พ่อผมสนิทกับอเล็กซานเดอร์ ตูโกลูคอฟ ผู้ก่อตั้งบิบลิโอโกลบุส บริษัททัวร์ใหญ่สุดของรัสเซีย สนิทกันตั้งแต่มหาเศรษฐีตูโกลูคอฟยังเป็นเด็กน้อยวิ่งขายตั๋วรถไฟใต้ดินอยู่ในกรุงมอสโก พฤษภาคม 2562 บิบลิโอโกลบุสสร้างความตระหนกตกใจให้กับเอเจนต์ทัวร์ของตนเองทั่วโลก กับข่าวการขายบิบลิโอโกลบุสให้กับโทมัสคุกอย่างเงียบเชียบสอบถามตามข่าวว่าทำไมโทมัสคุกเอาเงินจากไหนมาซื้อบริษัททัวร์ใหญ่สุดของรัสเซีย ได้ทราบข้อมูลว่า บริษัทโฟซุนของจีนเข้ามาถือหุ้นรายใหญ่ในโทมัสคุก ซึ่งเป็นบริษัทท่องเที่ยวใหญ่และเก่าที่สุดของอังกฤษและของโลก ก่อตั้งตั้งแต่ พ.ศ.2384 ทำธุรกิจท่องเที่ยวมามากกว่า 178 ปี ตอนที่เข้ามาซื้อหุ้น โฟซุนทุ่มเงินให้โทมัสคุกมากถึง 700 ล้านปอนด์ หรือประมาณ 2.6 หมื่นล้านบาทแม้เป็นผู้ถือหุ้นรายใหญ่ แต่จีนยังให้นายแฟงค์เฮาเซอร์ เป็นประธานเจ้าหน้าที่เหมือนเดิม ระยะหลังผมรู้สึกว่าการบริหารของโทมัสคุกเริ่มแปร่ง ไม่เป๊ะเหมือนเดิม หรืออาจจะเป็นเพราะว่าทำไปเท่าใด ผลประโยชน์ก็ไปตกกับผู้ถือหุ้นชาวจีนก็ได้ ไม่รู้จะทำดีไปทำไมไม่กี่วันก่อน ผู้บริหารโทมัสคุกบอกว่าต้องการเงินเพิ่มอีก 200 ล้านปอนด์ หรือ 7.6 พันล้านบาท แต่ว่าหาคนมาช่วยไม่ได้ บั้นปลายท้ายที่สุด เมื่อ 23 กันยายน 2562 ผู้บริหารกลุ่มบริษัทโทมัสคุกก็ออกแถลงการณ์ว่าโทมัสคุกล้มละลายและเตรียมเข้าสู่กระบวนการพิทักษ์ทรัพย์สินการล้มของบริษัทโทมัสคุก ทำให้ลูกค้าของบริษัทซึ่งอยู่ระหว่างการเดินทางในต่างประเทศ 6 แสนคนถูกลอยแพ คนที่กำลังนอนอยู่ก็เช็กเอาต์จากโรงแรมไม่ได้ เพราะโทมัสคุกยังไม่ได้จ่ายค่าโรงแรมให้ และยังมีลูกค้าติดอยู่ในต่างประเทศเป็นแสนคน ที่จะกระทบตามมาก็คือผู้คนจะตกงานอีกเป็นหมื่นเป็นแสนคน ทั้งซัพพลายเออร์และตัวแทนท่องเที่ยวซึ่งเป็นเน็ตเวิร์กของบริษัทโทมัสคุกต้องปิดตัวอีกนับร้อยเป็นพันรายนี่เป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของการทำลายล้างของเทคโนโลยีสมัยใหม่ การเดินทางไปท่องเที่ยวในต่างประเทศของผู้คนยุคใหม่ไม่ค่อยมีใครใช้เอเจนต์แล้วครับ คนรุ่นเก่ายังพอมีบ้าง แต่เด็กยุคใหม่กดมือถือจองเองทุกอย่าง ถึงจุดหมายปลายทางก็เรียกแกร็บเอง ยุคที่ลูกเป็ดเดินตามธงของหัวหน้าทัวร์ก็เหลือน้อยเต็มทีผู้คนที่เคยอิ่มหนำสำราญกับกิจการการท่องเที่ยว ต่อไปก็คงจะเริ่มมีเงินเข้ากระเป๋าน้อยลง ถ้าไม่ปรับตัวก็คงจะอยู่ไม่ได้ ปัจจุบันนักท่องเที่ยวสามารถสื่อสารกับผู้ให้บริการปลายทางโดยตรง สามารถตัดตัวกลางออกไปได้ทุกขั้นตอน ต่อไปในอนาคต แม้แต่ไกด์หรือล่ามที่ให้บริการแปลภาษาก็จะมีบทบาทน้อยลง เพราะมีแอปพลิเคชันและปัญญาประดิษฐ์เข้ามาทำงานแทนที่ มีคนไทยจำนวนไม่น้อยที่เดินทางไปท่องเที่ยวเมืองจีนโดยที่ไม่รู้ภาษาจีนและไม่ได้ใช้ไกด์จีน แต่ใช้แอปพลิเคชันแปลภาษาที่พัฒนาอยู่ตลอดเวลา แอปแปลภาษาเมื่อต้นปีที่แล้ว กับแอปแปลภาษาในเดือนกันยายน 2562 ก็คนละคุณภาพกรณีของโทมัสคุกเป็นตัวอย่างของการปรับตัวไม่ทันในภาคบริการ ไม่ต้องพูดถึงภาคการผลิตดอกครับ พวกที่อยู่ในภาคผลิตล้มหายตายจากล่วงหน้าไปหลายปีแล้ว ที่เหลืออยู่ก็เป็นพวกที่ปรับตัวเองได้ทันเท่านั้นนโยบายของรัฐบาลบางประเทศปรับตัวไม่ทัน ทำให้ประเทศเคยรวยกลายเป็นประเทศจนลง ลูกน้องกลายเป็นนาย เศรษฐีกลายเป็นยาจก ยาจกที่ปรับตัวได้ดันกลายเป็นเศรษฐี ผมรับฟีดข่าวจากบริษัทอสังหาริมทรัพย์จากสหราชอาณาจักรทุกวัน เฮ้ย นี่มันอะไรกันครับ มีแต่ขายอพาร์ตเมนต์ ขายคอนโด ขายโรงแรม ขายบ้านที่หรูหราในราคาแสนถูก นี่หรือคืออังกฤษ นี่ยังไม่จบเรื่องเบร็กซิตนะก่อนจะจบคอลัมน์ ผมได้รับ press release จากอเล็กซานเดอร์ ตูโกลูคอฟ ว่าการล้มของโทมัสคุกไม่กระทบกับบิบลิโอโกลบุสนะครับ.นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัยsonglok1997@gmail.com
