สาธารณรัฐประชาชนจีนในยุคสีจิ้นผิงมีข้อขัดแย้งรุนแรงกับสหรัฐฯและประเทศตะวันตกอื่นๆ กับประเทศเพื่อนบ้านใกล้เคียงก็มีปัญหาข้อพิพาทในทะเลจีนใต้ ข้อพิพาทเหล่านี้ทำให้จีนเผชิญกับความยุ่งยากในการวางสถานะของตัวเองในเวทีโลกในระดับหนึ่ง
ขณะที่มหาอำนาจเดิมอย่างสหรัฐฯไม่มีข้อพิพาทดินแดนกับเพื่อนบ้าน สถานะของสหรัฐฯจึงปลอดโปร่งโล่งสบาย จีนมีปัญหาด้านดินแดนกับอินเดียตรงชายแดนของ ‘เขตปกครองตนเองทิเบต’ ส่วนใน ‘ทะเลจีน’ จีนก็มีปัญหากับญี่ปุ่นในเรื่องของหมู่เกาะเตี้ยวหวีไถ ซึ่งญี่ปุ่นตั้งชื่อว่าหมู่เกาะเซ็นกะกุ และเกาะอีก 5 เกาะ คือเกาะอุโอะสึริชิมะ เกาะโคบิโชะ เกาะคิตะโคะชิมะ เกาะมินะมิโคะชิมะ และเกาะเซะกิบิโชะ ทั้งหมดเป็นข้อพิพาทร่วมกันระหว่างรัฐบาลปักกิ่ง ญี่ปุ่น และไต้หวัน
จีนยังมีข้อพิพาทใน ‘ทะเลจีนใต้’ ที่เกี่ยวกับการอ้างสิทธิเหนือเกาะและทะเลกับรัฐเอกราชหลายแห่ง ทั้งบรูไน มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ เวียดนาม และไต้หวัน ที่ต่อไปในอนาคตจะสร้างความยุ่งยากให้จีนอย่างแน่นอนก็คือ...
1.พื้นที่เส้นเก้าแดช ที่มีการทับซ้อนกับการอ้างเขตเศรษฐกิจเฉพาะของบรูไน อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ ไต้หวัน และเวียดนาม
2.แนวเส้นแบ่งเขตทางทะเลตามชายฝั่งของ 9 ประเทศ
3. แนวแบ่งเขตทางทะเลทางตอนเหนือของเกาะบอร์เนียว
4.หมู่เกาะทะเลจีนใต้ (รวมหมู่เกาะพาราเซล หมู่เกาะปราตัส แนวปะการังสกาโบโรห์ และหมู่เกาะสแปรตลีย์)
5.แนวแบ่งเขตทางทะเลในน่านน้ำทางตอนเหนือของหมู่เกาะนาทูนา
6.แนวแบ่งเขตทางทะเลนอกชายฝั่งปาลาวันและลูซอน
...
7.แนวแบ่งเขตทางทะเลและหมู่เกาะในช่องแคบลูซอน
ที่กำลังโด่งดังในตอนนี้ก็คือ ‘ทวีตข้อความหยาบคาย’ ขับไล่เรือจีนออกไปให้พ้นจากบริเวณน่านน้ำข้อพิพาทของรัฐมนตรีต่างประเทศฟิลิปปินส์ นายทีโอโดโร ล็อกซิน ที่ทวีตว่า “จีน เพื่อนรักของข้า อ้า ข้าจะพูดอย่างไรให้ดูสุภาพ? ขอนึกก่อนนะ เอาล่ะ GET THE F_CK OUT”
ข้อขัดแย้งระหว่างจีนกับฟิลิปปินส์เกิดขึ้นหลังจากที่จีนส่งกองเรือหลายร้อยลำเข้าไปในเขตเศรษฐกิจจำเพาะ 200 ไมล์ทะเลของฟิลิปปินส์ ฟิลิปปินส์เป็นประเทศเล็กกว่า ไม่สามารถไปต่อกรกับจีนซึ่งเป็นประเทศใหญ่กว่า อย่างเดียวที่ฟิลิปปินส์ทำได้ก็คือ ทำสงครามน้ำลาย
ขณะที่ผมกำลังเรียนรับใช้ผู้อ่านท่านที่เคารพอยู่นี้ จีนยังเฉยต่อทวีตล่าสุดของรัฐมนตรีต่างประเทศของฟิลิปปินส์ แต่ก่อนหน้านี้ จีนออกมาแก้ตัวว่า “เฮ้ย ไอ้เรือจีนทั้งหมดที่เข้าไปในแนวปะการังวิตซันของเอ็ง เป็นเรือประมงที่ขอหลบภัยจากพายุในทะเลเท่านั้น”
ข้อขัดแย้งเรื่องดินแดนทั้งทางบกและทะเลที่จีนมีกับเพื่อนบ้านเป็นแผลเรื้อรัง ที่สหรัฐฯชอบ ทุกครั้งที่มีประเทศใดด่าทอต่อกรกับจีน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯจะต้องโผล่หน้าแหลมออกมาแถลงแสดงความเห็น คราวนี้ก็เหมือนกัน รัฐมนตรีบลิงเคนบอกว่า อ้า สหรัฐฯพร้อมยืนเคียงข้างฟิลิปปินส์ซึ่งเป็นพันธมิตรของเรา ที่ขณะนี้กำลังเผชิญแรงกดดันทางทหารในทะเลจีนใต้
สหรัฐฯหาความชอบธรรมที่จะเล่นงานจีน สหรัฐฯพูดย้ำๆ ซ้ำๆ เพื่อเสริมความชอบธรรมอยู่ตลอดว่า อ้า ถ้ามีการใช้อาวุธโจมตีกองทัพ หรือยานขนส่งสาธารณะ หรือเครื่องบินของฟิลิปปินส์ในแปซิฟิก รวมทั้งในทะเลจีนใต้ สหรัฐฯจำเป็นต้องปฏิบัติตามพันธกรณีภายใต้สนธิสัญญาป้องกันร่วมสหรัฐฯ-ฟิลิปปินส์ เขียนให้เข้าใจง่ายก็คือ ‘สหรัฐฯมีความชอบธรรมที่จะใช้กำลังโจมตีจีน’
ขณะนี้ ฟิลิปปินส์กล่าวหาว่าหน่วยยามชายฝั่งของจีนข่มขู่ ปิดกั้น ทำกิจกรรมเสี่ยงอันตราย และส่งสัญญาณวิทยุท้าทาย
เรือยามชายฝั่งของฟิลิปปินส์ ตั้งแต่ดูเตอร์เตเป็นประธานาธิบดีเมื่อ พ.ศ.2559 จนถึง 26 เมษายน 2564 ฟิลิปปินส์ยื่นหนังสือประท้วงจีน 78 ครั้งแล้ว
ฟิลิปปินส์คงอยากคบกับสหรัฐฯให้สุดลิ่มทิ่มประตู แต่สหรัฐฯเป็นไก่ 3 อย่าง คือ คิดอย่าง พูดอย่าง และทำอีกอย่าง ไม่เคยทำตามที่พูด
เมื่อหันมาคบกับจีน จีนให้ทั้งเงินลงทุน เงินกู้ และความช่วยเหลือมากมายหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ทว่า อ้า ก็มีปัญหาต่อกันอย่างที่เขียนรับใช้ไปนั่นแหละครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com