยุวบูรณ์ อดีตอธิบดีกรม การปกครอง 11 ปี ตั้งแต่ 2500-2511 ผู้ล่วงลับไปแล้วด้วยอายุกว่า 100 ปี
ลูกที่ได้เป็น อธิบดีกรมการปกครอง เหมือนพ่อ และยังเป็น ปลัดกระทรวงมหาดไทย ที่เป็นผู้บังคับบัญชาอธิบดีกรมการปกครองเช่นนี้จะไม่เรียกขานว่าเป็นอภิชาตบุตรได้อย่างไร
อีกรายหนึ่ง ซึ่งนับเนื่องว่าเป็นอภิชาตบุตรได้เช่นกันและยังอยู่ในราชการคือ นายบุณยฤทธิ์ กัลยาณมิตร ที่ดำรงตำแหน่ง ปลัดกระทรวงพาณิชย์ อยู่ในปัจจุบัน ซึ่งเป็นบุตรของ นายฉลอง กัลยาณมิตร อดีตอธิบดี กรมการปกครอง ซึ่งถึงแม้จะอยู่ต่างกระทรวง แต่ตำแหน่งปลัดกระทรวงก็สูงกว่าตำแหน่งอธิบดีอยู่ดี
รายที่สามคือ นายกุลิศ สมบัติศิริ ผู้อยู่ในตำแหน่ง ปลัดกระทรวงพลังงาน ในปัจจุบัน เป็นบุตรชายของ นายกฤช สมบัติศิริ อดีตเลขาธิการคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ นี่ก็อภิชาตบุตร
อีกรายที่อยู่ต่างกระทรวงกับบิดาที่เป็นผู้ใหญ่ในกระทรวงมหาดไทยเช่นกันคือ นายทศพร มูลศาสตรสาทร เอกอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจเต็มประจำสาธารณรัฐโมซัมบิก ในปัจจุบัน เป็นบุตรชายของ นายพิศาล มูลศาสตรสาทร อดีตอธิบดีกรมการปกครอง และอดีตปลัดกระทรวงมหาดไทย ถือเป็นลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น ทั้งทางราชการและทางการเมือง คือเมื่อบิดาที่เป็น ส.ส.สุรินทร์ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม (ชื่อกระทรวงในขณะนั้น) เสียชีวิตเมื่อปี 2539
...
ท่านทูตทศพร ซึ่งขณะนั้นรับราชการอยู่ในกระทรวงการต่างประเทศในตำแหน่งเลขานุการเอก หรือสูงกว่านั้นเล็กน้อยยอมเสียสละอนาคตอันสดใสในราชการ มาลงสมัครเลือกตั้งซ่อมได้เป็น ส.ส.สุรินทร์ แทนบิดา และต่อมา ได้เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม และเป็น ส.ส.สุรินทร์อีกสมัย จนถึงปี 2543 ตัดสินใจอำลาวงการการเมือง ขอกลับเข้ารับราชการในกระทรวงการต่างประเทศ จนได้เป็นผู้ช่วยปลัดกระทรวง เอกอัครราชทูตประจำกระทรวง และเป็นทูตโมซัมบิก ในปัจจุบัน และจะเกษียณอายุในปีหน้า
ส่วนอธิบดีนั้น นายพรพจน์ เพ็ญพาส รองปลัดกระทรวงมหาดไทยในปัจจุบันที่กำลังจะย้ายไปเป็นอธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง เป็นบุตรชายของนายพร เพ็ญพาส อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดบุรีรัมย์
ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้นในกระทรวงมหาดไทยยังมี พ.ต.ท.ม.ล.กิติบดี ประวิตร ผู้ว่าราชการจังหวัดกระบี่ ที่เป็นบุตรของ พล.ต.ต.ม.ร.ว.เจตจันทร์ ประวิตร อดีตผู้บังคับการตำรวจดับเพลิงที่โด่งดังในยุคก่อน อีกรายก็คือ นายจตุพจน์ ปิยัมปุตระ ผู้ว่าราชการจังหวัดระนอง บุตรของ นายจำรูญ ปิยัมปุตระ อดีตรองปลัดกระทรวงมหาดไทยและอดีตผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา
บิดากับบุตรที่เติบโตมาคนละกระทรวงแต่ลงท้ายต่างมีตำแหน่งสำคัญควรกล่าวขานถึงคือ นายณัฐวุฒิ โพธิสาโร อดีตรองปลัดกระทรวงการต่างประเทศ และเอกอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจเต็มประจำราชอาณาจักรกัมพูชา (พนมเปญ) เป็นบุตรชายของ นายจำนงค์ โพธิสาโร อดีตอธิบดีกรมป่าไม้ ซึ่งต่อมาเล่นการเมืองจนได้เป็นรัฐมนตรี
บรรดาลูกไม้หล่นไม่ไกลต้นเหล่านี้ต่างมีฝีไม้ลายมือในเรื่องการทำงานราชการ เรื่องนี้อาจจะยังมีตอนที่ 3 ตอนที่ 4 หรือ 5-6-7 ก็แล้วแต่การรวบรวมข้อมูล.
“ซี.12”