ใครแวะไปสวนสัตว์เปิดเขาเขียว จ.ชลบุรี คงจะเคยเห็น...ฮิปโปโปเตมัสแคระ (Pygmy Hippopotamus) มีลักษณะคล้าย “แม่มะลิ” ฮิปโปโปเตมัส หรือช้างน้ำ ชื่อเรียกในบ้านเรา

ความจริงแล้ว “ฮิปโปโปเตมัสแคระ” เป็นสัตว์อีกชนิดหนึ่ง แต่มีขนาดตัวเล็กกว่าฮิปโปฯปกติถึง 10 เท่า มีความสูงเพียง 1 ม. น้ำหนัก 160-180 กก. ลูกที่ออกมาใหม่ๆจะหนัก 3-4.5 กก.เท่านั้น แต่ด้วยความเหมือนกัน จนทำให้หลายๆท่านคิดว่า เป็นลูกของฮิปโปฯธรรมดา

ฮิปโปฯแคระ...ยังมีพฤติกรรมหลายอย่างแตกต่างจากฮิปโปโปเตมัสธรรมดา เช่น ชอบอยู่ตามลำน้ำ และหนองบึงในป่าดงดิบ ไม่ชอบอยู่เป็นฝูง มักอยู่เดี่ยวหรืออยู่กันเป็นคู่ๆ มักขึ้นจากน้ำตอนกลางคืน เพื่อเดินหากินไปตามที่เคยเดินจนดูคล้ายเดินไปในช่องอุโมงค์ เวลาตกใจมันมักเข้าไปซ่อนในป่ารก แทนที่จะหนีลงในน้ำ

ส่วนคำว่า “ฮิปโปโปเตมัส หรือ Hippopotamus” มีรากศัพท์มาจากภาษากรีก 2 คำ คือคำว่า Hippo แปลว่าม้า ส่วน potamus หมายถึงแม่น้ำ เปรียบเทียบมันเป็นเหมือนม้าที่วิ่งอยู่ในน้ำนั่นเอง

ปัจจุบันฮิปโปฯแคระ ถือเป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ เหลืออยู่ในธรรมชาติไม่เกิน 3,000 ตัว ในแถบไลบีเรีย คองโก ซูดาน เซียร์ราลีโอน ไนจีเรีย

น.สพ.เกษตร สุเตชะ คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ชี้สาเหตุที่ทำให้ฮิปโปฯแคระใกล้สูญพันธุ์ เนื่องจากเนื้อมีรสคล้ายหมูป่า ชนพื้นเมืองล่าเป็นอาหาร ใช้หนังมาทำเป็นแส้ ยิ่งมีการสู้รบระหว่างชนเผ่าบ่อยครั้ง จำนวนสัตว์ป่ายิ่งลดลง สงครามยืดเยื้อสัตว์ป่ายิ่งหายไปมาก ชาวบ้านต้องเข้าป่าล่าสัตว์เป็นอาหาร เพราะไม่มีอาชีพประจำที่หาเงินได้

โชคดีที่องค์การสวนสัตว์ในพระบรมราชูปถัมภ์ ประสบความสำเร็จในการเพาะเลี้ยงฮิปโปโปเตมัสแคระ ในกรงเลี้ยงได้ จึงมีส่วนช่วยอนุรักษ์สัตว์ป่าที่หายากใกล้สูญพันธุ์ให้อยู่คู่โลกได้ต่อไป.

...