- ดวงจันทร์ และดาวอังคารจะยังคงเป็นเป้าหมายสำคัญ สำหรับประเทศที่ต้องการแสดงความยิ่งใหญ่ของเทคโนโลยีด้านอวกาศ ไม่ว่าจะเป็นองค์การอวกาศแห่งชาติจีน องค์การนาซา ของสหรัฐฯ และองค์การอวกาศยุโรป
- ในปี 2565 องค์การอวกาศแห่งชาติจีน จะส่งโมดูลเวิ่นเทียน และหมิงเทียน เข้าเชื่อมต่อกับโมดูลเทียนเหอ บนสถานีอวกาศเทียนกง เมื่อเสร็จสมบูรณ์สถานีอวกาศแห่งแรกของจีน อาจรองรับนักบินอวกาศได้มากกว่า 3 คนในอนาคตเพื่อทำภารกิจทดลองทางด้านวิทยาศาสตร์ที่ซับซ้อนมากขึ้น
- บริษัทเอกชนประสบความสำเร็จในการทดสอบเที่ยวบินปฐมฤกษ์ บริษัทเวอร์จิน กาแลกติก ของริชาร์ด แบรนสัน และบริษัทบลู ออริจิน ของเจฟฟ์ เบซอส สองมหาเศรษฐีผู้มีความใฝ่ฝันด้านการบินอวกาศ ตลอดจนยูซาคุ มาเอะซาวะ มหาเศรษฐีชาวญี่ปุ่น ทำให้ในปีนี้จะเป็นปีที่น่าจับตามองสำหรับการท่องเที่ยวอวกาศของบรรดาเศรษฐีที่เป็นคนธรรมดา
เทคโนโลยีอวกาศจะยังคงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาสิ่งของอำนวยความสะดวกที่เราใช้กันในชีวิตประจำวัน และการค้นคว้าวิจัยทางการแพทย์ที่ช่วยชีวิตผู้คนบนโลกนี้ และแม้ว่าจะตกอยู่ในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 แต่นับว่า 2564 เป็นปีที่คึกคักสำหรับข่าวการสำรวจอวกาศของหลายประเทศ เพื่อไขความลับจุดกำเนิดของจักรวาล ตลอดจนดวงดาว และการค้นหาสิ่งมีชีวิตในอวกาศ ขณะที่อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวอวกาศก็ยิ่งเกิดการแข่งขันช่วงชิงสูงมาก จากการสานฝันของมหาเศรษฐีที่อยากขึ้นยานออกไปนอกโลกสักครั้ง คราวนี้ก็มาถึงตาคนธรรมดาทั่วไปที่จะมีโอกาสได้ไปเที่ยวอวกาศกันบ้างถ้ามีเงินและมีสุขภาพที่เอื้ออำนวย โดยต่อเนื่องมาถึงปีนี้ มีหลายโครงการให้ต้องติดตามไม่ว่าจะเป็นความคืบหน้าการสำรวจดวงจันทร์ของจีน และการส่งมนุษย์กลับไปยังดวงจันทร์ของสหรัฐฯ
...
ย้อนดูความสำเร็จด้านอวกาศ
เนื่องจากตรงกับช่วงทุกรอบ 2 ปีที่ดาวอังคารจะเดินทางมาใกล้โลก 1 ครั้ง ทำให้เมื่อ 2 ปีที่แล้วชาติมหาอำนาจจีนและสหรัฐฯ ส่งยานพร้อมหุ่นสำรวจไปลงจอดดาวได้สำเร็จในช่วงเวลาไล่เลี่ยกัน โดยหุ่นสำรวจ เพอร์เซเวียแรนซ์" (Perseverance) หรือ "เพอร์ซี" ของนาซาไปลงจอดบนดาวอังคารสำเร็จ เมื่อวันที่ 18 ก.พ. และยังคงสำรวจอยู่บริเวณแอ่งหลุมเจเซโร (Jezero)
จากนั้นยานอวกาศจีน ก็พาหุ่นสำรวจ "จู้หรง" (Zhurong) ลงจอดบนพื้นผิวทางตอนใต้ของยูโทเปีย พลานิเทีย (Utopia Planitia) ที่ราบขนาดมหึมาทางซีกเหนือของดาวอังคาร เมื่อวันที่ 15 พ.ค. นอกจากนี้จีนยังประสบความสำเร็จในการตั้งสถานีอวกาศ "เทียนกง" ซึ่งเป็นสถานีอวกาศแห่งแรกของจีนเอง และได้ส่งโมดูลขึ้นไปเชื่อมต่อ และตอนนี้ก็มีนักบินอวกาศ และนักวิจัยของจีนทำงานอยู่บนสถานีอวกาศเทียนกง
