นอกเหนือจากชื่อที่เรียกยากจำยากแล้ว Lexus LF-ZC Concept และ LF-ZL Concept ที่เปิดตัวในงาน Japan Mobility Show 2023 เมื่อสองสัปดาห์ที่ผ่านมา ถือเป็นการประกาศศักดาทางพลังงานไฟฟ้าที่เหนือชั้นกว่ารถคู่แข่ง เมื่อเข้าสู่การผลิตในปี 2569 Lexus LF-ZC Concept จะเป็นรถยนต์ไฟฟ้าคันแรกบนแพลตฟอร์มใหม่ ที่สามารถทำในสิ่งที่เราเรียกกันว่า การก้าวกระโดดไปอีกขั้น ของเทคโนโลยีบังคับทิศทางแบบใหม่ รวมถึงระยะทางไฟฟ้าระดับ 1,000 กิโลเมตร ซึ่งเรื่องดังกล่าวกลายเป็นข้อครหาจากแบรนด์คู่แข่งว่าทั้งหมดนั้น Toyota พูดเกินความจริง!!
...
อย่างไรก็ตาม Toyota / Lexus EV จะไม่ใช้แบตเตอรี่ขนาดใหญ่ยักษ์ที่มีน้ำหนักพอๆ กับแท็งก์น้ำประจำหมู่บ้าน กลไกทางเคมีของแบตเตอรี่แบบใหม่จะอาศัยสารเคมีเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา เพื่อปรับให้แบตเตอรี่มีขนาดกะทัดรัดและเบาลง ในฐานะที่เป็นพี่ใหญ่ ภายในงานแสดงรถยนต์ Japan Mobility Show 2023 Toyota / Lexus เชิญสื่อต่างประเทศเดินทางไปญี่ปุ่นเมื่อสองสัปดาห์ที่ผ่านมาเข้าชมงาน หลังจากนั้น Toyota / Lexus ได้แสดงตัวอย่างยานยนต์ต้นแบบแนวคิด พร้อมเทคโนโลยีระบบขับเคลื่อนไฟฟ้าแบบใหม่ รวมถึงการจำลอง "เกียร์ธรรมดาที่อยู่ในเกียร์อัตโนมัติของรถยนต์ไฟฟ้า" สำหรับรถยนต์ไฟฟ้าในอนาคตของทั้งสองแบรนด์ ระบบช่วยเหลือหรือปัญญาประดิษฐ์ AI ขั้นสูงจะถูกบรรจุอยู่ในรถยนต์ยุคใหม่ของ Toyota และ Lexus รวมถึงเรื่องที่น่าตื่นเต้นกับการพัฒนาแบตเตอรี่ EV ให้มีประสิทธิภาพสูงสุดในอีกไม่กี่ปีข้างหน้านี้ แล้วแบบนี้พี่โตจะเป็นโนเกีย หรือโกดักอีกมั้ยครับ?
