ภาพที่ปรากฏต่อสาธารณะทั่วโลกก็คือ ประชาชนคนเวเนซุเอลาตามเมืองต่างๆ เอากระป๋อง กะละมัง ถัง กล่องพลาสติก มาวางตามริมถนนเพื่อขอน้ำอุปโภคบริโภค ไม่น่าเชื่อครับว่า เวเนซุเอลาเป็นประเทศยากจนข้นแค้นขนาดตามเมืองต่างๆไม่มีกระแสไฟฟ้า ไม่มีน้ำประปาใช้ สถานการณ์อย่างนี้มีมาเป็นเดือนแล้วครับ
ความไม่มีน้ำประปา ไม่มีไฟฟ้า ทำให้หลายเมืองต้องปิดโรงเรียน สถานที่ราชการและธุรกิจต่างๆปิดทำการ เมื่อไม่มีไฟฟ้า การถอนเงินจากตู้เอทีเอ็มหรือการไปทำธุรกรรมกับธนาคารก็ทำไม่ได้ เมื่อไม่มีไฟฟ้าโทรศัพท์มือถือก็ใช้ไม่ได้ อินเตอร์เน็ตก็ไม่มี การติดต่อสื่อสารทำได้อย่างยากเย็นเข็ญใจ ผู้สื่อข่าวต่างประเทศที่เข้าไปทำข่าวต่างน้ำตาไหลเมื่อเห็นเด็กเล็กๆไปตักน้ำที่เจิ่งนองอยู่ในแอ่งตามข้างถนนหนทาง จำนวนไม่น้อยพยายามหาน้ำมาบริโภคจากท่อระบายน้ำเสีย เรื่องเหล่านี้ ผมไม่ได้เล่าเกินความเป็นจริงเลยครับ เป็นสิ่งที่ปรากฏทั้งภาพนิ่งและภาพเคลื่อนไหวในตามสื่อต่างๆ
เมื่อไฟฟ้าดับ เริ่มมีรายงานจากโรงพยาบาลต่างๆว่ามีผู้ป่วยเสียชีวิต ในเวเนซุเอลาขณะนี้ต่างคนต่างภาวนาว่าอย่าให้ตนหรือคนในครอบครัวป่วยเลย ถึงแม้จะมีหมอ แต่ก็ไม่มีอุปกรณ์ทางการแพทย์รักษา อุปกรณ์ทางการแพทย์สมัยใหม่ใช้ไฟฟ้าแทบทั้งสิ้น เมื่อกลางปีที่แล้ว ข่าวล่ามาเร็วในยุคนั้นเป็นเรื่องการขาดแคลนอาหาร เด็กทั้งหลายต้องออกจากบ้านไปเป็นขอทานข้างถนน เพราะที่บ้านไม่มีอาหารประทังชีวิต เมื่อท้องหิวก็ทำได้ทุกอย่าง ไม่ต้องคำนึงถึงเรื่องศักดิ์ศรีกันแล้ว
เงินเฟ้อเกิดในเวเนซุเอลาอย่างรุนแรง เมื่อเดือนสิงหาคมปีที่แล้ว ประธานาธิบดีมาดูโรแก้ไขปัญหาด้วยการใช้เงินสกุลโบลิวาร์แบบใหม่ โดยรัฐบาลตัดเลขศูนย์ลง 5 หลัก แต่ก็ช่วยอะไรไม่ได้ เพราะเมื่อสิ้นปีที่แล้ว กองทุนการเงินระหว่างประเทศ หรือไอเอ็มเอฟออกมาบอกว่า เวเนซุเอลามีเงินเฟ้อเพิ่มขึ้นถึง 1,000,000% มาถึงปีนี้ เงินทั้งหลายที่ออกโดยรัฐบาลก็ไม่มีราคาค่างวดแล้วครับ ต้องขนออกมาเผาทิ้ง
...
