ต้น “สวาดใต้” หรือ CAESALPINIA JAYAB, CRISTA อยู่ในวงศ์ CAESALPINEAE มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์เป็นไม้เถายืนต้น สูงหรือยาวได้กว่า 5 เมตรขึ้นไป ลำต้นกลม เมื่อแก่จะมีหนามแหลมขนาดใหญ่ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก ออกตรงกันข้าม 2-3 คู่ ปลายคี่ โดยจะออกตามซอกของหนามต้น ใบเป็นรูปใบหอกกว้าง ปลายใบแหลม โคนมน ใบมีขนาดใหญ่มาก เนื้อใบค่อนข้างหนา สีเขียวสด ใบดกน่าชมยิ่งนัก
ดอก ออกเป็นช่อเล็กๆ และยาวประมาณ 15-25 ซม. ดอกเป็นสีเหลือง มีดอกย่อยจำนวนมาก เวลามีดอกจะดูสดใสงดงามดี “ผล” รูปทรงกลม เปลือกผลแข็งสีเทาคล้ายเมล็ดบัวหรือคล้ายสีสวาดจึงถูกตั้งชื่อตามลักษณะว่า “สวาดใต้” หรือต้น “สวาด” เมล็ดในโตกว่าเมล็ดบัวอย่างชัดเจน ดอกและผลออกตลอดทั้งปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดและตอนกิ่ง พบขึ้นตามป่าโปร่งพื้นที่ที่เป็นดินทราย ติดกับชายทะเล พบมากที่สุดทางภาคใต้ ภาคตะวันออก มีชื่อเรียกอีกคือ หวาด, เวียด, มะหวาด, วาด, หนามขี้แรด, บ่าขี้แฮด, มะกาเลง และ หนามขี้แฮด
ในด้านของความเชื่อ มาแต่โบราณ เชื่อกันว่าทั้งต้น “สวาดใต้” เป็นไม้มงคล จึงนิยมปลูกไว้หน้าบ้านเกือบทุกครัวเรือน เพราะมีความเชื่อว่า จะช่วยทำให้ผู้อยู่อาศัยมีเสน่ห์ ใครพบเห็นจะชื่นชอบอยากคบหาสมาคมด้วย โดยเฉพาะเหล่าเกจิอาจารย์ดังในยุคสมัยก่อนมักนำเอาแก่นของต้น “สวาดใต้” ไปแกะสลักเป็นรูปต่างๆ แล้วทำพิธีปลุกเสกเป็นเครื่องรางด้านเมตตามหานิยมแจกจ่ายแก่ลูกศิษย์ลูกหากันอย่างแพร่หลายและผู้ไปกราบไหว้ให้พกติดตัวเวลาเดินทางไปทำงานติดต่อธุรกิจต่างๆจะมีแต่คนชื่นชอบ และเจรจาตกลงเรื่องงานหรือธุรกิจสำเร็จทุกประการ ซึ่งในปัจจุบัน ความเชื่อดังกล่าวยังคงอยู่ ส่วนสรรพคุณทางยา ใบปรุงหรือต้มน้ำจนเดือดดื่มเป็นยาขับผายลม แก้อาการจุกเสียด แน่นหน้าอก ผลสุกกินแก้กษัยดีมาก
...
เคยมีต้นแท้ขายที่ ตลาดนัดไม้ดอกไม้ประดับ สวนจตุจักร ทุกวันพุธ-พฤหัสฯ โครงการ 21 แผง “คุณพร้อมพันธุ์” ปัจจุบันไม่พบอีกแล้วครับ.
“นายเกษตร”