เรื่องของเรื่องก็คือ ตลาดรถยนต์สันดาปภายในที่ปล่อยมลพิษต่ำ ยังคงมีอนาคตและขายได้อีกหลายปี การรอคอยที่ดูเหมือนจะตามมาด้วยเสียงค่อนแคะที่เป็นไปในทางลบของ Toyota เกี่ยวกับความล่าช้าในการผลิตรถยนต์ไฟฟ้า เป็นไปตามแผนงานของผู้บริหารระดับสูงที่วางเอาไว้หลายปีแล้ว ซึ่งน่าจะรอจนทุกสิ่งทุกอย่างเริ่มเข้าที่เข้าทาง ทั้งระบบสาธารณูประโภครองรับการใช้งานรถยนต์ไฟฟ้าซึ่งมีความพร้อมสูงสุด การพัฒนาแบตฯแบบใหม่บรรลุสู่ความสำเร็จ รวมถึงความนิยมของผู้คนที่เปลี่ยนจากรถน้ำมันไปเป็นไฟฟ้าเพิ่มมากขึ้นจนแซงหน้ายอดขายยานพาหนะแบบเดิม เมื่อนั้นคุณจะเห็นรถยนต์ไฟฟ้าของพี่โตทยอยเปิดตัว และเปิดรับจองจนซื้อกันไม่ทันละครับ ...แต่นั่นคงอีกหลายปีเลยทีเดียว
เบื้องหลังงานวิจัยและพัฒนายานยนต์ไฟฟ้า ผู้บริหารและวิศวกรของ Toyota / Lexus ให้ความสำคัญกับรายละเอียดของตัวแบตฯ ประสิทธิภาพในการจ่ายพลังงานไฟฟ้าและความจุ Toyota ไม่ได้วางแผนที่จะใช้ชุดแบตเตอรี่ขนาดใหญ่ มีปริมาณกิโลวัตต์-ชั่วโมงสูงๆ เพื่อเพิ่มระยะทางเหมือนกับรถยนต์คู่แข่งจากประเทศจีนที่มักจะเคลมตัวเลขระยะทางค่อนข้างเกินความเป็นจริง ยานยนต์ต้นแบบพลังไฟฟ้าสุดหรู Lexus LF-ZC จะมีพิสัยทำการไกล 1,000 กิโลเมตร “การถกเถียงกันว่าระยะทาง 1,000 กิโลเมตรนั้นเป็นตัวเลขที่ไม่เกินความจริงใช่หรือไม่?” President Takashi Watanabe ประธาน Lexus International กล่าวในการพูดคุยนอกรอบกับผู้สื่อข่าว ผ่านล่ามภายในงาน Japan Mobility Show ว่า “ถ้า Lexus สามารถทำระยะทางของรถยนต์ไฟฟ้าได้ไกล 1,000 กิโลเมตร นั่นคือเทคโนโลยีที่เกิดจากการพัฒนาของ Toyota/Lexus ซึ่งจะเข้ามาสร้างมาตรฐานใหม่เร็วๆ นี้อย่างแน่นอน ในกระบวนการพัฒนายานยนต์ไฟฟ้าราคาแพงจำเป็นต้องมีการวางแผนและกำหนดเป้าหมายท่ีชัดเจน การตั้งเป้าหมายหนึ่งเดียวในการมุ่งไปสู่ความสำเร็จ เป้าหมายนั้นก็คือการทำระยะทางได้ไกลสุดเหนือกว่ารถคู่แข่ง ซึ่งกลายเป็นคือคำตอบของยานยนต์ไฟฟ้าแห่งอนาคตของ Lexus”
...
...
Watanabe เสริมว่า ยานยนต์ต้นแบบแนวคิดคันนี้เกี่ยวกับแบตเตอรี่ที่น่าจะมีความจุประมาณ 80 กิโลวัตต์/ชั่วโมง เป็นชุดแบตเตอรี่ขนาดกลางถึงใหญ่ แต่ก็ยังเล็กกว่าแบตเตอรี่ขนาดใหญ่ เช่น แบตเตอรี่ความจุ 200 กิโลวัตต์-ชั่วโมง ของ GMC Hummer นั้นมันใหญ่ และหนักเกินกว่าที่จะนำมาใช้ในซาลูนหรูรูปทรงเพรียวบางที่เน้นการลดน้ำหนัก และระบบอากาศพลศาสตร์ขั้นสูง เพื่อลดการใช้พลังงานไฟฟ้า “ถ้าเราบอกว่า รถยนต์ Lexus ที่จะออกขายในอีกสามปีข้างหน้านี้สามารถวิ่งได้ 1,000 กิโลเมตร แบบนั้นแบรนด์ไหนก็ทำได้ มีทางลัดไปสู่ระยะทางพันกิโลเมตร เช่น การใส่แบตเตอรี่ขนาดยักษ์หนัก 2 ตัน นั่นจะทำให้รถหนักเกินความจำเป็น และมีราคาแพงขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้”
...
