Credit : Assaf E et al
การปรากฏตัวของสเฟียรอยด์ (spheroids) วัตถุที่มีรูปร่าง 3 มิติคล้ายทรงกลม หรือเรียกว่าลูกหิน ได้รับการยืนยันว่ามีอยู่เมื่อประมาณ 2 ล้านปีที่ผ่านมาในแหล่งโบราณคดียุคหินเก่าตอนต้นในทวีปแอฟริกา เอเชีย และยุโรป แต่ทุกวันนี้นักวิจัยยังถกเถียงเกี่ยวกับรูปร่างและการใช้งานที่เป็นไปได้ของลูกหินเหล่านี้
การค้นพบสเฟียรอยด์ที่ถ้ำเคเซม (Qesem) ในอิสราเอล ซึ่งย้อนหลังไปในช่วง 200,000-400,000 ปี ถูกนำมาศึกษาเพื่อทำความเข้าใจถึงการใช้ชีวิตของมนุษย์ในอดีต ผู้เชี่ยวชาญด้านซากดึกดำบรรพ์จากศูนย์ศึกษาวิวัฒนาการมนุษย์แห่งชาติสเปน (Centro Nacional de Investigación sobre la Evolución Humana-CENIEH) ที่มีส่วนร่วมศึกษาถึงการใช้งานสเฟียรอยด์ที่พบในถ้ำดังกล่าว เผยว่าได้ใช้เทคโนโลยีวิเคราะห์สารตกค้าง ทดลองการสึกหรอและการแตกหักของซากกระดูก รวมถึงวิเคราะห์ไขมันจำนวนมากที่พบในสเฟียรอยด์ 10 ลูกที่พบในถ้ำ
นักวิจัยเผยว่า แม้หน้าที่การใช้งานของสเฟียรอยด์จะยังไม่ชัดเจนว่าใช้ทำอะไรกันแน่ แต่ข้อสันนิษฐานหนึ่งก็คือ พวกมันน่าจะใช้เคาะและบดขยี้กระดูกสด นอกจากนี้ ผลการวิจัยยังชี้ว่าสัณฐานวิทยาและลักษณะของสเฟียรอยด์นั้นเหมาะที่จะใช้สกัดไขกระดูก.
