• อินเดีย ประเทศที่มีคนเป็นเบาหวานมากที่สุดอันดับ 2 ของโลก กำลังพบผู้ป่วยเบาหวานมากขึ้นในกลุ่มผู้หายป่วยจากไวรัสโควิด-19 จนเกิดความกังวลว่า ประเทศอาจเผชิญกับคลื่นผู้ป่วยในอนาคต

  • นักวิทยาศาสตร์กำลังหาสาเหตุที่ทำให้ผู้หายป่วยจากโควิดเป็นเบาหวาน โดยพบความเชื่อมโยงกับการใช้สเตียรอยด์, ความร้ายกาจของไวรัส และตัวผู้ป่วยเองที่อาจมีความเสี่ยงอยู่แล้ว

  • แพทย์เตือนด้วยว่า รูปแบบการใช้ชีวิตในช่วงการระบาดของโควิด-19 จะทำให้ผู้ป่วยเบาหวานในอินเดีย เพิ่มสูงขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

อินเดียอาจกำลังเผชิญกับวิกฤตการณ์ครั้งใหม่ หลังจากเพิ่งผ่านพ้นการระบาดระลอกที่ 2 อันหนักหน่วงของไวรัสโควิด-19 มาได้อย่างทุลักทุเล เนื่องจากพบว่า มีผู้ที่หายจากการติดเชื้อมรณะตัวนี้จำนวนมาก ป่วยเป็นโรคเบาหวาน โดยที่หลายคนไม่เคยมีประวัติการป่วยมาก่อน และบางรายต้องรับการรักษาต่อเนื่อง แม้จะหายป่วยโควิดมานานกว่า 1 ปีแล้ว

นักวิทยาศาสตร์กำลังพยายามหาคำตอบ ว่าอะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้พบคนเป็นเบาหวานหลังหายป่วยโควิดมากขึ้น หนึ่งในคำอธิบายที่ได้รับการยอมรับมากคือ การใช้สเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบของปอดในกลุ่มผู้ติดเชื้อโควิด-19 และหยุดความเสียหายที่เกิดขึ้นเมื่อระบบภูมิคุ้มกันทำงานมากเกินไปเพื่อกำจัดไวรัสจากร่างกาย

ทว่า สเตียรอยด์ก็มีฤทธิ์ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่งสูง ทั้งในผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานอยู่ก่อนแล้ว และกลุ่มที่ไม่ได้เป็น ส่วนสาเหตุอีกอย่างอาจเป็นเพราะว่า ผู้ป่วยโควิด-19 เป็นป่วยหรือเสี่ยงเป็นเบาหวานอยู่ก่อนแล้ว แต่ยังไม่เคยได้รับการวินิจฉัย หรืออาจเป็นเพราะตัวไวรัสเอง ที่ไปสร้างความเสียหายต่อตับอ่อน ซึ่งเป็นอวัยวะสำหรับผลิตอินซูลิน

แต่ไม่ว่าจะด้วยสาเหตุใดก็ตาม แพทย์อินเดียเชื่อว่า เป็นเรื่องหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่ประเทศของพวกเขาจะเผชิญปัญหาผู้ป่วยเบาหวานเพิ่มขึ้น หลังจากการระบาดครั้งนี้จบลง

...

คนอินเดียป่วยเบาหวานมากสุดอันดับ 2 ของโลก

อินเดียมีผู้ป่วยโรคเบาหวานในประเทศราว 77 ล้านคน คิดเป็นอัตราส่วน 1 ใน 6 ของผู้ป่วยทั่วโลก และมากที่สุดเป็นอันดับที่ 2 รองจากประเทศจีน ที่มีผู้ป่วยถึง 116 ล้านคน แต่เชื่อกันว่า ยังมีผู้ป่วยอีกหลายล้านคน ที่ไม่รู้ตัวว่าตนเองเป็นโรคเรื้อรังชนิดนี้

โรคเบาหวาน เกิดจากการที่ตับอ่อนผลิตสารอินซูลินไม่เพียงพอ หรือร่างกายไม่สามารถใช้งานอินซูลินที่ผลิตออกมาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้ความเข้มข้นของน้ำตาลกลูโคสในเลือดเพิ่มสูงขึ้น จนเกิดความเสี่ยงร้ายแรงต่อสุขภาพหลายอย่าง รวมถึงอาจสร้างความเสียหายต่อ ไต, ดวงตา และหัวใจ

