รองนายกฯ และรมว.คลัง "เอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ" ขอบคุณทีมงานและนายกฯ ให้โอกาสมาทำหน้าที่ แจงยิบจากไทมไลน์ 4 เดือน แต่ได้ทำงานจริง 2 เดือน ออกมาตรการต่างๆ Quick Big Win ได้เกือบครบ
เมื่อวันที่ 15 ธ.ค. นายเอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เปิดเผยผ่านเฟซบุ๊ค โดยใจความสรุปว่า จาก Executor ในฐานะข้าราชการประจำ สู่ policy maker ในตำแหน่งรองนายกฯ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ช่วงเกือบ 3 เดือนที่ผ่านมา นอกจากหน้าที่การงานเปลี่ยนไป เวลาจะได้อยู่กับตัวเองหายไปเช่นกัน เพราะทุกอย่างเร่งรีบไปหมด ต้องทำงานแข่งกับเวลา 4 เดือน เพื่อคลอดมาตรการ 5 เสาหลัก 1 ฐานรากที่เรียกว่า "Quick Big Win" ให้ครบ เพื่อกระตุ้นสั้น ได้ผลยาว กระจายตัว แต่ในที่สุด เวลาที่ได้ทำงานจริงๆ มีแค่ประมาณ 2 เดือน กว่าๆ สามารถคลอดมาตรการต่างๆ ได้เกือบครบตามที่ตั้งใจไว้ วันนี้ อยากจะขออนุญาตแชร์ประสบการณ์อันมีค่าในการเป็นรองนายกฯ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังในช่วงที่ผ่านมา ดังนี้
1. การออกแบบนโยบาย Quick Big Win
ที่มาของชื่อ Quick Big Win หากใครเคยร่วมงานกับตนที่กระทรวงการคลัง Quick Big Win ไม่ใช่คำใหม่ แต่เป็นคำที่ใช้ในการขับเคลื่อนให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในหน่วยงานต่างๆ แต่เมื่อต้องออกแบบนโยบายที่ต้องทำใน 4 เดือนให้เกิดผลเชิงประจักษ์ จึงนำแนวคิดนี้ มาใช้ออกแบบนโยบายเศรษฐกิจร่วมกับทีมรัฐมนตรีเศรษฐกิจท่านอื่น เพื่อให้ขับเคลื่อนไปในทิศทางเดียวกัน
นโบบายที่ทำได้จริง จับต้องได้ เห็นผลเป็นรูปธรรม การออกนโยบายในฐานะหัวหน้าทีมเศรษฐกิจต้องคำนึงถึงทุกมิติ ทั้งเศรษฐกิจภาพรวม สังคม ธุรกิจ อุตสาหกรรม การเงิน ตลาดทุน การคลัง สำคัญที่สุด คือ ประชาชน เป็นสัจธรรมที่ไม่สามารถออกแบบนโยบายถูกใจทุกคนได้ แต่ต้องตัดสินใจบนพื้นฐานให้เกิดประโยชน์สูงสุดกับประเทศชาติ ดังนั้น นโยบายที่ออกแบบจะต้องทำได้จริง มุ่งแก้ปัญหาทั้งระยะสั้นและยาว เห็นผลเป็นรูปธรรม คำนึงถึงความคุ้มค่าของทรัพยากรที่มีจำกัดและวินัยการคลังควบคู่กันไป เช่น คนละครึ่งพลัส (เสาที่ 1) ที่เน้นกระตุ้นเศรษฐกิจระยะสั้น โดยให้มีการอัพสกิลร้านค้า เพื่อผลระยะยาวและผลที่ได้กระจายตัวไปทั่วประเทศ
...