จริงๆ แล้วระยะทาง 1,000 กิโลเมตรของยานยนต์ไฟฟ้ามีไว้อุ่นใจมากกว่า และไม่ต้องคอยชาร์จกันบ่อยครั้งเกินไป เจ้าของรถยนต์ไฟฟ้าส่วนใหญ่ใช้รถโดยเฉลี่ยประมาณ 60 กิโลเมตรต่อวันเท่านั้น เช่น เดินทางจากบ้านไปทำงาน ไปซื้อของ หรือรับส่งลูกๆ ไปโรงเรียน ราคาของรถยนต์ไฟฟ้าจะเชื่อมโยงกับวัสดุหลักต่างๆ ทั้งราคาแบตเตอรี่ และมอเตอร์ ทุกวันนี้ยังคงมีข้อกังวลด้านทรัพยากรสินแร่ที่ถูกขุดขึ้นมาทำแบตฯ แล้วก่อให้เกิดมลภาวะ ปัญหาด้านความยั่งยืน การจัดการกับแบตฯ เก่าหมดสภาพ แม้ว่ารถยนต์ไฟฟ้าจะไม่มีการปล่อยก๊าซคาร์บอนตลอดอายุการใช้งาน หรือมี (ในกระบวนการที่ได้ไฟฟ้ามาชาร์จ) ก็ถือว่าน้อยกว่ารถยนต์ที่ใช้เครื่องยนต์สันดาปภายใน แต่แบตเตอรี่ EV ที่มีขนาดใหญ่ ต้องใช้ทรัพยากรในการสร้างมากขึ้น ต้องการพลังงานไฟในการชาร์จมากขึ้น ดังนั้นประสิทธิภาพ และความยั่งยืนจึงน้อยกว่าแบตเตอรี่ที่มีขนาดสมเหตุสมผล
Toyota อธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับกลยุทธ์การพัฒนาแบตเตอรี่ที่เปิดตัวเมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา เพื่อแสดงให้เห็นว่าแบรนด์กำลังเดินไปในทิศทางใด Toyota ใช้แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน ขนาด 64 กิโลวัตต์ชั่วโมง ผลิตโดยพานาโซนิค มีพิสัยด้านระยะทางสูงสุด 615 กิโลเมตร ซึ่งใช้งานจริงจะอยู่ที่ประมาณ 550 กิโลเมตร Toyota แจ้งว่า แบตเตอรี่ 64 kWh สามารถชาร์จเร็วด้วยไฟกระแสตรง จาก 10 เปอร์เซ็นต์ ถึง 80 เปอร์เซ็นต์ ในเวลาประมาณ 30 นาที
แต่แบตเตอรี่ในอนาคตของ Toyota/Lexus มีการควบรวมแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนแบบแท่งปริซึม ที่มีระยะทางเป็นสองเท่าของ bZ4x ทำให้ลดต้นทุนการผลติโดยรวมลง 20 เปอร์เซ็นต์ แบตฯ ใหม่รุ่นดังกล่าวจะใช้เวลาชาร์จไฟจาก 10-80 เปอร์เซ็นต์ เพียง 20 นาที แบตเตอรี่ประสิทธิภาพสูงดังกล่าวจะเปิดตัวอีกสามปีข้างหน้า (ในปี 2569) และมีจำหน่ายในสองขนาดความจุ แบบแรก สำหรับรถ SUV ที่เน้นระยะทาง และมีขนาดใหญ่ แบบที่สองสำหรับรถยนต์ขนาดเล็กกับรถสปอร์ต
วิศวกรของ Toyota ปรับปรุงความหนาแน่นพลังงานของแบตเตอรี่ใหม่พร้อมบรรจุภัณฑ์แบบใหม่ เช่น การย้ายตำแหน่งขั้วแบตเตอรี่ ใช้เซลล์ลิเธียมเหล็กฟอสเฟต (LFP) ราคาถูก เช่นเดียวกับ Rivian, Tesla, BYD และ Ford กำลังทำอยู่ แบตเตอรี่ LFP ถูกตั้งเป้าไปที่การทำระยะทางได้ดีกว่า Toyota bZ4x และ Lexus RZ ถึง 20 เปอร์เซ็นต์ จาก 400 