และในขณะที่ทั่วโลกอยู่ในช่วงล็อกดาวน์ เมื่อปีที่แล้ว มนุษยชาติก็ได้ทะยานขึ้นไปท่องเที่ยวในอวกาศ บริเวณชั้นบรรยากาศโลก ขณะที่ในอดีตเทคโนโลยีจรวดถูกพัฒนาขึ้นมาให้ใช้งานได้เพียงภารกิจเดียวไม่สามารถนำกลับมาใช้งานซ้ำได้ ในช่วงเวลาประมาณ 10 ปีที่ผ่านมาหลายบริษัทอย่างสเปซเอ็กซ์ และบลู ออริจิน ได้พัฒนาเทคโนโลยีจรวดที่สามารถรีไซเคิลนำกลับมาใช้งานใหม่ได้ และได้ใช้จรวดนี้ในการขนส่งนักท่องเที่ยวไปอวกาศเป็นครั้งแรก
นอกจากนี้ช่วงปลายปียังมีเรื่องราวที่น่าตื่นเต้น นั่นคือการส่งกล้องโทรทรรศน์อวกาศ "เจมส์ เวบบ์" กล้องโทรทรรศน์ที่จะมาแทน Hubble ไปประจำยังตำแหน่งที่เรียกว่าจุดลากรานจ์ (Lagrangian point) L2 เป็นจุดที่อยู่นอกวงโคจรดวงจันทร์ระยะห่างจากโลก 1.5 ล้านกิโลเมตร ห่างจากดวงอาทิตย์ประมาณ 151.5 ล้านกิโลเมตร แรงโน้มถ่วงมีความเสถียร
โดยเจมส์ เวบบ์ เป็นหนึ่งในกล้องโทรทรรศน์อวกาศที่ในช่วงจากนี้จนถึงทศวรรษหน้าจะมีความสำคัญอย่างยิ่งในการสำรวจอวกาศ ตั้งแต่การค้นหาจุดกำเนิดของเอกภพ และศึกษาระบบดาวเคราะห์และต้นกำเนิดของสิ่งมีชีวิต
เดินหน้าสำรวจดวงจันทร์ และดาวอังคาร
ในขณะที่ดวงจันทร์และดาวอังคาร ต่างก็ยังคงเป็นเป้าหมายสำคัญสำหรับชาติต่างๆ ที่จะประกาศความยิ่งใหญ่ด้านเทคโนโลยี แม้ว่าเมื่อเดือนที่แล้ว นาซาประกาศเลื่อนกำหนดการส่งนักบินอวกาศกลับไปยังดวงจันทร์ เป็นปี 2568 หรือในอีก 3 ปีข้างหน้า เป็นอย่างเร็วที่สุด แต่ปีหน้านาซาจะเดินหน้าโครงการ Artemis 1 ภารกิจการส่งยานอวกาศแบบไร้นักบินอวกาศไปโคจรรอบดวงจันทร์ จะเริ่มทำการทดสอบสมรรถนะการบินครั้งแรกของ Space Launch System หรือ SLS จรวดขนส่งขนาดใหญ่ ที่จะบรรทุกแคปซูล Orion ซึ่งจะเดินทางไปโคจรรอบดวงจันทร์เพื่อเก็บข้อมูลด้านต่างๆ ของพื้นผิวดวงจันทร์
...
นอกจากนี้ยังมีอีกหลายประเทศที่มีแผนส่งยานสำรวจไปดวงจันทร์ในปีนี้ ไม่ว่าจะเป็นญี่ปุ่น หรือสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เพื่อสำรวจความเป็นไปได้ในการส่งนักบินอวกาศตามไป และหวังว่าในอนาคตข้างหน้าจะมีโอกาสได้ตั้งฐานอวกาศอยู่บนนั้น
ขณะที่การส่งยานสำรวจไปดวงจันทร์จะทำได้ง่ายขึ้น เมื่อนาซาให้บริการเปย์โหลด โดยไฟเขียวให้จรวดฟัลคอน-9 ของสเปซเอ็กซ์ ขึ้นบินในช่วงต้นปีนี้ เพื่อบรรทุกหุ่นสำรวจ "โนวา-ซี" (Nova-C) ของบริษัทอินทูอิทีฟ แมชีน ในฮิวสตัน ของสหรัฐฯ และหุ่นสำรวจของบริษัท สเปซบิต ซึ่งจะเป็นตัวแทนหุ่นสำรวจดวงจันทร์ตัวแรกของอังกฤษ ขึ้นไปทำภารกิจสำรวจพื้นผิวดวงจันทร์
ขณะที่องค์การสำรวจอวกาศยุโรป (European Space Agency) หรืออีเอสเอ และรอสคอสมอส องค์การสำรวจอวกาศของรัสเซียก็ประกาศเลื่อนแผนส่งยานสำรวจดาวอังคาร จากปีที่แล้วมาเป็นเดือน ก.ย. 2565 นี้ โดยเป้าหมายคือการสำรวจหาร่องรอยของสิ่งมีชีวิตบนดาวอังคาร ส่งยานสำรวจ "โรซาลินด์ แฟรงคลิน" (Rosalind Franklin) ที่ตั้งตามชื่อของนักเคมีคนดังชาวอังกฤษ ไปทำการขุดสำรวจใต้พื้นผิวดาวอังคาร บริเวณที่เชื่อว่าเคยเป็นแหล่งน้ำมาก่อนในอดีต
...