2. หัวใจการขับเคลื่อนนโยบายทุกเสาหลัก คือ การบูรณาการ (Agile) ของทั้งภาครัฐและภาคเอกชน
คนมักเข้าใจผิดว่า การบูรณาการจะเกิดเฉพาะตอนดำเนินการ แต่จริงๆ แล้ว นโยบายที่มีประสิทธิภาพจะต้องเริ่ม บูรณาการตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบ
ทั้งนี้ การออกแบบนโยบาย เพื่อแก้ปัญหาหนี้ครัวเรือน (เสาที่ 2) สภาพคล่อง SME ที่หดตัว (เสาที่ 3) รวมทั้งการส่งเสริมการออม เพื่อตอบโจทย์สังคมสูงวัย (เสาที่ 4) มีหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนเกี่ยวข้องมากมายตั้งแต่กรมต่างๆ ในกระทรวงการคลัง แบงค์ชาติ NCB สมาคมธนาคารไทย สมาคมแบงค์รัฐ สภาอุตสาหกรรม สภาหอการค้า จนถึง กลต. ตลท. ดังนั้น การแลกเปลี่ยนความคิดเห็น และข้อมูล พร้อมทั้งเปิดใจรับฟังว่าแต่ละหน่วยมีข้อเสนอและอุปสรรคอะไรบ้างตั้งแต่เริ่มต้น จะทำให้เกิดการบูรณาการเชิงนโยบาย ซึ่งตามมาด้วยการบูรณาการในเชิงปฏิบัติของแต่ละหน่วยงานเพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ตามที่ตั้งใจไว้
3. การออกแบบนโยบายจะไม่ประสบความสำเร็จหากไม่รับฟังปัญหาที่แท้จริงของ customer ในที่นี้หมายถึงผู้ประกอบการ
ในเสาที่ 5 การลงทุนเพื่ออนาคต ได้มีการรับฟังปัญหาและอุปสรรคของนักลงทุนที่ได้รับบัตรส่งเสริม BOI ว่าติดปัญหาอะไรจึงเกิดโครงการ Thailand Fast Pass ขึ้น เพื่อปลดล็อคกฎระเบียบต่างๆ เพื่อให้โครงการลงทุนขนาดใหญ่เดินหน้าไปได้อย่างรวดเร็ว รวมทั้งแก้ปัญหาการขาดแคลนแรงงานที่มีทักษะ โดยจับมือกับผู้ประกอบการพัฒนาหลักสูตรที่ตรงตามความต้องการของตลาด
4. การออกแบบนโยบายเศรษฐกิจและการดำเนินงานทั้งหมดต้องตั้งอยู่บนวินัยการเงินการคลัง โดยปรับแผนการคลังระยะปานกลาง เพื่อลดการขาดดุลภาครัฐและแสดงความตั้งใจจริงในการรักษาวินัยการคลัง โดยการคืนหนี้ ธกส. และการออกหลักเกณฑ์ ม. 28 เพื่อจำกัดการใช้นโยบายกึ่งการคลังให้มีความรัดกุม และรอบคอบมากขึ้น
5. นโยบายจากสัมฤทธิ์ผลสูงสุดไม่ใช่แค่ทำได้จริง ตอบโจทย์ปัญหาทั้งระยะสั้นและยาวเท่านั้น อีกหนึ่งปัจจัยที่สำคัญที่สุด คือ เวลาและความต่อเนื่อง เพื่อให้ทุกมาตรการมีผลเป็นรูปธรรม
อย่างไรก็ตาม ตนคนเดียวไม่สามารถขับเคลื่อนทุกอย่างได้อย่างมีประสิทธิภาพในเวลาอันจำกัด หากไม่ได้รับการสนับสนุนและความร่วมมือร่วมใจจากผู้บริหารและข้าราชการกระทรวงการคลัง สำนักงบประมาณ สศช. BOI และกระทรวงพาณิชย์ รวมทั้งผู้บริหารระดับสูงทั้งภาครัฐ และเอกชน ตั้งแต่ ธปท. กลต. ตลท. สมาคมแบงค์รัฐ กกร. NCB ไปจนถึงหน่วยงานอื่นๆ ที่อาจจะกล่าวถึงไม่หมด
สุดท้ายขอขอบคุณทีมงานเบื้องหน้าและเบื้องหลัง ตั้งแต่ผู้ช่วยฯ ลขาฯ ทีมที่ปรึกษาทางการและไม่ทางการ ทีมหน้าห้องของรองนายกฯ และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ที่ช่วยกันขับเคลื่อนนโยบายต่างๆ โดยไม่ได้หยุดพักหายใจหายคอกันเลย ทุกคนยอดเยี่ยมมากครับ ขอบคุณทุกท่านจากใจจริงครับ ท้ายสุด กราบขอบพระคุณนายกฯ ที่เห็นความตั้งใจ ความจริงใจและให้โอกาสเข้ามาช่วยดูแลเศรษฐกิจของประเทศในช่วงเปลี่ยนผ่านที่สำคัญนี้