พ.ศ.2558 ร.ต.อ. ดร.นิติภูมิธณัฐ มิ่งรุจิราลัย ในฐานะประธานที่ปรึกษาของบริษัทที่ปรึกษาด้านการลงทุนต่างประเทศในตลาดใหม่ + ข้าราชการจากสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (BOI) + ผู้ช่วยทูตฝ่ายการพาณิชย์ สถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงไนโรบี ไปประชุมกับผู้อำนวยการท่าเรือมอมบาซาและข้าราชการของการท่าเรือเคนยา
การไปครั้งนั้น คณะมีโอกาสสำรวจโครงการรถไฟไนโรบี-ท่าเรือมอมบาซา และตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา พวกเราก็ติดตามการดำเนินงานของโครงการรถไฟไนโรบี-ท่าเรือมอมบาซากันอย่างละเอียด แค่รถไฟสายเดียวที่ยาวเพียงแค่ 471 กิโลเมตร ได้สร้างความเปลี่ยนแปลงและความเจริญให้กับประเทศอย่างคาดไม่ถึง รถไฟสายนี้เริ่มก่อสร้างเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ.2557
รถไฟไนโรบี-ท่าเรือมอมบาซาเปิดใช้งานเมื่อ พ.ศ.2560 เพียงแค่ 1 ปี จนถึงเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2561 มีรถไฟโดยสารให้บริการแล้วมากถึง 1,762 ขบวน เดินทางด้วยความปลอดภัยโดยไม่มีอุบัติเหตุเลย 846,000 กิโลเมตร ขนส่งผู้โดยสารมากกว่า 2 ล้านคน
รถไฟสายนี้เป็นจุดเริ่มต้นของโครงข่ายรถไฟในภูมิภาค แอฟริกาตะวันออก มีการออกแบบให้มีกำลังขนส่ง 25 ล้านตัน ถ้าเป็นการขนส่งผู้โดยสาร รถไฟขบวนนี้จะใช้ความเร็ว 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง แต่ถ้าเป็นการขนส่งสินค้า ความเร็วจะอยู่ที่เพียง 80 กิโลเมตรต่อชั่วโมง โครงการรถไฟสายนี้ละครับ เป็นโครงการรถไฟโครงการแรกในต่างประเทศที่สร้างด้วยมาตรฐานจีนทั้งหมด
ชาวจันทบุรีซึ่งจบการศึกษาจากโรงเรียนเดียวกับอาจารย์นิติภูมิธณัฐบางคน ตระเวนไปซื้ออัญมณีและทำเหมืองในเคนยาตั้งแต่ พ.ศ.2530 และเป็นเวลานานกว่า 20 ปี ที่อาจารย์นิติภูมิธณัฐ ตระเวนเคนยาและภูมิภาคแอฟริกาตะวันออก ปัญหาที่พวกเราชาวจันท์พบก็คือ การคมนาคมในเคนยาลำบาก เดิมการเดินทางด้วยรถยนต์จากกรุงไนโรบีไปท่าเรือมอมบาซาต้องใช้เวลาไม่ต่ำกว่า 10 ชั่วโมง หลายครั้งพบว่ารถขนส่งสินค้าจากท่าเรือติดวินาศสันตะโรข้ามวันข้ามคืน พ่อค้าพลอยบางคนอาจจะเคยมีประสบการณ์ต้องนอนในรถ ทว่า ผู้อ่านท่านครับ ตอนนี้นั่งรถไฟจากไนโรบีไปมอมบาซา ใช้เวลาแค่ 4 ชั่วโมง ประหยัดเวลาไปเยอะ ถ้าพูดถึงการขนส่งก็ทำให้ประหยัดต้นทุนไปได้มากถึงร้อยละ 40
...
หลังจากที่มีรถไฟ กิจการท่าเรือของเคนยาและธุรกิจหลายประเภทพุ่งขึ้น ทำให้ผลิตภัณฑ์มวลรวมของเคนยาโตขึ้นร้อยละ 1.5-2 ท่าเรือดี การขนส่งดี ธุรกิจห่วงโซ่ทั้งหลายก็เติบโตดี
มีข่าวโจมตีว่า จีนขนแรงงานจากประเทศของตนเองมาสร้างทางรถไฟโดยไม่ใช้แรงงานท้องถิ่นเลย สิบปากว่าไม่เท่าหนึ่งตาเห็น อาจารย์นิติภูมิธณัฐลงพื้นที่ดูการก่อสร้างทางรถไฟสายนี้ ปรากฏว่าเจอคนงานชาวเคนยาเยอะแยะ เมื่อขอตัวเลขทางการว่ามีชาวเคนยาก่อสร้างทางรถไฟนี้กี่คน ทราบว่าชาวเคนยาได้ทำงานก่อสร้างทางรถไฟนี้เกือบ 3 หมื่นตำแหน่ง
อาจารย์นิติภูมิธณัฐเคยเชิญประธานาธิบดีอูกันดามาเยือนประเทศไทย และเคยไปพบท่านในสาธารณรัฐอูกันดาหลายครั้ง ทุกครั้งท่านจะบ่นเรื่องการขนส่ง ว่าประเทศของท่านเป็นแลนด์ล็อก ไม่มีทางออกทะเล แต่ตอนนี้ท่านคงจะยิ้มได้แล้ว เพราะจีนเตรียมเชื่อมรถไฟในภูมิภาคแอฟริกาตะวันออก ทั้งเคนยา แทนซาเนีย อูกันดา รวันดา บุรุนดี และซูดานใต้
ใครที่เคยอึดอัดคัดใจกับการเดินทางและการขนส่งในภูมิภาคแอฟริกาตะวันออก ก็ขอให้สบายใจได้แล้ว ในอนาคตโครงข่ายรถไฟ จะทำให้การค้าการลงทุนคล่องตัวมากขึ้น
มหาอำนาจในโลกใบนี้มีหลายประเทศ แต่ละประเทศก็มีนโยบาย แตกต่างกันไป บางประเทศมุ่งแต่จะสร้างความขัดแย้งเพื่อจะขายอาวุธ บางประเทศสร้างแม้แต่องค์กรการก่อการร้ายเพื่อสร้างความวุ่นวายอย่างที่เราเคยทราบ
แต่จีนมุ่งเรื่องการขายสินค้ามากกว่าการขายอาวุธ เข้าไปพัฒนาประเทศต่างๆ เพื่อให้การค้าการลงทุนของตนคล่องตัว แต่ถ้าพิจารณาให้ดี ทุกคนทุกฝ่ายได้ประโยชน์กันหมดนะครับ ประเทศที่จีนไปลงทุนก็ได้โครงสร้างพื้นฐาน จีนก็ได้สตางค์บานเบอะเยอะแยะจากการค้าขาย.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com