- ทำไมกลุ่มตาลีบันสามารถยึดครองอัฟกานิสถานได้ในเวลารวดเร็วเพียง 10 วัน นับจากบุกโจมตียึดจังหวัดนิมรอซได้เป็นจังหวัดแรก
- นักวิเคราะห์มอง หนึ่งในสาเหตุสำคัญมาจากข่าวกรองสหรัฐฯ ประเมินสถานการณ์ผิดพลาดครั้งใหญ่ที่สุด นับตั้งแต่สงครามเวียดนาม
- ชี้ รัฐบาลอัฟกานิสถานฉกฉวยผลประโยชน์ ทุจริตคอร์รัปชัน จนกองทัพอ่อนแอ ทหารขาดขวัญกำลังใจ ไม่ยอมสู้ เปิดทางให้ตาลีบันยึดเมืองอย่างง่ายดาย
ตกตะลึงกันทั้งโลก เมื่อกลุ่มตาลีบันสามารถบุกยึดกรุงคาบูล เมืองหลวงอัฟกานิสถานได้รวดเร็วปานสายฟ้า ชนิดหักปากกาเซียนอย่างหน่วยข่าวกรองสหรัฐฯ จนกระจุย
เพราะก่อนหน้าไม่กี่วัน เจ้าหน้าที่หน่วยข่าวกรองสหรัฐฯ เพิ่งวิเคราะห์สถานการณ์และประเมินศักยภาพของกลุ่มตาลีบันที่กำลังโหมเร่งบุกยึดเมืองและจังหวัดต่างๆ ทั่วอัฟกานิสถานจนสร้างความหวาดผวาอย่างมากว่า คงใช้เวลาในการบุกยึดกรุงคาบูล ประมาณ 90 วัน ในขณะที่สหรัฐฯ และชาติพันธมิตรนาโตกำลังจะถอนกำลังทหารชุดสุดท้ายออกจากอัฟกานิสถานสิ้นเดือนนี้
ทำไม กลุ่มตาลีบัน จึงบุกยึดคาบูล รวดเร็วในพริบตา ถึงขนาดนี้? ในขณะที่ทหารอัฟกานิสถานกลับไม่ยอมสู้ ถอดใจ เปิดทางให้ตาลีบันบุกยึดเมืองแล้วเมืองเล่าอย่างง่ายดาย ทั้งที่สหรัฐฯ และชาติพันธมิตรพยายามสร้างกองทัพอัฟกานิสถานให้แข็งแกร่ง มาตลอด 20 ปีที่สหรัฐฯทำสงครามในอัฟกานิสถานเพื่อปราบปรามกลุ่มตาลีบัน
...
แม้แต่ นายอัชราฟ กานี ประธานาธิบดีอัฟกานิสถาน ยังหลบหนีออกนอกประเทศทอดทิ้งประเทศชาติและประชาชนไปอย่างน่าผิดหวัง ในวันที่กลุ่มตาลีบันบุกยึดกรุงคาบูลและทำเนียบประธานาธิบดีได้สำเร็จเมื่อ 15 สิงหาคม ที่ผ่านมา
ข่าวกรองสหรัฐฯ ประเมินสถานการณ์พลาดครั้งใหญ่สุด นับตั้งแต่สงครามเวียดนาม
นักวิเคราะห์หลายคนชี้ว่า หนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำให้กลุ่มตาลีบันประสบชัยชนะในการบุกยึดคาบูลได้ในเวลารวดเร็ว เนื่องจาก ข่าวกรองประเมินสถานการณ์ผิดพลาด ไม่สามารถเจาะเข้าไปรู้ข้อมูลขุมกำลัง ศักยภาพที่แท้จริงของตาลีบัน
บิลล์ ร็อกกิโอ นักวิชาการอาวุโสของมูลนิธิเพื่อการปกป้องประชาธิปไตยในสหรัฐฯ แสดงความเห็นกับนักข่าวสถานีโทรทัศน์ช่อง CBS ว่า การที่กลุ่มตาลีบันบุกยึดอัฟกานิสถานได้อย่างรวดเร็วเป็นเพราะข่าวกรองสหรัฐฯ ประเมินสถานการณ์ผิดพลาด ซึ่งถือเป็นความผิดพลาดด้านข่าวกรองครั้งใหญ่ที่สุด นับตั้งแต่สหรัฐฯ และชาติพันธมิตรเปิดฉากทำสงครามเวียดนาม ในปี 2511
ร็อกกิโอ กล่าวว่า กลุ่มตาลีบันได้มีการตระเตรียมอาวุธยุทโธปกรณ์ต่างๆ และมีแผนบุกยึดอัฟกานิสถานอีกครั้ง ตั้งแต่ต้นเดือนพฤษภาคม 2564 ก่อนจะเริ่มบุกโจมตีเผด็จศึกขั้นสุดท้าย
