อิสราเอลเดินหน้าบุกเมืองราฟาห์ ทำไมเนทันยาฮูหยุดยิงฮามาสไม่ได้

• เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา กลุ่มฮามาสประกาศยอมรับเงื่อนไขของข้อตกลงหยุดยิงอย่างเหนือความคาดหมาย ทำเอาหลายฝ่ายรวมถึงอิสราเอลตั้งตัวไม่ทัน
  
  
• แต่ฝ่ายอิสราเอลไม่ยอมรับเงื่อนไข อ้างว่าไม่ใช่สิ่งที่พวกเขาเคยตกลงเอาไว้ และเดินหน้าโจมตีเมืองราฟาห์ต่อ รวมถึงยึดด่านข้ามพรมแดนที่ติดกับอียิปต์
  
  
• เนทันยาฮูกำลังถูกกดดันอย่างหนักจากทั้งฝ่ายที่ต้องการให้หยุดยิงและให้โจมตีกลุ่มฮามาสต่อไป ในขณะที่เจ้าตัวรู้ดีกว่า การหยุดยิงกลุ่มฮามาสจะกลายเป็นความพ่ายแพ้ของเขาเอง
  
  

หลังจากเจรจากันมานานหลายเดือน เพื่อหาทางยุติการต่อสู่ในฉนวนกาซา แต่ก็ไม่มีทีท่าว่าจะคืบหน้า จู่ๆ เมื่อช่วงค่ำวันจันทร์ (6 พ.ค. 2567) กลุ่มฮามาสก็ออกมาประกาศยอมรับเงื่อนไขของข้อตกลงหยุดยิงอย่างเหนือความคาดหมาย ทำเอาหลายฝ่ายรวมถึงอิสราเอลตั้งตัวไม่ทัน

คำประกาศของฮามาสทำให้เกิดเสียงไชโยโห่ร้องดังกึกก้องในฉนวนกาซา ผู้คนที่ต้องทนทุกข์กับสงครามมานานร่วม 7 เดือนกำลังได้เห็นแสงแห่งความหวังที่การต่อสู้จะหยุดลง แม้จะเป็นการชั่วคราว เหลือเพียงแค่อิสราเอลยอมรับเงื่อนไขเท่านั้น ทุกอย่างก็เป็นอันเสร็จสิ้น

แต่นอกจากจะไม่ยอมรับข้อเสนอแล้ว อิสราเอลยังเดินหน้าแผนบุกโจมตีเมืองราฟาห์ของตัวเอง ด้วยการโจมตีทางอากาศในวันจันทร์ และส่งรถถังเข้าเมืองราฟาห์บุกยึดด่านข้ามพรมแดนที่เชื่อมต่อกับอียิปต์ ท่ามกลางแรงกดดันจากกลุ่มหัวแข็งในรัฐบาลผสมให้โจมตีภาคพื้นดินเต็มรูปแบบ

มันเกิดอะไรขึ้นทำไมอิสราเอลจึงไม่ยอมรับเงื่อนไขในข้อตกลงหยุดยิง แล้วทำไมนายกรัฐมนตรี เบนจามิน เนทันยาฮู จึงเดินหน้าแผนบุกโจมตีเมืองราฟาห์ แม้ชาติพันธมิตรหลายประเทศ แม้กระทั่งสหรัฐฯ ก็คัดค้าน อะไรเป็นสาเหตุให้เขาหยุดยิงกลุ่มฮามาสไม่ได้

ฮามาสยอมรับเงื่อนไขหยุดยิง แต่อิสราเอลไม่ยอม

ฮามาสประกาศในวันจันทร์ว่า พวกเขายอมรับเงื่อนไขข้อตกลงหยุดยิงและปล่อยตัวประกันที่เสนอโดยอียิปต์และกาตาร์ ซึ่งรวมถึงการหยุดยิง, ถอนทหารอิสราเอลออกจากกาซาอย่างสิ้นเชิง, แลกเปลี่ยนเชลยศึก, บูรณะกาซาขึ้นมาใหม่ และยกเลิกการปิดกั้นฉนวนกาซาของอิสราเอล

ข้อเสนอนี้จะแบ่งการหยุดยิงเป็น 3 ช่วง ช่วงละ 42 วัน เริ่มด้วยการปล่อยตัวประกัน 33 คน แลกกับนักโทษชาวปาเลสไตน์หลายร้อยคนจากฝ่ายอิสราเอล ตลอดระยะเวลา 42 วันแรก ตามด้วยการถอนทหารของอิสราเอลในช่วงที่ 2 และจบลงด้วยการบูรณะกาซาในช่วงที่ 3 ซึ่งถูกเรียกว่า ช่วงการฟื้นฟูความสงบอย่างยั่งยืน

