หนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด (Fall Armyworm) ศัตรูที่สำคัญมากในข้าวโพด กำลังระบาดอย่างรุนแรงในพื้นที่การเกษตรเกือบทุกแห่งทั่วโลก โดยเฉพาะประเทศเขตร้อนและกึ่งร้อน

เริ่มต้นระบาดในทวีปอเมริกามานานนับศตวรรษแล้ว ปี 2559 ระบาดมากในแอฟริกากลางและแอฟริกาตะวันตก ปีที่แล้วเริ่มระบาดเข้ามาในเอเชีย โดยมีอินเดียเป็นประเทศต้นทาง

แม้ประเทศไทยจะเฝ้าระวังการระบาดเป็นอย่างดีแล้ว แต่เอาไม่อยู่ พบการระบาดครั้งแรกในไร่ข้าวโพดที่ จ.ตาก เมื่อ ส.ค.61 ส่งผลให้ผลผลิตลดไปถึง 25-40%

หนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด แม้จะคล้ายกับหนอนกระทู้พืชอื่น แต่ในข้าวโพดต้องถือเป็นของใหม่สำหรับชาวไร่ ในการประชุม “Fall Armyworm Education Forum” เมื่อปลายเดือนที่แล้ว เกษตรกรล้วนบอกเป็นเสียงเดียวกัน ไม่เคยพบหนอนชนิดนี้ในข้าวโพดมาก่อน

จึงไม่ทราบวิธีการรับมือ ทำให้ผลผลิตเสียหายอย่างมาก ที่สำคัญหนอนชนิดนี้มีลักษณะการหลบซ่อนในลำต้น ส่งผลให้สารกำจัดศัตรูพืชไม่สามารถเข้าไปทำลายได้ กว่าจะรับมือได้ทันผลผลิตก็เสียหายไปกว่าครึ่ง

ความน่ากลัวของหนอนชนิดนี้ ไม่ใช่แค่เข้าทำลายข้าวโพดได้ตั้งแต่อายุแค่ 7 วัน ไปจนถึงวันเก็บเกี่ยว แต่มันยังปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดีมาก ขยายพันธุ์ได้เร็ว ผีเสื้อ 1 ตัว ใน 1 ชั่วชีวิต (30-40 วัน) วางไข่ได้ราว 2,000 ฟอง และไม่น่าแปลกใจเลยเริ่มต้นระบาดจากอเมริกาไม่นานก็ระบาดไปทั่วโลก เพราะเมื่อโตเต็มวัยมันบินได้ไกลถึง 100 กม.

ที่ร้ายไปกว่ามันสามารถกัดกินทำลายพืชได้มากกว่า 80 ชนิด เช่น ข้าว ฝ้าย ทานตะวัน ถั่วเหลือง หญ้า ฯลฯ...ล่าสุดพบเข้าไปทำลายกล้วยไม้ที่ อ.สามพราน จ.นครปฐม และอ้อย ที่ จ.ราชบุรี

แต่ที่ร้ายสุดๆ ถ้ายังไม่สามารถจัดการมันได้ จะส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจอย่างมหาศาล เพราะมันไม่ได้ชอบกินแต่ข้าวโพดหวานที่คนกิน ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ก็ของโปรดเช่นกัน นั่นหมายความว่าอุตสาหกรรมอาหารสัตว์เลี้ยงจะกระเทือนทั้งระบบ.

...

สะ-เล-เต