ไม่เคยมีใครลืมอุบัติเหตุทางนิวเคลียร์ที่ร้ายแรงที่สุดครั้งหนึ่งของโลก ย้อนกลับไปเมื่อ 35 ปีที่แล้ว ในค่ำคืนวันที่ 26 เม.ย.2529 เกิดการระเบิดของเครื่องปฏิกรณ์ที่ 4 ในโรงไฟฟ้านิวเคลียร์เชอร์โนบิล ซึ่งตั้งอยู่ในเขตเมืองพริเพียตของยูเครนในปัจจุบัน แรงระเบิดทำให้ อาคารแตกเป็นเสี่ยงๆ และพ่นสารกัมมันตรังสีขึ้นสู่ท้องฟ้า มีผู้คนสิ้นลมทันทีในพื้นที่และเสียชีวิตเพิ่มตามมาหลังจากนั้น 1 ปีนับหลายพันคน
ภายหลังโศกนาฏกรรมเชอร์โนบิล ผู้คนมากกว่า 100,000 คน ถูกอพยพออกจากบริเวณใกล้เคียง พื้นที่ 2,600 ตารางกิโลเมตรก็ถูกประกาศเป็นเขตอันตราย เชอร์โนบิลได้กลาย เป็นอนุสรณ์สถานแห่งความผิดพลาดของมนุษย์ แต่ในเวลาต่อมาที่แห่งนี้ก็กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวสร้างรายได้
หนึ่งในสิ่งดึงดูดใจนักท่องเที่ยวก็คือการได้เห็นซากปรักหักพังของเมืองพริเพียต ซึ่งเคยเป็นเมืองทันสมัยที่มีประชากรอาศัยอยู่ราว 50,000 คน ทว่าตอนนี้เหลือซากปรักหักพังและพืชพันธุ์ แต่ก็กำลังมีการสร้างเส้นทางเพื่อให้รองรับนักท่องเที่ยวให้สามารถสำรวจซากปรักหักพังได้ง่ายขึ้น แม้ว่าระดับรังสีในโซนกักกันนี้จะต่ำพอที่นักท่องเที่ยวจะเข้ามาเยี่ยมชม ทว่าก็ถูกห้ามให้ปลูกสร้างที่อาศัยแบบถาวร แต่ก็ยังมีพลเมืองมากกว่า 100 คนอาศัยอยู่ในโซนที่ขยายออกไป 30 กิโลเมตรรอบๆโรงไฟฟ้านิวเคลียร์เชอร์โนบิล
ผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพของมนุษย์ยังคงเป็นประเด็นถกเถียงทางวิทยาศาสตร์อย่างมาก เพราะหลังเกิดเหตุระเบิด คนงานในโรงงานและนักดับเพลิง 30 คนเสียชีวิตจากการเจ็บป่วย อันเนื่องจากการรับรังสีอย่างเฉียบพลัน จนกระทั่งต่อมามีผู้เสียชีวิตหลายพันคนจากโรคที่เกี่ยวข้องกับพิษของรังสี เช่น มะเร็ง
เมื่อไม่นานมานี้ ทางการยูเครนเรียกร้องให้รวมเขตกักกันเชอร์โนบิลไว้ในรายชื่อมรดกโลกขององค์การยูเนสโก โดยให้ความเห็นว่านี่เป็นสถานที่ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว และให้ความตระหนักถึงความทรงจำทางประวัติศาสตร์แก่มนุษยชาติ แถมยังมีคนหวังดีสร้างแอปพลิเคชัน Chornobyl App ที่จะช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถสำรวจมุมมองความเป็นจริงที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับโซนและโครงสร้างในเชอร์โนบิล เรื่องราวของโศกนาฏกรรมนี้จะไม่จางหายไป
...
นอกจากนี้ ในวาระครบรอบ 35 ปีของอุบัติภัยเชอร์โนบิล นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเชฟฟิลด์ ในอังกฤษ ได้เผยผลวิจัยเกี่ยวกับวิธีการใช้รังสีเอ็กซ์แบบใหม่เพื่อวิเคราะห์สิ่งตกค้างในเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ และทำความสะอาดกัมมันตภาพรังสีที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในเชอร์โนบิล ถ้าโลกพ้นภัยโควิด-19 เมื่อไหร่ คงได้ข่าวดีของเชอร์โนบิลตามมา.
ภัค เศารยะ