ขณะที่ “แกมเบีย” ประเทศเล็กๆในแอฟริกาตะวันตก มีประชากร 2 ล้านคนเศษ มีเมืองหลวงชื่อกรุงบันจูล ยื่นฟ้องเมียนมาในข้อหาฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวโรฮีนจาในศาลโลก การเมืองแกมเบียเองก็น่าสนใจยิ่ง!
เพราะคณะกรรมการค้นหาความจริงปรองดอง และฟื้นฟู (ทีอาร์อาร์ซี) ซึ่งตั้งขึ้นเพื่อสอบสวนความโหดร้ายทารุณของนายยายาห์ จัมเมห์ อดีตประธานาธิบดีจอมเผด็จการของแกมเบียตั้งแต่เดือน ม.ค.ก็เพิ่งปิดการไต่สวนในปีแรกจากกำหนด 2 ปี หลังมีพยานขึ้นให้การแล้วกว่า 190 คน
จัมเมห์กุมอำนาจยาวนานถึง 22 ปีก่อนหนีไปลี้ภัยในอิเควทอเรียล กินี เมื่อเดือน ม.ค.2560 หลังแพ้การเลือกตั้ง ทำให้นายอดามา บาร์โรว์ ผู้ชนะขึ้นมาเป็นประธานาธิบดีคนใหม่ จากนั้นก็มีการตั้งทีอาร์อาร์ซีขึ้นมาสอบสวนจัมเมห์ ในข้อหาฆาตกรรม ทรมาน ข่มขืน ไปจนถึงสั่งไล่ล่าแม่มดหมอผี
จัมเมห์ถูกกล่าวหาว่าสั่งหน่วยล่าสังหารที่เรียกว่า “คนป่า” ไปฆ่าศัตรูมากมาย รวมทั้งฆ่านักธุรกิจชาวแกมเบีย-อเมริกัน 2 คนผู้ต้องสงสัยวางแผนก่อรัฐประหาร และฆ่าหมู่ผู้อพยพชาวแอฟริกันที่จะล่องเรือไปยุโรป 50 ศพ เพราะเข้าใจผิดว่าเป็นพวกกบฏ
เมื่อเดือน ต.ค.อดีตนางงามแกมเบียก็กล่าวหาว่าถูกจัมเมห์ข่มขืนหลังเธอไม่ยอมแต่งงานกับเขา ขณะที่พยาน 44 คน ให้การว่าจัมเมห์สั่งหน่วย “คนป่า” ไล่ล่าผู้ต้องสงสัยเป็นแม่มดหมอผี โดยองค์กรแมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ระบุว่า มีผู้ถูกฉกตัวจากหลายหมู่บ้านด้วยข้อหานี้กว่า 1,000 คนในปี 2552 เหยื่อถูกบังคับให้ดื่มเครื่องดื่มบางอย่าง เพราะจัมเมห์เชื่อในเรื่องไสยศาสตร์มากและเชื่อว่าป้าของตนตายเพราะแม่มด เขายังถูกกล่าวหาว่าบังคับให้ผู้ป่วยโรคเอดส์กินยาสมุนไพรที่ตนปรุงขึ้นเอง
...
ถึงแม้จะมีกิตติศัพท์ชั่วร้าย แต่จัมเมห์ยังมีผู้สนับสนุนที่จงรักภักดีไม่น้อย รวมทั้งสมาชิกพรรค “เอพีอาร์ซี” ที่เพิ่งจัดการชุมนุมใหญ่ในกรุงบันจูล เรียกร้องให้จัมเมห์กลับมาชิงอำนาจคืน
ทีอาร์อาร์ซีจะสอบสวนคดีจัมเมห์อีก 1 ปี จากนั้นจะเขียนรายงานสรุปว่าสมควรสั่งฟ้องเขาหรือไม่ ขณะที่บาร์โรว์ ผู้นำแกมเบียปัจจุบัน ก็เริ่มถูกประชาชนต่อต้าน หลังประกาศจะกุมอำนาจถึง 5 ปี จากที่เคยสัญญาไว้ 3 ปีแล้วจะจัดการเลือกตั้งใหม่
ถ้าบ้านเมืองวุ่นวายจนเกิดกลียุคอีก จัมเมห์อาจได้โอกาสกลับมาทวงอำนาจคืน!
บวร โทศรีแก้ว