15 มิถุนายน พ.ศ.2505 (ค.ศ.1962) ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศตัดสินว่าปราสาทพระวิหารตั้งอยู่ในเขมร ศาลบอกว่าแม้แผนที่ 1 : 200,000 ที่จัดทำขึ้นหลังสนธิสัญญา ค.ศ.1904 จะขัด กับเส้นแบ่งตามสันปันน้ำในสนธิสัญญา แต่ไทยไม่คัดค้านแผนที่นั้น อย่างเป็นทางการมานานหลายสิบปี
ศาลยึดหลักแอควิเอสเซินซ์ acquiescence ‘การยินยอมโดยปริยาย’ สื่อโลกในขณะนั้นเห็นด้วยกับคำตัดสินของศาลโลก Thailand’s long silence was seen as acquiescence to Cambodia’s claim over Preah Vihear. ไทยนิ่งเฉยเป็นเวลานาน จึงถูกมองว่าเป็นการยินยอมโดยปริยายต่อสิทธิของเขมรที่อ้างเหนือปราสาทพระวิหาร
เขียนให้สั้นและเข้าใจง่าย Lack of Protest หรือ ‘ความสงบเสงี่ยมโดยไม่คัดค้าน’ เป็นหลักฐานที่ศาลใช้ยืนยันว่าไทยยอมรับว่าแผนที่ดังกล่าวชอบด้วยกฎหมาย
เหตุการณ์หมุนเปลี่ยนเวียนมาครบ 63 ปีเมื่อ 15 มิถุนายน พ.ศ.2568 หรือ ค.ศ.2025 มีภาพข่าวนายปรัก สุคนธ์ รัฐมนตรีต่างประเทศเขมร ถือหนังสือที่จะยื่นต่อศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ เพื่อให้ศาลพิจารณาแก้ไขปัญหาข้อพิพาทชายแดนไทย–เขมร 4 แห่ง คือ 1.ปราสาทตาเหมือนธม บ้านปราสาทตาเมือนธม ต.ช่องบก อ.พนมดงรัก จ.สุรินทร์ 2.ปราสาทตาเหมือนตอ อ.พนมดงรัก จ.สุรินทร์ 3.ปราสาทกระเบย บ้านปราสาทตากระเบย ต.ช่องบก อ.พนมดงรัก จ.สุรินทร์ และ 4.มอมเบย์ สามเหลี่ยมชายแดนไทย–เขมร–ลาว
นายสม รังสี อดีตรัฐมนตรีคลังและอดีตผู้บริหารพรรคสังกฺรัวะห์เจียต ซึ่งตอนนี้ลี้ภัยอยู่ในกรุงปารีส ปั่นกระแสด้วยการโพสต์ลงในเฟซบุ๊กเรียกร้องให้คนเขมรกดดันนายกฯ ฮุน มาเนต รวมข้อหาพรากเขตแดนทางทะเลอย่างเกาะกูดลงในคำร้องที่ยื่นศาลด้วย
ชื่อหมู่บ้าน ตำบล หลายแห่งตามชายแดนไทย-เขมร ถูกเรียกเป็นคำเขมร มีคนเคยแนะนำรัฐบาลไทยว่าควรเปลี่ยนชื่อเหล่านี้ โดยยึดตัวอย่างการแยกสหภาพโซเวียตมาเป็น 15 ประเทศใหม่ ซึ่งชื่อเมืองและสถานที่ตามชายแดนถูกเปลี่ยนไปเพื่อไม่ให้มีปัญหาในอนาคตและเพื่อให้เป็นไปตามหลัก ‘ตาปานีมีกะ’ (สาขาของวิชาภูมิศาสตร์และภาษาศาสตร์ที่เรียนความหมาย รากศัพท์ และประวัติชื่อสถานที่ วิชานี้ใช้ในการศึกษาประวัติศาสตร์ สำรวจ อนุรักษ์วัฒนธรรม และพิพาทดินแดน)
...
คณะภูมิศาสตร์ คณะประวัติศาสตร์ และคณะภาษาศาสตร์ ของสถาบันที่มีมาตรฐานนำวิชาตาปานีมีกะมาสอน สถาบันที่เด่นด้านตาปานีมีกะที่สุดคืออินสตีตุ๊ตเกอะกราฟีราน ที่บางคนแปลอย่างเต็มเป็นภาษาทางการว่า ‘สถาบันภูมิศาสตร์แห่งราชบัณฑิตยสถานวิทยาศาสตร์แห่งรัสเซีย’
หลายประเทศนำความรู้ด้าน ‘ตาปานีมีกะ’ หรือที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า Toponymy ‘โทโพนิมมี’ ไปใช้แก้ไขข้อพิพาทดินแดน วิชานี้มีสอนที่ 1.ม.ออกซ์ฟอร์ด (อังกฤษ) 2.ม.ลาวาล (แคนาดา) 3.ม.แคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์ (สหรัฐฯ) 4.ม.เฮลซิงกิ (ฟินแลนด์) 5.ม.เวียนนา (ออสเตรีย) ฯลฯ
‘ทรัพยากรมนุษย์’ ของแต่ละประเทศสำคัญไม่แพ้ ‘ดินแดน’ มีดินแดนกว้างใหญ่ไพศาล แต่คนไม่เก่ง ก็จะโดนประเทศที่มีทรัพยากรมนุษย์ที่เก่งแกมโกงตอดนิดตอดหน่อย จนดินแดนถูกทอนลดหดหายไปเรื่อยๆ
หากเขมรนำข้อพิพาทไปขึ้นศาลโลกและไทยปฏิเสธไม่ยอมรับอำนาจศาล ก็อาจจะมีชาติเกเรบางแห่งไปปั่นหัวชาวโลกว่า ไทยไม่เคารพกระบวนการยุติธรรมระหว่างประเทศ เมื่อไทยไม่ไปโต้แย้งและหากมีคำพิพากษาโดยฝ่ายเดียว เราอาจจะถูกตีความว่าแพ้คดีในสายตาชาวโลก ยูเอ็นและมหาอำนาจทั้งหลายอาจกดดันให้ไทยปฏิบัติตามคำตัดสิน
ถึงตอนนั้น เราคนไทยผู้รักชาติไม่ยอมแน่ กระแสชาตินิยมจะแรง ทัศนคติลบจากสายตาต่างชาติอาจจะทำให้เราเสีย Foreign Income Sources ‘แหล่งรายได้จากต่างประเทศ’ ทั้งส่งออกสินค้า บริการ (ท่องเที่ยว ศึกษานานาชาติ บริการทางการแพทย์ บริการธุรกิจและเทคโนโลยี การบินและการขนส่งระหว่างประเทศ) เงินลงทุนจากต่างชาติ เงินโอนกลับจากแรงงาน ฯลฯ เงินที่เราใช้กันอย่างกระเหม็ดกระแหม่อยู่แล้วในเวลานี้ จะหายไปมากกว่าร้อยละ 70 เหลือเพียงร้อยละ 30 จะใช้กันอย่างไรถึงจะพอเพียง
รถกำลังซิ่งอยู่บนภูเขาสูง เฮ้ย ข้างหน้าเป็นทางโค้ง โชเฟอร์อย่าเผลอปล่อยพวงมาลัยไปเล่นมือถือเชียวนะคุณ ตกเหวเมื่อใด ตายเกลี้ยงทั้งคัน.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม