- ผ่านไปไม่ถึง 2 สัปดาห์ สงครามรัสเซียบุกโจมตียูเครน ทำให้มีชาวยูเครนกว่า 1 ล้านคนต้องอพยพออกจากบ้านเรือน หนีข้ามพรมแดนไปขอลี้ภัยในประเทศเพื่อนบ้านอย่าง โปแลนด์ โรมาเนีย สโลวะเกีย ฮังการี และมอลโดวา ขณะที่คาดว่ามีอีก 4 ล้านคนกำลังหาทางตามออกไป
- ยูเอ็นเตือนยุโรปกำลังเผชิญกับจุดเริ่มต้นวิกฤตการณ์ด้านมนุษยธรรมครั้งใหญ่ที่สุดในรอบศตวรรษ หลังต้องอ้าแขนรับชาวยูเครนหลายล้านคนที่กำลังทยอยลี้ภัยสงครามออกนอกประเทศ และคาดว่าจะมีชาวยูเครนที่ได้รับผลกระทบประมาณ 18 ล้านคน ด้านผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า ชาวโลกกำลังได้เห็นสิ่งที่อาจจะกลายเป็นวิกฤตการณ์ด้านมนุษยธรรมครั้งใหญ่ที่สุดในทวีปยุโรปในรอบหลายปี จึงต้องมีการเตรียมพร้อมอย่างเร่งด่วน
- บรรดาสมาชิกอียูเห็นพ้องกันช่วยเปิดรับผู้ลี้ภัยชาวยูเครน ขณะที่ความช่วยเหลือจากนานาประเทศทั่วโลกได้หลั่งไหลเข้าไป ทั้งที่ก่อนหน้านี้หลายประเทศอียูมีนโยบายแข็งกร้าวกับบรรดาผู้ลี้ภัยมาโดยตลอด
ข้อมูลจากสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ หรือยูเอ็นเอชซีอาร์ ระบุว่า ในขณะที่การสู้รบยังคงมีขึ้นอย่างดุเดือดในหลายพื้นที่ของยูเครน รัสเซียยังคงรุกรานโจมตีอย่างหนัก ช่วงสัปดาห์แรกของการสู้รบ มีชาวยูเครนอพยพข้ามแดนไปยังประเทศเพื่อนบ้านกว่า 1 ล้านคน และเพิ่มขึ้นอีกเรื่อยๆ จนถึงเกือบ 1.4 ล้านคนแล้ว โดยมีคนอพยพข้ามพรมแดนเข้าไปในโปแลนด์แล้วกว่า 700,000 คน ไปถึงฮังการีแล้วประมาณ 140,000 คน ขณะเดียวกันประเทศเพื่อนบ้านมอลโดวารับไว้แล้วเกือบ 100,000 คน อพยพข้ามไปสโลวะเกียอีกกว่า 70,000 คน โดยมีเกือบ 50,000 คนข้ามไปรัสเซีย และมีอีกหลายร้อยคนข้ามไปเบลารุส
ในจำนวนกว่า 1 ล้านคนนี้มีอยู่เกือบ 900,000 คนที่เดินทางไปยังประเทศที่ 3 ในส่วนประเทศอื่นๆ ของยุโรปแล้ว และส่วนใหญ่สามารถข้ามไปขออาศัยพักพิงโดยไม่ต้องทำเรื่องขอลี้ภัย มีเพียงหนังสือเดินทาง และมีใบสูติบัตร ใบรับรองแพทย์ของเด็กที่เดินทางไปด้วยกันเท่านั้น ขอเพียงให้เป็นชาวยูเครน หรือคนที่อยู่อาศัยอย่างถูกต้องตามกฎหมายในยูเครนอย่างนักศึกษาชาวต่างชาติเท่านั้น
...