กิโลเมตร ขยับเป็น 600 กิโลเมตร ในการชาร์จจนเต็มหนึ่งครั้ง แบตเตอรี่รุ่นใหม่จะมีราคาถูกกว่า 40 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับราคาแบตเตอรี่ในปัจจุบัน ในขณะที่มีระยะเวลาในการชาร์จเร็วแค่ 30 นาที รถยนต์พลังงานไฟฟ้าของ Toyota และ Lexus ที่ประจำการด้วยแบตฯ รุ่นใหม่นี้จะถูกเปิดตัวในปี 2569 และปี 2570
วิธีที่ Toyota วางแผนที่จะไปถึงจุดนั้นนั้นยังคงเป็นเรื่องลึกลับในด้านเคมี กล่าวกันว่าโครงสร้างไบโพลาร์ที่กะทัดรัดกว่าแบตเตอรี่โมโนโพลาร์ในปัจจุบัน มีแค่โทดนิกเกิลในแบตเตอรี่ประสิทธิภาพสูง
เป้าหมายสูงสุดของ Toyota / Lexus ก็คือ แบตเตอรี่โซลิดสเตต ที่จะเข้ามาเปลี่ยนแปลงทุกสิ่งให้ดีขึ้น ผู้ผลิตรถยนต์ BMW และ Nissan ก็กำลังวิจัยแบตฯ แบบดังกล่าว เป้าหมายคือระยะที่ดีกว่าแบตเตอรี่ลิเธียมไอออน ถึง 20 เปอร์เซ็นต์ การชาร์จที่รวดเร็วจาก 10-80% ในเวลาเพียง 10 นาที แบตเตอรี่โซลิดสเตตถูกกำหนดให้มีการจ่ายพลังงานที่เหนือกว่า เบาและกะทัดรัดมากกว่า มีระยะทางที่ดีกว่าแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนถึง 50 เปอร์เซ็นต์ ต้นทุนของการวิจัย และพัฒนาแบตฯ โซลิดสเตตยังคงไม่มีการเปิดเผยแต่อย่างใด โดย Toyota ตั้งเป้าที่จะผลิตแบตเตอรี่โซลิดสเตตให้พร้อมใช้งานเชิงพาณิชย์ภายในปี 2570 หรือปี 2571
เจ้าหน้าที่ของ Lexus กล่าวว่า กุญแจสำคัญในการบรรลุเป้าหมาย คือ การลดขนาดของส่วนประกอบต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับตัวรถไฟฟ้าทั้งองคาพยบ ซึ่งเป็นความลับของ LF-ZC และบังคับให้วิศวกรต้องคิดค้นวิธีการในการบรรลุเป้าหมายดังกล่าว ภายใต้เงื่อนใขข้อจำกัดด้านขนาดและน้ำหนัก ด้วยการ "ลดส่วนประกอบหลักทั้งหมด" รวมถึงระบบบังคับเลี้ยว (ซึ่งใช้ระบบบังคับเลี้ยวแบบดิจิทัลเท่านั้น) วิศวกรสามารปรับแต่งพื้นที่ภายในห้องโดยสารได้มากขึ้น วางแบตเตอรี่ที่เรียบและบางลง มีความหนาแน่นของพลังงานมากขึ้น พร้อมกับห้องโดยสารสุดหรูขนาดใหญ่ที่สะดวกสบาย นับเป็น Lexus EV คันแรกที่ผลิตด้วย gigacasting การขับขี่อัตโนมัติที่ล้ำหน้า และระบบความปลอดภัยขั้นสูง ผ่านสายการผลิตที่รวดเร็ว และประหยัดยิ่งขึ้น พบกับรถยนต์ไฟฟ้ารุ่นใหม่ของ Toyota และ Lexus ในอีก 3-4 ปี นับต่อจากนี้.
อาคม รวมสุวรรณ
E-Mail chang.arcom@thairath.co.th
Facebook https://www.facebook.com/chang.arcom
https://www.facebook.com/ARCOM-CHANG-Thairath-Online-525369247505358/