หวั่นคนเป็นเบาหวานหลังหายป่วยโควิด-19 พุ่งสูง

ตอนนี้ แพทย์ในอินเดียกำลังวิตกว่า คนไข้จำนวนมากที่หายจากโรคโควิด-19 จะป่วยเป็นโรคเบาหวานแบบเต็มตัว ทั้งที่ไม่เคยป่วยมาก่อน โดย ดร.โชธีเทพ เกศวเทพ (Jothydev Kesavadev) หนึ่งในนักเบาหวานวิทยาผู้ร่วมวิจัยเรื่องการป่วยเบาหวานหลังติดเชื้อโควิด-19 ในอินเดียเตือนว่า ไวรัสโคโรนากำลังทำให้ผู้ป่วยเบาหวานในประเทศเพิ่มสูงขึ้น

“ผลกระทบใหญ่หลวงจากโควิดที่เรากำลังกลัวคือ การเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ป่วยเบาหวานที่ต้องรับการรักษาไปตลอดชีวิต ตามข้อมูลสถิติ อินเดียมีผู้ป่วยเบาหวาน 77 ล้านคน แต่หลังโควิด เรากลัวว่าจำนวนที่ว่าจะเพิ่มไปแตะ 90 ล้านคน ผู้ป่วยเบาหวานแบบที่ 1 และ 2 กำลังเพิ่มขึ้นเพราะโควิด และตอนนี้ มีรายงานด้วยว่า เด็กจำนวนมากได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นเบาหวานแบบที่ 1 เราต้องลงมือทันที ไม่เช่นนั้นใน 5-10 ปี จะเกิดการเพิ่มขึ้นอย่างฉับพลันของโรคเบาหวานขึ้นที่นี่”

ด้าน ดร.ราหุล บาซี นักเบาหวานวิทยาในนครมุมไบ กล่าวในทำนองเดียวกันว่า ไวรัสโคโรนาอาจทำให้เกิดคลื่นสึนามิของโรคเบาหวานในอินเดีย หลังการระบาดทั่วโลกของโควิด-19 จบลง โดยเขาพบว่า ผู้ป่วยโควิดในความดูแลของเขา 8-10% ซึ่งไม่เคยมีประวัติเป็นเบาหวานมาก่อน ยังคงมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง หลังจากหายป่วย หลายรายมีภาวะก่อนเป็นเบาหวาน ขณะที่อีกหลายคนต้องรับยาควบคุมตลอดแม้จะหายป่วยโควิดนานถึง 1 ปีแล้ว

ที่รัฐเกรละ ซึ่งมีอัตราผู้ป่วยเบาหวานสูงถึง 20% ของประชากร กำลังเก็บข้อมูลจำนวนผู้ที่เกิดโรคเบาหวาน, หรือมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงหลังป่วยโควิด-19 และผู้หายจากการติดเชื้อไวรัสโคโรนาที่เข้ารับการตรวจด้วยอาการคล้ายโรคเบาหวาน จะได้รับการตรวจระดับน้ำตาลในเลือดทันที เนื่องจากการตรวจพบโรคให้เร็วที่สุด คือกุญแจสำคัญของการรักษา

...

อะไรคือสาเหตุ? คนเป็นเบาหวานหลังป่วยโควิด

อะไรคือสาเหตุที่ทำให้คนเป็นเบาหวานหลังหายป่วยโควิด? คือคำถามที่แพทย์ทั่วโลกกำลังหาคำตอบ จะเป็นเพราะว่า การใช้สเตียรอยด์รักษาอาการ ‘ไซโตไคน์ สตอร์ม’ (cytokine storm) ที่เกิดขึ้นเมื่อระบบภูมิคุ้มกันทำงานมากเกินไปเพื่อกำจัดไวรัสจากร่างกายจนทำให้ภูมิคุ้มกันลดลง และน้ำตาลในเลือดพุ่งสูง หรือเป็นเพราะตัวไวรัสเอง ที่ไปสร้างความเสียหายต่อตับอ่อน ซึ่งมีหน้าที่สร้างอินซูลิน