แต่สหรัฐฯ ออกมาตอบโต้ว่า ฮามาสไม่ได้ “ยอมรับ” เงื่อนไขข้อตกลง แต่เป็นการ “ยื่นข้อเสนอกลับมา” มากกว่า ซึ่งจำเป็นต้องมีการเจรจาเพิ่มเติม

ด้านอิสราเอลระบุว่า เงื่อนไขที่ฮามาสบอกว่ายอมรับ ไม่ใช่ตัวเดียวกันกับที่อิสราเอลกับอียิปต์ช่วยกันร่างเมื่อสัปดาห์ก่อน และข้อเสนอเวอร์ชันของฮามาสก็ไม่สอดคล้องกับการพูดคุยกับเหล่าตัวกลางที่เกิดขึ้นมาจนถึงตอนนี้ และมีช่องว่างอย่างมีนัยสำคัญ

อย่างไรก็ตาม อิสราเอลยังส่งผู้แทนไปพบตัวกลางเจรจาจากอียิปต์และกาตาร์ เพื่อทำความเข้าใจข้อเสนอนี้มากขึ้น และตัดสินใจว่า ข้อตกลงจะเกิดขึ้นได้หรือไม่ โดยจุดขัดแย้งหลักในตอนนี้คือ ฮามาสต้องการให้หยุดยิงถาวร ขณะที่เบนจามัน เนทันยาฮู ยืนยันว่าเรื่องนั้นจะไม่เกิดขึ้น

อิสราเอลเดินหน้าโจมตีเมืองราฟาห์

จนถึงเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา อิสราเอลเคลื่อนไหวโดยคิดว่าฮามาสจะไม่ยอมรับเงื่อนไขหยุดยิงมาตลอด และเนทันยาฮูกับรัฐบาลของเขา รวมถึงผู้สังเกตการณ์ต่างชาติส่วนใหญ่ ก็เซอร์ไพรส์สุดๆ เมื่อฮามาสประกาศยอมรับเงื่อนไข

ความเคลื่อนไหวของฮามาสถูกตีความเอาไว้ 2 แบบ คือ พวกเขากำลังร้อนรนหลังจากถูกอิสราเอลโจมตีมานาน กอปรกับการโจมตีเมืองราฟาห์ที่กำลังจะเกิดขึ้น หรือนี่อาจเป็นกลเม็ดทางการเมือง เพื่อโยนแรงกดดันกลับไปให้เนทันยาฮู ซึ่งข้อนี้เป็นไปได้มากกว่า เพราะแผนการต่างๆ ของอิสราเอลขึ้นอยู่ต้องข้อตกลงหยุดยิง

ที่ผ่านมา อิสราเอลใช้การไม่มีข้อเสนอหยุดยิง เป็นข้ออ้างในการตัดสินใจดำเนินปฏิบัติการทางทหารในเมืองราฟาห์ เพื่อปราบปรามกลุ่มฮามาส แม้สหรัฐฯ จะคัดค้าน เนื่องจากจะทำให้ผู้พลัดถิ่นกว่า 1.4 ล้านคนที่อพยพมาจากพื้นที่ต่างๆ ของกาซา ตกอยู่ในความเสี่ยง และอาจนำไปสู่การนองเลือดครั้งใหญ่

เมื่อวันจันทร์ อิสราเอลเพิ่งออกคำเตือนให้ประชาชนกว่า 100,000 คน ในภาคตะวันออกของเมืองราฟาห์อพยพไปยังพื้นที่ปลอดภัยที่พวกเขาจัดเอาไว้ ขณะที่นายโยอาฟ กัลแลนต์ รัฐมนตรีกลาโหมอิสราเอลก็บอกกับสหรัฐฯ ว่า ไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากการโจมตีเมืองราฟาห์แล้ว เนื่องจากฮามาสปฏิเสธข้อเสนอหยุดยิงชั่วคราวทั้งหมด

แต่ไม่กี่ชั่วโมงต่อมา ฮามาสก็ประกาศยอมรับเงื่อนไขหยุดยังเหมือนกับจะหักหน้ากัน ท่ามกลางเสียงไชโยโห่ร้องของประชาชนในกาซาที่เริ่มเห็นความหวังว่า สงครามจะหยุดลง

อย่างไรก็ตาม หลังจากนั้นอิสราเอลยังคงเดินหน้าโจมตีเมืองราฟาห์ต่อไป โดยในช่วงเย็นวันจันทร์ พวกเขาโจมตีทางอากาศเป้าหมายที่อ้างว่าเป็นกลุ่มฮามาส ในพื้นที่ทางตะวันออกของราฟาห์ ก่อนที่ในช่วงเช้าวันอังคาร พวกเขาจะส่งรถถังเข้ายึดด่านข้ามพรมแดนที่เชื่อมต่อกับอียิปต์