ตอนที่เศรษฐกิจเวเนซุเอลาร่วงลงใหม่ๆ รัฐบาลของประธานาธิบดีนิโกลัส มาดูโร พยายามปฏิบัติการจิตวิทยาบอกกับประชาชนคนทั้งประเทศว่า เศรษฐกิจเวเนซุเอลาไม่ดีเพราะเศรษฐกิจโลกแย่ เมื่อใดเศรษฐกิจโลกดี สถานการณ์ของเวเนซุเอลาก็จะดีขึ้น ต่อมาภายหลัง ก็โยนบาปให้นานาประเทศ บอกว่าที่เป็นเช่นนี้เพราะเวเนซุเอลาโดนสงครามเศรษฐกิจ ที่สุดแห่งความเลวของนายมาดูโรก็คือ แกทำทุกอย่างเพื่อรักษาอำนาจไว้โดยไม่คำนึงถึงความเดือดร้อนของประชาชน นายมาดูโรสร้างความเป็นชาตินิยมด้วยการโจมตีนานาประเทศว่าแกล้งเวเนซุเอลาด้วยการคว่ำบาตร พี่น้องประชาชนทั้งหลายต้องอดทนและอย่าไปยอมต่างชาติ
ตั้งแต่ 10 มกราคม 2562 เวเนซุเอลายังต้องเผชิญกับวิกฤตการณ์ประธานาธิบดี นายนิโกลัส มาดูโร ซึ่งเป็นประธานาธิบดีคนปัจจุบันบอกว่า ตัวเองได้รับชัยชนะแต่สมัชชาแห่งชาติเวเนซุเอลาประกาศว่า การเลือกตั้งไม่ชอบ แล้วก็ประกาศให้นายฮวน กวยโดรักษาการประธานาธิบดี ต่างฝ่ายต่างก็อ้างมาตราในรัฐธรรมนูญ แล้วก็นำเรื่องไปที่ศาล แต่ศาลเวเนซุเอลาก็เอียงกะเท่เร่เป็นประจำจนไม่มีใครเชื่อถือ ตัดสินอะไรมาคนก็ไม่ฟัง สถานการณ์ทั้งเศรษฐกิจ การเมือง และสังคมที่เกิดขึ้นในขณะนี้ทำให้เวเนซุเอลาคือนรกที่อยู่บนโลกมนุษย์ของแท้
เวเนซุเอลาเคยเป็นประเทศที่ร่ำรวยมาก มีแผ่นดินมากถึง 9 แสนตารางกิโลเมตร ใหญ่โตมโหฬารกว่าประเทศไทย มีคนแค่ 30 ล้านคน เคยเป็นประเทศผู้ส่งออกน้ำมันหลักของโลก แม้แต่ขณะนี้ก็ยังเป็นแหล่งน้ำมันสำรองที่ใหญ่ที่สุดของโลก ไม่เคยมีใครเคยนึกมาก่อนเลยว่า ประชากรของประเทศมหาเศรษฐีน้ำมันจะถือกระป๋องไปตักน้ำที่อยู่ตามแอ่งข้างถนนมาประทังชีวิต
ผู้คนเวเนซุเอลาไม่ศรัทธารัฐธรรมนูญ เพราะรัฐธรรมนูญสร้างวิกฤติบ่อยครั้ง ฝ่ายรัฐบาลของนายมาดูโรใช้รัฐธรรมนูญและกฎหมายมาเป็นข้ออ้างเข้าข้างตัวเอง และใช้อำนาจรัฐบีบฝ่ายตรงข้ามจนเรื่องผิดก็กลายเป็นเรื่องถูก เรื่องถูกกลายเป็นเรื่องผิด เรื่องแย่ที่เกิดขึ้นล่าสุดก็คือ เมื่อวันที่ 2 เมษายนที่ผ่านมา ที่ประชุมสภาซึ่งฝ่ายรัฐบาลครองเสียงข้างมากยังไปลงมติเป็นเอกฉันท์แก้ไขรัฐธรรมนูญ เพื่อเพิกถอนสิทธิคุ้มกันทางการเมืองและการทูตของนายฮวน กวยโด ผู้นำฝ่ายค้านและประธานสมัชชาแห่งชาติ
เรื่องนี้จะยิ่งทำให้สถานการณ์ในเวเนซุเอลาเลวร้ายไปกว่าเดิมครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com