งานวิจัยที่ได้รับการตรวจทานแล้วของทีมแพทย์อินเดีย ซึ่งทำการศึกษาผู้ป่วยหายจากการติดเชื้อราดำ ‘มิวคอร์ไมโคซิส’ ดูเหมือนจะชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงบางอย่าง โดยพบว่า ผู้ป่วยราดำ 13 คนจาก 127 คนหรือกว่า 10% เกิดโรคเบาหวานทั้งที่ไม่มีประวัติมาก่อน มีอายุเฉลี่ยอยู่ที่ 36 ปี และที่สำคัญคือผู้ป่วย 7 คนในจำนวนนี้ ไม่ได้รับสเตียรอยด์ หรือแม้แต่ออกซิเจนระหว่างการรักษาโรคโควิด-19

ขณะที่งานวิจัยอีกชิ้นซึ่งทำการศึกษาผู้ป่วยโควิด-19 จำนวน 555 คนจากโรงพยาบาล 2 แห่งในนิวเดลี และเมืองเชนไน พบว่า ผู้ที่ถูกตรวจพบว่าเป็นเบาหวานหลังติดเชื้อโควิด-19 มีระดับน้ำตาลในเลือดมากกว่า ผู้ที่เคยมีประวัติเป็นเบาหวานมาก่อนเสียอีก โดยตามการเปิดเผยของผู้เขียนงานวิจัยอย่าง ดร.อานูป มิสรา ผู้ที่ถูกตรวจพบว่าเป็นเบาหวานใหม่เหล่านี้ อาจเป็นเบาหวานอยู่ก่อนแล้ว แต่ไม่ได้รับการรักษา หรืออาจป่วยหลังจากได้รับสเตียรอยด์

หลังออกจากโรงพยาบาลแล้ว ผู้ป่วยบางคนมีระดับน้ำตาลในเลือดกลับมาเป็นปกติ ขณะที่บางคนยังมีระดับน้ำตาลสูงกว่าปกติ และต้องรับการรักษาเป็นประจำ “จากการประเมินของเรา คนไข้กรณีหลัง น่าจะมีความเสี่ยงเป็นเบาหวานอยู่ก่อน เช่นโรคอ้วน หรือประวัติการป่วยในครอบครัว” ดร.มิสรากล่าว

นอกจากนั้นยังมีกรณีที่พบได้น้อยกว่าคือ คนไข้โควิด-19 ป่วยเบาหวานรุนแรง เพราะไวรัสไปสร้างความเสียหายต่อตับอ่อนโดยตรง ซึ่งอาจทำให้เป็นเบาหวานทั้งรูปแบบที่ 1 (ร่างกายผลิตอินซูลินไม่ได้) หรือแบบที่ 2 (ร่างกายผลิตอินซูลินได้น้อยเกินไป) โดยพบว่า ไวรัสจับกับตัวรับคนละตัวกับส่วนอื่นๆ ของร่างกาย

...

ปัญหาที่แท้จริง

ตอนนี้ยังไม่มีใครบอกได้ว่า โรคเบาหวานที่เกิดขึ้นหลังป่วยจากโควิด-19 จะอยู่อย่างถาวรหรือไม่ แต่ ดร.มิสราเชื่อว่า ปัญหาใหญ่กว่าคือจำนวนผู้ป่วยเบาหวานที่ยังไม่ได้รับการวินิจฉัย เนื่องจากคนกลุ่มนี้เสี่ยงเกิดอาการแทรกซ้อนจากโควิดมากกว่าคนกลุ่มอื่น โดยมากกว่า 50% ของผู้ป่วยเบาหวานในอินเดีย ไม่รู้ว่าตัวเองป่วย หรือไม่ได้รับการวินิจฉัยอย่างเหมาะสม

ดร.มิสรา คาดด้วยว่า อินเดียจะต้องเผชิญการเพิ่มขึ้นของผู้ป่วยเบาหวานหลังจากการระบาดครั้งนี้จบลง อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เพราะการดำเนินชีวิตในช่วงการระบาดของโควิด-19 ทำให้คนหลายล้านถูกล็อกดาวน์อยู่แต่ในบ้าน งานก็ต้องทำที่บ้าน และต้องสั่งอาหารมาทานที่บ้าน แต่ออกกำลังกายได้น้อยลงเพราะไปไหนไม่ได้




ผู้เขียน : H2O

ที่มา : BBC , TimesofIndia

...