Credit : Patrick Daly
การเกิดสึนามิในมหาสมุทรอินเดียเมื่อปี พ.ศ.2547 ทำให้ประชากรกว่า 280,000 คน เสียชีวิต และหลายล้านคนอาศัยอยู่ไม่ได้ ซึ่งสึนามิเกิดจากแผ่นดินไหวนอกชายฝั่งสุมาตราอันเป็นหนึ่งในหมู่เกาะของอินโดนีเซียพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบมาก ที่สุด คือจังหวัดอาเจะห์ มีผู้เสียชีวิตประมาณ 160,000 คน เหตุการณ์ภัยพิบัตินี้เป็นสิ่งที่นักวิจัยให้ความสนใจว่า สึนามิที่คล้ายกัน และกระทบภูมิภาคเดียวกันนั้นเคยเกิดขึ้นในปี พ.ศ.1937 หรือช่วงศตวรรษที่ 14
ทีมนักวิจัยนานาชาติจากสิงคโปร์ อินโดนีเซีย ไอร์แลนด์ และสหราชอาณาจักร เผยว่าพบหลักฐานทางธรณีวิทยาเพิ่มเติมเกี่ยวกับสึนามิเมื่อประมาณ 600 ปีก่อน ที่ทำลายชุมชนในเกาะสุมาตราแบบเดียวกันกับสึนามิที่เกิดเมื่อปี พ.ศ.2547 จากการศึกษาหินบนหลุมฝังศพ เครื่องปั้นดินเผา และเครื่องเคลือบดินเผาหรือเซรามิกในพื้นที่ 10 แห่ง พบว่า 9 แห่งถูกคลื่นสึนามิถล่มในปี พ.ศ.1937
การศึกษาเครื่องปั้นดินเผาจากยุคนั้นชี้ให้เห็นว่าชุมชนที่ถูกทำลายนั้นย้อนหลังไปถึงศตวรรษที่ 11 และ 12 เนื่องจากเซรามิกในช่วงเวลานั้นมาจากแหล่งที่ไกลที่สุดก็คือประเทศซีเรียและจีน นอกจากนี้ นักวิจัยยังพบหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่าพ่อค้าชาวมุสลิมได้เข้ามาสร้างชุมชนใหม่ในพื้นที่ตั้งของชุมชนเก่า ทำให้เชื่อได้ว่าในที่สุดคนเหล่านี้ก่อตั้งอาณาจักรอิสลามขึ้นชื่อรัฐสุลต่านอาเจะห์นั่นเอง.