Credit : ภาพ A, C and D from the Victoria and Albert Museum, London ; ภาพ B, E from the Museum fur islamische Kunst / Staatliche Museen zu Berlin
เมืองซะมัรรอ (Samarra) ในประเทศอิรัก ตั้งอยู่ห่างจากทางตอนเหนือของกรุงแบกแดดไปประมาณ 125 กิโลเมตร เป็นเมืองหลวงโบราณของจักรวรรดิกาหลิบอับบาซิด (Abbasid Caliphate) ช่วงคริสต์ศักราชที่ 836-892 มีชื่อเสียงด้านสถาปัตยกรรมโบราณและเป็นแหล่งข้อมูลทางโบราณคดีเกี่ยวกับศิลปะรวมถึงสถาปัตยกรรมยุคต้นของอิสลาม ซึ่งไม่นานนี้มีรายงานค้นพบสิ่งประดิษฐ์ทำด้วยแก้ว ที่ทำให้เชื่อว่าเมืองซะมัรรอจะเคยเป็นแหล่งอุตสาหกรรมการผลิตและค้าแก้วที่รุ่งเรืองในอดีต
นักวิทยาศาสตร์จากศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์แห่งชาติฝรั่งเศส (Centre National de la Recherche Scientifique) ได้ตรวจสอบวัตถุโบราณที่ได้มาจากเมืองซะมัรรอ ซึ่งถูกเก็บไว้ที่พิพิธภัณฑ์ในเยอรมนีและอังกฤษ ได้แก่ ชาม โคมไฟ ขวด และแก้วที่ใช้ตกแต่งในงานสถาปัตยกรรม โดยใช้เทคนิคแมสส์-สเปกโตรเมทรี (Mass-spectrometry) ที่วิเคราะห์ผลจากการวัดสัดส่วนมวลต่อประจุ เพื่อระบุมวลของอนุภาคและส่วนประกอบของธาตุในสารประกอบ แสดงให้เห็นโครงสร้างทางเคมีของโมเลกุลในเนื้อแก้ว พร้อมทั้งชี้ถึงเบาะแสเกี่ยวกับแหล่งกำเนิดทางภูมิศาสตร์ของวัตถุดิบที่ใช้ในการทำสิ่งประดิษฐ์แก้วแบบต่างๆ
ผลการวิจัยเผยว่า แก้วจากเมืองซะมัรรอส่วนหนึ่งนั้นถูกนำเข้าจากภูมิภาคอื่นๆ เช่น ดินแดนลิแวนต์ (Levant) ที่เป็นส่วนหนึ่งในภูมิภาคตะวันออกกลาง ตั้งอยู่ฝั่งตะวันออกของทะเลเมดิเตอร์เรเนียน และจากอียิปต์ แต่สิ่งประดิษฐ์แก้วส่วนใหญ่มีความคล้ายคลึงกันในองค์ประกอบ ดังนั้น คาดว่าแก้วส่วนใหญ่ถูกผลิตขึ้นภายในประเทศ และแก้วที่มีคุณภาพดีมากจะถูกนำมาใช้ในการตกแต่งพระราชวัง แสดงให้เห็นว่าแก้วมีคุณค่าทางวัฒนธรรมและบ่งบอกถึงความรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจในอิรักช่วงศตวรรษที่ 9.
...