การโจมตีเกิดขึ้นไม่ใช่ปฏิบัติการขนาดใหญ่อย่างที่หลายฝ่ายกังวล และอาจไม่ใช่จุดเริ่มต้นของปฏิบัติการครั้งใหญ่ แต่เป็นการโจมตีเพื่อเอาใจฝ่ายหัวรุนแรงภายในรัฐบาลเนทันยาฮู ซึ่งกดดันจนทำให้เขา ไม่โจมตีฮามาสไม่ได้

ทำไมเนทันยาฮูหยุดยิงฮามาสไม่ได้

นายเจเรมี โบเวน ผู้สื่อข่าวของ บีบีซี ระบุว่า รัฐบาลของเนทันยาฮูตลอด 16 ปีที่ผ่านมา ติดนิสัยชอบผลักปัญหายากๆ ออกไปก่อน แต่ตอนนี้เนทันยาฮูกำลังอยู่ภายใต้แรงกัดดันจากทุกด้านแล้ว และนี่เป็นพวกเขาต้องตัดสินใจ

แรงกดดันที่หนักที่สุดมาจากผู้แทนชาวยิวสุดโต่ง 2 คนในคณะรัฐมนตรีของเขาเอง ได้แก่ นายเบซาเลล สโมตริช รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง และนายอิตามาร์ เบน-กวีร์ รัฐมนตรีกระทรวงความมั่นคงแห่งชาติ

เนทันยาฮูต้องการเสียงโหวตของทั้งคู่ เพื่อรักษาอำนาจของรัฐบาลผสมของเขาต่อไป และ 2 คนนี้ต้องการให้อิสราเอลยึดเมืองราฟาห์ และเคยขู่ไว้แล้วว่า จะคว่ำรัฐบาลหากเนทันยาฮูไม่ทำให้ข้อเรียกร้องของพวกเขาเกิดขึ้น การหยุดยิงสำหรับพวกเขาเท่ากับการยอมแพ้

แต่ในเวลาเดียวกัน ครอบครัวตัวประกันที่ถูกฮามาสจับตัวไว้กับกลุ่มผู้สนับสนุนก็ออกมาประท้วงในอิสราเอลอย่างต่อเนื่อง พร้อมกับปิดกั้นถนนใหญ่หลายสาย เพื่อกดดันให้รัฐบาลทำข้อตกลงหยุดยิงเพื่อพาตัวประกันกลับบ้าน และในคณะรัฐมนตรีสงครามของเนทันยาฮูก็มีผู้สนับสนุนความเคลื่อนไหวนี้ 2 คน คือ เบนนี แกนตซ์ และกาบี เอเซนคอต 2 แกนนำฝ่ายค้าน ซึ่งเข้าร่วม ครม.หลังฮามาสโจมตีเมื่อ 7 ต.ค.ปีก่อน

อเมริกา มหามิตรของอิสราเอลก็ต้องการให้มีข้อตกลงเช่นกัน แม้ว่าประธานาธิบดีโจ ไบเดน จะสนับสนุนอิสราเอล แต่การเสียชีวิตของชาวปาเลสไตน์มากกว่า 34,000 คนในฉนวนกาซา กำลังทำให้เขาเสียคะแนนนิยมอย่างหนัก ก่อนที่ศึกเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ จะมาถึงในเดือนพฤศจิกายนนี้ ดังนั้นหากมีข้อตกลงเวอร์ชันที่ยอมรับได้ เขาก็อาจกดดันให้เนทันยาฮูยอมเห็นชอบ

ตอนนี้ผู้นำอิสราเอลจำเป็นต้องเลือกระหว่างความอยู่รอดของรัฐบาล กับการสนับสนุนจากสหรัฐฯ ขณะที่หลายฝ่ายเชื่อว่า เนทันยาฮูต้องการยืดสงครามออกไปให้นานที่สุด เพื่อที่ตัวเขาจะได้ไม่ถูกตรวจสอบความผิดพลาด ที่ปล่อยให้ฮามาสโจมตีประเทศของเขาได้เมื่อ 7 ต.ค. จนทำให้ชาวอิสราเอลเสียชีวิตเกือบ 1,200 ศพ

การหยุดยิงหมายความว่า เนทันยาฮูจะไม่สามารถคว้าชัยชนะเหนือฮามาสอย่างสิ้นเชิง ซึ่งเป็น 1 ใน 2 เป้าหมายหลักของเขาได้ ส่วนเป้าหมายอีกอย่างคือการปลดปล่อยตัวประกันทุกคนก็ยังไม่สำเร็จ ความอยู่รอดของฮามาส จึงกลายเป็นความพ่ายแพ้สำหรับเนทันยาฮู





ผู้เขียน : ทิตชนม์ สว่างศรี

ที่มา : bbc , cnn