- ภูเขาไฟใต้ทะเลในตองกาปะทุครั้งใหญ่ รุนแรงสุดในรอบ 30 ปี จนศูนย์เตือนภัยสึนามิ ออกคำเตือนด่วนระวังเกิดสึนามิซัดชายฝั่งหลายประเทศริมฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก
- ผู้คนในตองกาแตกตื่นหนีตายเพื่อเอาชีวิตให้รอด ในขณะที่กษัตริย์แห่งตองกาต้องทรงถูกอพยพออกจากพระราชวังไปประทับในที่ปลอดภัย หลังภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกาปะทุใหญ่ มีความรุนแรงเท่ากับการเกิดแผ่นดินไหวขนาด 5.8 ก่อให้เกิดสึนามิ คลื่นสูงประมาณ 1 ม. ซัดชายฝั่งตองกาและหลายประเทศ
- ผู้เชี่ยวชาญด้านภูเขาไฟชี้ ภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกาจะมีการเคลื่อนไหวภายในภูเขาไฟต่อไปอาจเป็นเวลาหลายสัปดาห์หรือหลายเดือน อีกทั้งเป็นเรื่องยากที่จะคาดการณ์ได้ว่า ภูเขาไฟใต้ทะเลลูกนี้จะระเบิดครั้งใหม่ขึ้นมาอีกเมื่อใด
อกสั่นขวัญแขวน ตกตะลึงกันทั้งโลก ไม่มีใครคาดคิด ภูเขาไฟใต้ทะเล 'ฮังกา ตองกา-ฮังกา ฮายาไป' (Hunga Tonga-Hunga Ha'apai) ในตองกา ประเทศในมหาสมุทรแปซิฟิก ได้เกิดการปะทุครั้งใหญ่ เมื่อช่วงเวลาประมาณ 17.27 น. ของเย็นวันเสาร์ที่ 15 ม.ค. ที่ผ่านมา ตามเวลาท้องถิ่น จนก่อให้เกิดสึนามิ คลื่นสูงซัดชายฝั่งตองกา รวมทั้ง ญี่ปุ่นและรัฐแคลิฟอร์เนียของสหรัฐฯ
ภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกา ห่างเมืองหลวงแค่ 65 กม.
ภูเขาไฟใต้ทะเล 'ฮังกา ตองกา-ฮังกา ฮายาไป' เป็นภูเขาไฟใต้ทะเล ที่อยู่ระหว่างเกาะสองเกาะ คือ เกาะฮังกา ตองกา และเกาะฮังกา ฮายาไป จึงทำให้มีการตั้งชื่อภูเขาไฟใต้ทะเลลูกนี้ว่า ฮังกา ตองกา-ฮังกา ฮายาไป หรือเรียกสั้นๆ ว่า 'ฮังกา ตองกา'
เรื่องที่น่าหวาดหวั่นสำหรับตองกา ประเทศซึ่งมีประชากรราว 100,000 คนตลอดมา ก็คือ ภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกา อยู่ไม่ห่างจากชายฝั่ง โดยกรุงนูกูอะโฟลา เมืองหลวงของตองกา ตั้งอยู่ห่างจากภูเขาไฟใต้ทะเลลูกนี้ไปทางใต้เพียงแค่ประมาณ 40 ไมล์ หรือ 65 กิโลเมตรเท่านั้น
...
ศาสตราจารย์กิตติคุณ ริชาร์ด อาร์คูลัส จากมหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลีย ชี้ว่าโดยทางเทคนิคแล้ว การปะทุของภูเขาไฟ ฮังกา ตองกา ถูกจัดให้เป็นการปะทุของภูเขาไฟใต้ทะเล แต่ถ้าเราดูจากภาพ เราจะเห็นว่า ปล่องภูเขาไฟฮังกา ตองกา อยู่เหนือระดับน้ำทะเล

เคยปะทุมาแล้วหรือไม่?
ภูเขาไฟใต้ทะเล ฮังกา ตองกา ได้เกิดการเคลื่อนไหวภายในภูเขาไฟช่วง 15 ปีที่ผ่านมา และในปี 2558 ภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกา ได้เกิดการปะทุรุนแรง จนทำให้เถ้าถ่านภูเขาไฟพวยพุ่งสู่ท้องฟ้า ต้องยกเลิกเที่ยวบินหลายเที่ยวทั้งขาเข้าและขาออกจากตองกา จนกลายเป็นข่าวพาดหัวใหญ่
ขณะที่ศาสตราจารย์อาร์คูลัส ยังบอกว่าภูเขาไฟใต้ทะเล ฮังกา ตองกา ได้เคยเกิดการปะทุมาแล้วเมื่อปี 2455, 2480, 2531 และ 2552

