16 กุมภาพันธ์ 2022 ที่ฝ่ายสหรัฐฯว่ารัสเซียจะตีอูเครน แต่ไม่มีอะไรเกิดขึ้น พอถึงวันที่ 17 ก็มีการยิงยั่วยุเข้ามาในแคว้น ดอนบัส (โดเนตสค์และลูฮันสค์) 9 จุด สหรัฐฯปล่อยข่าวใหม่ว่ารัสเซียจะตีอูเครนในวันที่ 20 อย่างที่ผมเรียนซ้ำแล้วซ้ำเล่า ว่าเหตุการณ์เป็นสูตรคณิตศาสตร์ เหมือนที่เคยเกิดขึ้นเมื่อเดือนสิงหาคม 2008 ที่จอร์เจียกับเซาท์ออสเซเทีย มีการพล็อตเรื่องลักษณะเดียวกันทุกประการ แต่ครั้งนี้รัสเซียเตรียมป้องกันได้ดีกว่าตอนนั้น

ค.ศ.2008 พอถอนเจ้าหน้าที่ขององค์กรว่าด้วยความมั่นคงและความร่วมมือในยุโรป (OSCE) จอร์เจียก็ตีเซาท์ออสเซเทียทันที ตามด้วยรัสเซียเข้ามาช่วยเซาท์ออสเซเทีย ศุกร์ 18 เจ้าหน้าที่ของ OSCE ถอนตัวจากแคว้นดอนบัส รัสเซียสังหรณ์ว่าอาจจะมีเหตุการณ์ร้ายเกิดขึ้น จึงเริ่มรับผู้อพยพจากแคว้นดอนบัส ถ้าอ่านข่าวทั่วไปจะเห็นว่าจะอพยพมากัน 4 แสน แต่ถ้าเป็นข่าวของรัสเซียบอกว่ามากันประมาณ 8 แสน บ้างก็ว่า 1-1.5 ล้าน ข้ามพรมแดนไปที่จังหวัดรอสตอฟ ผู้อพยพเป็นชาวรัสเซียที่ค้างอยู่ในอูเครน ชุดแรกมาถึงเมื่อตอนเช้าของวันที่ 19 จำนวน 1,692 คน เป็นเด็ก 737 คน (เกือบ 300 คนเป็นเด็กกำพร้าพ่อแม่ตาย)

ผมเขียนคอลัมน์ฉบับวันจันทร์ในเย็นวันเสาร์ที่ 19 ฟังรายงานตรงจากฝั่งรัสเซีย เห็นว่าตอนนี้เหตุการณ์เริ่มแรง สหรัฐฯบอกว่า หากรัสเซียตีอูเครนจะต้องแลกด้วยประสบการณ์ราคาแพง ปูตินบอกว่า ชีวิตของชาวรัสเซียในดอนบัสแพงกว่า มี 3 พื้นที่ในอูเครนที่ผู้คนส่วนใหญ่เป็นรัสเซียนิยมคือ ไครเมีย โดเนตสค์ และลูฮันสค์ สำหรับไครเมียนั้นไปอยู่กับรัสเซียแล้ว ผมว่าสหรัฐฯอาจจะแอบตกลงกับอูเครนว่า ให้เกิดเหตุการณ์แรงไปเลย ถ้ามีการรบพุ่งกัน ก็หมายถึงมีการละเมิดพิธีสารมินสค์ หากรัสเซียได้โดเนตสค์กับลูฮันสค์ อูเครนก็ได้เข้าร่วมกับนาโต อะไรที่ตกลงกันไว้ก็ฉีกทิ้งไป โลกก็จะเครียดไปใหญ่ ที่จะลำบากหน่อยก็คือรัสเซีย เพราะนาโตมาอยู่ประชิดติดกับพรมแดนตัวเอง ส่วนสหรัฐฯไม่มีอะไรเสีย มีแต่ได้กับได้ สหรัฐฯอยู่ไกล ไม่ช้ำแน่นอน

...

ขณะกำลังนั่งเขียนหนังสือ พวกรัสเซียก็โทรศัพท์ผ่านแอพเทเลแกรมเข้ามาเล่าว่า โฆษกทำเนียบประธานาธิบดีปูตินเพิ่งแถลงว่าวันที่ 20 จะมีการคุยกันทางโทรศัพท์ระหว่างปูตินกับมาครง ประธานาธิบดีฝรั่งเศส ผมว่าพวกผู้นำยุโรปไม่อยากให้เกิดสงครามดอกครับ เพราะถ้าเกิด พวกยุโรปจะบอบช้ำกันถ้วนหน้า เพราะสมรภูมิรบอยู่ในยุโรป จะเหมือนสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ทั้งยุโรปแย่กันหมด ทำให้สหรัฐฯผงาดขึ้นมาเป็นเจ้าโลก เพราะไม่ได้รบในสหรัฐฯ (ยกเว้นฮาวายตอนปลายสงคราม)

ย้อนกลับไปใน ค.ศ.2008 ทหารจอร์เจียที่ตาย เป็นคนผิวดำ ไม่ใช่คนจอร์เจีย พอถึง 18 กุมภาพันธ์ 2022 มีการยิงกันหนัก มีทหารแอบเข้าไปเพื่อจะระเบิดโรงงานคลอรีน 22 คน จึงรบกับหน่วยของดอนบัส มีฝ่ายลักลอบตาย 2 คน บาดเจ็บ 1 คน พวกดอนบัสสอบสวนคนที่บาดเจ็บ พบว่าพูดภาษาโปลของโปแลนด์ เครื่องแบบและอาวุธยุทโธปกรณ์ไม่ใช่แบบที่ทหารอูเครนใช้ บอกเสียก่อนนะครับ ข่าวสารที่ผมได้รับนาทีต่อนาทีจากสถานการณ์จริง เล่าโดยคนรัสเซีย ทุกอย่างก็มองโดยแว่นของชาวรัสเซีย ซึ่งแน่นอนครับ ประเทศของใครใครก็รัก ก็ต้องใช้วิจารณญาณในการฟังและต้องฟังจากหลายฝ่าย

เรียนไปเมื่อศุกร์ที่ผ่านมาว่า ส.ส.ของรัสเซียลงมติรับรองการเป็นอิสรภาพของโดเนตสค์และลูฮันสค์ ตอนนี้เรื่องไปอยู่ที่ปูติน ถ้าปูตินเซ็น ก็หมายความว่า 2 แห่งนี้เป็นสาธารณรัฐอิสระ ที่รับรองโดยรัสเซียและพวก แต่ปูตินยังไม่ยอมเซ็น ยังถามรัฐมนตรีต่างประเทศอยู่เรื่อยๆว่ายังพอมีทางเจรจาไหม

รัสเซียเป็นประเทศใหญ่ที่มีพื้นที่บานเบอะเยอะแยะ ผมเชื่อว่ารัสเซียไม่อยากได้แผ่นดินเพิ่ม แต่ต้องการความมั่นคงปลอดภัยทั้งให้ชาวรัสเซียในแคว้นดอนบัส และสร้างหลักประกันให้ชาวรัสเซียในประเทศรัสเซียว่าศัตรูนาโตจะไม่มาประชิดติดพรมแดนตนเอง.

นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com