ก่อนหน้านี้ รอยเตอร์รายงานสัปดาห์ที่แล้ว อ้างเจ้าหน้าที่หน่วยข่าวกรองในกองทัพสหรัฐฯ นายหนึ่งประเมินว่า ตาลีบันจะใช้เวลายึดกรุงคาบูลภายใน 90 วัน แต่ในความเป็นจริง ตาลีบันกลับสามารถยึดเมืองหลวงอัฟกานิสถานได้เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา และใช้เวลาเพียง 10 วันเท่านั้น ในการบุกยึดเมืองจังหวัดทั่วประเทศ นับจากยึดเมืองชารันจ์ เมืองเอกของจังหวัดนิมรอซได้อย่างง่ายดายเป็นจังหวัดแรก โดยไม่มีทหารอัฟกานิสถานต่อสู้
ชี้ทหารอัฟกานิสถานไม่ร่วมมือกัน และขาดกำลังใจ
ในช่วง 2 ทศวรรษที่ผ่านมา รัฐบาลสหรัฐฯ ได้ใช้งบประมาณกว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในสงครามที่อัฟกานิสถาน รวมทั้งในการฝึกสอนทักษะการสู้รบและการใช้อาวุธยุทโธปกรณ์สมัยใหม่แก่ทหารและตำรวจอัฟกานิสถาน
...
ตามรายงานของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติที่เผยแพร่เมื่อเดือนมิถุนายน 2564 กองทัพอัฟกานิสถาน มีทหารประจำการ 308,000 นาย ในเดือนกุมภาพันธ์ ที่ผ่านมา ขณะที่กลุ่มตาลีบัน มีนักรบอยู่ที่ประมาณ 58,000-100,000 นาย
คาร์เทอร์ มัลแคเซียน อดีตที่ปรึกษาอาวุโสในฐานะประธานคณะเสนาธิการร่วมสหรัฐฯ ซึ่งยังเขียนหนังสือเรื่อง “The American War in Afghanistan : A History” หรือ 'ประวัติสงครามอเมริกันในอัฟกานิสถาน' แสดงความเห็นว่า บางครั้งทหารอัฟกานิสถานก็ขาดความร่วมมือและขาดกำลังใจอย่างมาก เพราะพ่ายแพ้ในการสู้รบมากกว่าชนะ จนทำให้ขาดขวัญกำลังใจ ในขณะที่ตาลีบันกลับแข็งแกร่งขึ้นทุกวัน
...
เผย รบ.อัฟกานิสถานคอร์รัปชัน และกองทัพอ่อนแอ
หนึ่งในเหตุผลสำคัญอีกเรื่องหนึ่ง ที่ทำให้ทหารอัฟกานิสถานถอดใจจนเลือกที่จะไม่สู้กับกลุ่มตาลีบัน คือ รัฐบาลอัฟกานิสถานมีการทุจริตคอร์รัปชันกันขนานใหญ่ จนไม่ยอมจัดสรรงบประมาณมาดูแลกำลังทหารอย่างดีพอ จนกองทัพอ่อนแอ ทหารได้รับเงินเดือน เบี้ยหวัดยากมาก และส่วนใหญ่ปฏิบัติหน้าที่เป็นเวลายาวนาน จนไม่มีโอกาสได้กลับไปหาครอบครัวที่บ้าน
ขณะที่ยังมีการเปิดเผยว่า เจ้าหน้าที่ในหน่วยงานของกองทัพอัฟกานิสถานยังได้แอบขายอาวุธให้กับกลุ่มตาลีบันเพื่อแลกกับเงินด้วย
และนี่คือสาเหตุสำคัญบางประการที่ทำให้กองทัพและรัฐบาลอัฟกานิสถานต้องตกเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ให้แก่กลุ่มตาลีบันอีกครั้ง ที่สามารถบุกยึดประเทศได้อย่างรวดเร็วชนิดไม่มีใครคาดคิด และสร้างความหวาดกลัวอย่างหนักให้แก่ชาวอัฟกานิสถาน จนนำไปสู่การเกิดเหตุการณ์สุดโกลาหล สับสน และโศกนาฏกรรมอย่างน่าสะเทือนใจขึ้นทันทีที่สนามบินในกรุงคาบูล
...
ผู้เขียน : อรัญญา ศรีจันทรนิตย์
อ่านข่าวเกี่ยวข้อง