ความช่วยเหลือจากประเทศเพื่อนบ้าน
นับตั้งแต่เที่ยวบินในประเทศของยูเครนถูกยกเลิกทั้งหมด ตั้งแต่วันแรกที่รัสเซียบุกโจมตี ประชาชนชาวยูเครนส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงและเด็กเลยพากันเดินทางไปยังบริเวณพรมแดนทางฝั่งตะวันตกของประเทศ เพื่อหลบหนีข้ามไปไม่ว่าจะเป็น โปแลนด์ โรมาเนีย ฮังการี และมอลโดวา
โปแลนด์และอีกหลายประเทศที่มีพรมแดนติดกับยูเครน ได้อ้าแขนรับให้ชาวยูเครนเข้าประเทศ และมีการจัดศูนย์พักพิงไว้ให้สำหรับคนที่ไม่มีญาติพี่น้อง หรือเพื่อน ที่จะสามารถไปพักอาศัยด้วยได้ โดยมีการจัดอาหารและยารักษาโรคไว้ให้ โดยโปแลนด์ยังจัดรถไฟหน่วยแพทย์ไว้รองรับเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บออกจากยูเครน
ในขณะเดียวกันฮังการีและโรมาเนีย ได้มอบเงินสดเป็นค่าอาหารและเสื้อผ้าให้ มีการเตรียมโรงเรียนในท้องถิ่นไว้ให้เด็กๆ ได้ไปเรียนหนังสือ ด้านรัฐบาลสาธารณเช็ก ให้ผู้ลี้ภัยยื่นขอวีซ่าประเภทพิเศษสำหรับการพักอาศัยต่อในกรณีที่ไม่ได้ลี้ภัยไปยังประเทศที่ 3
ก่อนหน้านี้โปแลนด์กับสโลวะเกียได้ร้องขอให้อียูช่วยสนับสนุนเรื่องการดูแลผู้ลี้ภัย ทำให้กรีซกับเยอรมนี ได้ส่งเต็นท์ ผ้าห่ม และหน้ากากอนามัยไปช่วย ส่วนฝรั่งเศสส่งยาและอุปกรณ์การแพทย์ไปให้กับโปแลนด์
ส่วนรัฐมนตรีกิจการภายในของเยอรมนี กล่าวว่า สมาชิกอียูทั้งหมดเห็นพร้อมกันเป็นเอกฉันท์ที่จะเปิดรับผู้ลี้ภัยชาวยูเครนเป็นเวลา 3 ปี โดยไม่ร้องขอให้มีการยื่นเรื่องเพื่อขอสถานะผู้ลี้ภัยแต่อย่างใด โดยจะไฟเขียวให้พักอาศัยและทำงานแบบมีสวัสดิการสังคม มีบ้านและสิทธิรักษาพยาบาล ใน 27 ประเทศสมาชิก เป็นเวลาอย่างน้อย 3 ปีนับจากนี้
วิกฤติผู้ลี้ภัยครั้งใหญ่ที่เพิ่งเริ่มขึ้น?
บรรดาผู้เชี่ยวชาญด้านความช่วยเหลือมนุษยธรรม ต่างแสดงความวิตกกังวลต่อปรากฏการณ์ที่กำลังเกิดขึ้น และสะท้อนถึงปัญหาที่เกิดขึ้นก่อนหน้าที่จะมีสงครามยูเครน เนื่องจากพบว่ายังมีผู้ลี้ภัยชาวยูเครน ชาวซีเรีย และอีกหลายชาติ จำนวนหลายล้านคนตกค้างอยู่ตามพรมแดนหลายประเทศยุโรป และพบว่าก่อนหน้าที่จะเกิดสงครามการสู้รบในยูเครน ทางยูเอ็นเอชซีอาร์เพิ่งออกมาประณามการละเมิดสิทธิมนุษยชนบรรดาผู้ลี้ภัยซึ่งถูกปล่อยให้เสี่ยงอันตรายลอยแพอยู่ในทะเล หรือถูกผลักดันกลับไป
...
นายเจฟ คริสป์ ผู้เชี่ยวชาญแห่งศูนย์ศึกษาสถานการณ์ผู้ลี้ภัย มหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ระบุว่า ปฏิกิริยาตอบสนองของประเทศต่างๆ ในอียูต่อวิกฤติผู้ลี้ภัยยูเครน มีความแตกต่างจากผู้ลี้ภัยอิรักและซีเรีย หรือกลุ่มอื่นๆ ที่เดินทางพยายามข้ามแดนเข้ายุโรปตั้งแต่ช่วงปี 2558
ผู้เชี่ยวชาญมองว่า แม้ยูเอ็นเอชซีอาร์ จะมองว่า นี่เป็นวิกฤติผู้ลี้ภัยครั้งใหญ่ที่สุดในรอบศตวรรษ แต่อย่าลืมว่ายังมีชาวซีเรียกว่า 6 ล้านคนหนีภัยสงครามในประเทศ และเชื่อว่านี่จะเป็นบททดสอบครั้งใหญ่ที่ท้าทายความสามารถในการช่วยเหลือและแก้ปัญหาของหลายประเทศทั่วโลก.
ผู้เขียน : เพ็ญโสภา สุคนธรักษ์