จับตาผู้เล่นหน้าใหม่
ปีนี้ต้องจับตาโครงการสำรวจด้านอวกาศของผู้เล่นหน้าใหม่หลายชาติที่เข้าร่วมเมื่อปีที่แล้ว อย่างสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ หรือยูเออี ที่ส่งยานอวกาศโฮป (Hope) ไปโคจรรอบดาวอังคารสำเร็จ นับเป็นชาติอาหรับรายแรก และเป็นองค์กรการบินอวกาศแห่งที่ 5 ของโลกที่ส่งยานเดินทางไปถึงดาวอังคารสำเร็จ ต่อจากสหรัฐฯ อียู อดีตสหภาพโซเวียต และอินเดีย นอกจากนี้ยูเออียังมีกำหนดการส่งหุ่นสำรวจ "ราชิด" (Rashid) น้ำหนัก 10 กิโลกรัมขึ้นจากศูนย์อวกาศเคนเนดี ในรัฐฟลอริดา ไปลงจอดบนดวงจันทร์ ในช่วงระหว่างเดือนสิงหาคมถึงมกราคมปีนี้
ขณะเดียวกันที่ผ่านมา ในเอเชีย มีเพียง 3 ชาติที่มีเทคโนโลยีด้านอวกาศทันสมัย ได้แก่ จีน ญี่ปุ่น และอินเดีย ขณะที่เกาหลีใต้กำลังเร่งพัฒนาศักยภาพตัวเอง เป็นหนึ่งในผู้นำด้านอวกาศของภูภาค โดยมีการส่งจรวด "นูรี" KSLV-II ขึ้นสู่อวกาศ แม้จะประสบความสำเร็จในการปล่อยยานขึ้นไป แต่ยังล้มเหลวในการทำภารกิจปล่อยดาวเทียมสู่วงโคจร โดยขณะนี้เกาหลีใต้กำลังคิดแก้ปัญหาและกลับมาส่งจรวดสู่อวกาศอีกครั้ง
...
การท่องเที่ยวอวกาศจะยิ่งคึกคัก
เรียกได้ว่าปี 2564 ที่ผ่านมา เป็นปีที่น่าตื่นเต้นสำหรับอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวอวกาศเมื่อเหล่ามหาเศรษฐีพากันตบเท้าประเดิมเที่ยวบินท่องเที่ยวไปยังสุดขอบชั้นบรรยากาศโลก ไม่ว่าจะเป็นเจฟฟ์ เบซอส ริชาร์ด แบรนสัน
นอกจากนี้นายยูซาคุ มาเอซาวา มหาเศรษฐีชาวญี่ปุ่น กับโปรดิวเซอร์ของเขา เป็นนักท่องเที่ยวคนแรกในรอบ 1 ทศวรรษที่จ่ายเงินค่าเดินทางและค่าใช้จ่ายทั้งหมดเองเพื่อไปพักอยู่บนสถานีอวกาศนานาชาติ หรือไอเอสเอส เป็นเวลา 12 วันและเดินทางกลับสู่โลกอย่างปลอดภัยเมื่อเดือนที่แล้ว
โดยเชื่อว่าปีนี้จะไม่มีมหาเศรษฐีรายอื่นๆ พาตัวเองไปอวกาศแล้ว แต่จะเป็นปีที่คนรวยทั่วไปที่มีเงินไปอวกาศมากขึ้น
อย่างไรก็ตามคาดว่าบริษัทสเปซ เอ็กซ์ ของอีลอน มัสก์จะไม่ตามรอยมหาเศรษฐีคนอื่นๆ ไปท่องเที่ยวอวกาศ โดยเขาจะมุ่งมั่นพัฒนายานอวกาศต้นแบบ "สตาร์ชิป" ที่สามารถรีไซเคิลกลับมาใช้ใหม่ได้ให้สำเร็จ เพื่อขนส่งมนุษย์ไปยังดวงดาวต่างๆ คาดว่าจะมีการทดสอบการบินจากฐานปล่อยจรวดในรัฐเท็กซัสเพื่อบินขึ้นสู่วงโคจรต่ำแล้วกลับมาสู่ชั้นบรรยากาศโลกก่อนตกลงมหาสมุทรแปซิฟิก เป็นครั้งแรกช่วงเดือน มี.ค. 2565 นี้ และคาดว่าจะมีการทดสอบบินอีกนับสิบครั้งตลอดปีนี้ หากประสบความสำเร็จตามแผน ในปีหน้า 2566 เราจะได้เห็นภารกิจขึ้นบินอย่างเป็นทางการครั้งแรกของยานสตาร์ชิป และอาจมีการใช้ยานสตาร์ชิปส่งนักบินอวกาศไปดาวอังคารต่อไป
นอกจากนี้บริษัทสเปซ เอ็กซ์ ยังมีแผนส่งนักบินอวกาศของบริษัทเอกชน ขึ้นไปทำการทดลองศึกษาวิจัยภาวะแรงโน้มถ่วงต่ำ บนสถานีอวกาศนานาชาติ เป็นเวลา 8 วัน ในภารกิจ Axiom Mission 1 (Ax-1) ในเดือน ก.พ. นี้.
ผู้เขียน เพ็ญโสภา สุคนธรักษ์