แร่จาโรไซต์ (Jaro site) เป็นแร่ที่มีองค์ประกอบของโปแตสเซียม เหล็ก ซัลเฟต แต่แทบจะไม่พบบนโลก เรียกว่าหายากมากก็ว่าได้ ทว่าสำหรับบนดาวอังคารแล้ว จาโรไซต์ถือเป็นแร่ที่มักพบได้ทั่วไป แต่การค้นหาแร่ชนิดนี้บนโลกไม่เกินความสามารถของมนุษย์ เมื่อเร็วๆนี้ ทีมนักวิจัยนานาชาติได้รายงานลงวารสาร Nature Communications ถึงการค้นพบแร่จาโรไซต์ในพื้นที่อันห่างไกลบนโลก
ความพยายามครั้งใหม่คือมุ่งเน้นหาแร่ธาตุในแกนน้ำแข็งที่อยู่ลึกในแอนตาร์กติก ทีมวิจัยได้พบแร่สีน้ำตาลเหลืองซึ่งกระตุ้นเร้าความสนใจอย่างยิ่ง จึงรีบเร่งตรวจสอบอย่างรวดเร็วด้วยวิธีทดสอบการดูดกลืนรังสีเอ็กซ์และส่องด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอน ก็พบว่าแร่สีน้ำตาลเหลืองนี้เข้าข่ายเป็นแร่จาโรไซต์ นักวิจัยนำเสนอว่าแร่น่าจะก่อตัวในโพรงน้ำแข็งซึ่งมีฝุ่นจำนวนเล็กน้อยอยู่ พร้อมข้อสังเกตว่าใต้น้ำแข็งต้องมีการกัดเซาะ การค้นพบนี้ทำให้นักวิทยาศาสตร์นึกถึงแหล่งแร่จาโรไซต์นั่นคือพื้นผิวดาวอังคาร ซึ่งย้อนกลับไปในปี พ.ศ.2547 ยานสำรวจดาวอังคาร Opportunity ได้พบการมีอยู่อย่างมากมายของจาโรไซต์ สร้างความตื่นเต้นให้กับองค์การนาซาและทั่วโลก เนื่องจากมีงานวิจัยก่อนหน้านี้ชี้ให้เห็นว่าต้องมีน้ำอยู่ในการก่อตัวของแร่จาโรไซต์
การค้นพบจาโรไซต์บนดาวอังคารทำให้นักวิทยาศาสตร์คิดทฤษฎีขึ้นมาเพื่ออธิบายว่ามันมีที่มาอย่างไร ซึ่งเป็นไปได้ว่าเมื่อโพรงน้ำแข็งบนดาวอังคารเติบโตอย่างช้าๆ พร้อมกับฝุ่นที่พัดเข้ามาในโพรง จาโรไซต์ก็อาจก่อตัวขึ้นในโพรงน้ำแข็งเหล่านั้นนั่นเอง.
(ภาพประกอบ Credit : Nature Communications (2021). DOI: 10.1038/s41467-020-20705-z)