ปะทุครั้งใหญ่ที่สุดในรอบ 30 ปี
ศาสตราจารย์เชน โครเนีย นักภูเขาไฟวิทยาที่มหาวิทยาลัยโอ๊คแลนด์ ในประเทศนิวซีแลนด์ กล่าวว่า การปะทุของภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกา เมื่อ 15 ม.ค. 65 ถือเป็นการปะทุครั้งใหญ่ที่สุดในรอบ 30 ปี
สำนักสำรวจทางธรณีวิทยาของสหรัฐฯ ตรวจวัดพบว่าภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกาปะทุครั้งล่าสุดนี้ มีความรุนแรงเท่ากับแผ่นดินไหวขนาด 5.8
...
ขณะที่เสียงดังสนั่นจากการปะทุครั้งใหญ่ของภูเขาไฟใต้ทะเล ยังทำให้เกิดเสียงโซนิคบูม ได้ยินไปไกลถึงรัฐอะแลสกา ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งอยู่ห่างไกลจากภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกา นับ 6,000 ไมล์ หรือประมาณ 9,654 กม.
หลังภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกาปะทุครั้งใหญ่ อีก 20 นาทีต่อมา ได้เกิดคลื่นสูงราวเมตรได้ถาโถมซัดชายฝั่งตองกา น้ำทะเลได้บ่าทะลักไหลท่วมถนน สร้างความตื่นตระหนกตกใจให้แก่ประชาชนที่ได้รับคำเตือนให้รีบอพยพขึ้นที่สูงโดยด่วน ในขณะที่สมเด็จพระราชาธิบดีตูโปอู ที่ 6 แห่งตองกาต้องทรงถูกอพยพออกจากพระราชวังเพื่อไปประทับในที่ปลอดภัย
หลังจากนั้นยังได้เกิดสึนามิ สูงราว 1.2 เมตรซัดชายฝั่งหลายพื้นที่ในญี่ปุ่น เช่นเดียวกับ รัฐแคลิฟอร์เนีย ที่เกิดคลื่นสูงราว 4.3 ฟุต หรือ 1.3 เมตรซัดชายฝั่งเมืองซานหลุยส์ ส่วนอีกหลายเมืองในแคลิฟอร์เนียก็เจอคลื่นสูงประมาณ 1 เมตรซัดชายฝั่ง เช่นเดียวกับอีกหลายประเทศที่อยู่ริมมหาสมุทรแปซิฟิก รวมทั้ง นิวซีแลนด์ และออสเตรเลีย
ดาวเทียมในห้วงอวกาศสามารถจับภาพเหตุการณ์น่าสะพรึง การปะทุครั้งใหญ่ของภูเขาไฟฮังกา ตองกา ที่ทำให้เกิดกลุ่มเถ้าถ่านพวยพุ่ง มีขนาดความกว้างราว 4.8 กม. และพุ่งสู่ท้องฟ้าสูงนับ 20 กม. เลยทีเดียว

...
ยากจะคาดการณ์ว่าจะเกิดอะไรขึ้นต่อไป?
ศาสตราจารย์อาร์คูลัส กล่าวว่า การเคลื่อนไหวภายในภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองกา อาจดำเนินต่อไปเป็นเวลาอีกหลายสัปดาห์ หรือหลายเดือน แต่ก็เป็นเรื่องยากที่จะคาดการณ์ได้ว่า ภูเขาไฟใต้ทะเลลูกนี้จะสะสมพลังมากพอจนก่อให้เกิดการระเบิดครั้งใหม่ขึ้นมาอีกครั้งเมื่อไหร่?
ในขณะที่ เกรซ เลกก์ เจ้าหน้าที่อุตุนิยมวิทยาอาวุโสที่สำนักอุตุนิยมวิทยาในออสเตรเลีย กล่าวถึงสถานการณ์ภูเขาไฟใต้ทะเลฮังกา ตองการะเบิดล่าสุดนี้ว่า เป็นสถานการณ์ที่อันตรายและเปลี่ยนแปลง

'ภูเขาไฟใต้ทะเลปะทุ เป็นเหตุการณ์ที่คาดการณ์ได้ยากกว่าปรากฏการณ์ทางสภาพอากาศ หรือแผ่นดินไหว' เจ้าหน้าที่อุตุนิยมวิทยาอาวุโสในออสเตรเลียทิ้งท้าย ที่สร้างความหวาดหวั่นไม่น้อยให้แก่ชาวตองกาและผู้คนที่อยู่ริมมหาสมุทรแปซิฟิกที่ต้องเผชิญหน้ากับภัยธรรมชาติภูเขาไฟใต้ทะเลระเบิดที่ยากจะคาดการณ์ได้ว่าจะเกิดขึ้นเมื่อใด..
...
ผู้เขียน : อรัญญา ศรีจันทรนิตย์