Economics
Thai Economics
Tag
ตลาดแรงงานไทย เน้นใช้คน "ราคาถูก" อายุเกิน 30 เส้นตาย "หางานยาก"
Date Time: 5 มี.ค. 2567 17:57 น.
“Summary“
ตั้งแต่หลังโควิด-19 การเข้ามาของเทคโนโลยี ได้เปลี่ยนแปลงโครงสร้าง ตลาดแรงงานทั่วโลก รวมถึงตลาดแรงงานไทยที่ระยะหลัง หลายคนรู้สึกว่าหางานยากขึ้น โดยเฉพาะคนที่อายุ 30 ปีขึ้นไป การเปลี่ยนงานกลายเป็นเรื่องเกินเอื้อม Thairath Money เปิดเบื้องหลังสถานการณ์ตลาดแรงงานไทย หางานยากจริงไหม คนไทยจะเอาตัวรอดอย่างไร
ตั้งแต่หลังโควิด-19 การเข้ามาของเทคโนโลยี ได้เปลี่ยนแปลงโครงสร้าง ตลาดแรงงานทั่วโลก รวมถึงตลาดแรงงานไทยที่ระยะหลัง หลายคนรู้สึกว่าหางานยากขึ้น แม้จะส่งใบสมัครไปเป็นร้อย ถูกบริษัทเรียกสัมภาษณ์หลายสิบที่ แต่กลับไร้วี่แววการตอบกลับ บั่นทอนกำลังใจคนทำงาน จนหลายคนเกิดคำถามกับศักยภาพการทำงานของตัวเองว่า "เก่งไม่พอ" หรือ "งานหายาก" จริงๆ ครั้นจะเปลี่ยนงานก็เจออุปสรรคด้านอายุ ที่จำกัดอายุคนทำงานที่ 30 ปี
ดร.นณริฏ พิศลยบุตร นักวิชาการอาวุโส สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) ให้สัมภาษณ์กับ Thairath Money ถึงประเด็นสถานการณ์ตลาดแรงงานไทยปัจจุบัน
ตลาดแรงงานไทย งานหายากจริงไหม
สถานการณ์ตลาดแรงงานไทย มีความต้องการในตลาดแรงงานฐานล่างค่อนข้างเยอะ เช่น ภาคการเกษตร อาชีพอิสระ ซึ่งเป็นงานที่เน้นใช้แรงงาน มีค่าตอบแทนไม่สูง และต้องเผชิญกับความไม่แน่นอนหลายด้าน เนื่องจากส่วนใหญ่เป็นงานสัญญาจ้าง ไม่มีสวัสดิการ ด้วยความต้องการแรงงานฐานล่างของนายจ้างที่มหาศาล จึงเป็นปัจจัยที่ฉุดให้ภาพรวม อัตราการว่างงานของไทยต่ำที่ระดับ 1% ดังนั้นการหางานในระดับนี้จึงเป็นเรื่องง่ายมาก
ประกอบกับแรงงานไทยในปัจจุบัน มีทักษะสูงจึงมักเลือกงานที่ตอบโจทย์การใช้ชีวิต ในขณะที่เด็กจบใหม่มีความต้องการจากงานมากกว่าคนรุ่นก่อน โดยไม่ได้มองหาแค่งานที่ค่าตอบแทนสูง แต่ยังพิจารณาไปถึงสวัสดิการ และเส้นทางการเติบโตในอาชีพ ทำให้งานที่ตอบสนองความต้องการหายากขึ้น
สอดคล้องกับสำรวจความคิดเห็นนักศึกษาจบใหม่ ภายใต้หัวข้อ "โลกการทำงานที่เปลี่ยนไปในยุค Post COVID-19 Pandemic" โดย JobThai และ Career Visa ระบุว่า จุดมุ่งหมายในการทำงานของเด็กจบใหม่อันดับที่ 1 คือ มีเงินเดือน สวัสดิการดี (83.6%) รองลงมาคือ มีโอกาสพัฒนาทักษะและเติบโต (82.6%) ตามมาด้วยการมีเพื่อนร่วมงานที่ดี (61.1%) และได้ทำงานในองค์กรที่ดี (58%) ส่วนการได้ทำงานที่รัก (53.4%) เป็นเหตุผลอันดับที่ 5
อีกทั้งงานที่ให้ค่าตอบแทนสูง ส่วนใหญ่ยังกระจุกอยู่ในบริเวณกรุงเทพฯ และปริมณฑล หรือกระจุกตัวในเขตพื้นที่อุตสาหกรรมอย่าง EEC ที่น่ากังวลใจไปกว่านั้นคือ ปัจจัยด้านโครงสร้างทางสังคมที่เข้ามากระทบ เช่น ภาคธุรกิจในหลายอุตสาหกรรม หันมาลดต้นทุน ด้วยการนำหุ่นยนต์หรือ AI เข้ามาช่วยทำงาน และแรงงานรุ่นเก่าเกษียณน้อยลง ทำงานนานขึ้น คนแต่งงานน้อยลง เนื่องจากสภาพเศรษฐกิจที่มีความไม่แน่นอน งานระดับบนที่ให้ค่าตอบสูงจึงมีน้อย ส่งผลกระทบให้คนรุ่นใหม่มีแนวโน้มหางานยากขึ้นในอนาคต
อายุเกิน 30 เส้นตาย หางานยาก เสี่ยงตกงาน
"เราเก่ง แต่การใช้คนราคาถูก พอค่าแรงสูงขึ้นเรื่อยๆ วันนึงผู้ประกอบการก็จะคิดว่าทำไมเราไม่จ้างเด็กจบใหม่ที่ขยันสองคนมาทำแทนคนเดิม สอนสักหน่อย ต้นทุนก็ลดลง"
ตั้งแต่อายุประมาณ 40 ปลายๆ เป็นต้นมาจะเห็นได้ชัดว่าลูกจ้างภาคเอกชน ที่มีเงินเดือนสูงจะเริ่มหลุดจากตลาดแรงงาน เพราะถูกกดดันทั้งทางตรงและทางอ้อมให้ออกจากงาน
อีกทั้งโครงสร้างตลาดแรงงานที่เปลี่ยนไป ไม่เหมือนในอดีตที่จะประกาศรับสมัครคนเข้าทำงาน ในตำแหน่งที่ขาดคน แต่ปัจจุบันการประกาศรับสมัครงานมีไว้มีสำหรับคนไม่มีประสบการณ์ หรือแรงงานใหม่ที่มีอายุระหว่าง 20-30 ปี ตลาดแรงงานใหม่จึงไม่เปิดโอกาสให้คนอายุ 35 ขึ้นไป เปลี่ยนงาน
หากต้องการหางานใหม่ เมื่ออายุเยอะก็จะมีตลาดเฉพาะ แต่แรงงานต้องรู้ตัวเองแล้วว่ามีความชอบหรือถนัดด้านไหน และในสายงานที่เคยทำต้องมีคอนเนกชันเป็นของตัวเอง ซึ่งการจ้างงานจะมาจากคอนเนกชันเหล่านั้น เป็นเรื่องของการบอกต่อกัน
"ถ้าอายุ 30 กว่าต้องลงหลักปักฐานในสายอาชีพใด อาชีพหนึ่งแล้ว และใช้คอนเนกชันในการหางาน"
โดยตำแหน่งที่เปิดรับส่วนมากจะเป็นตำแหน่งในระดับ manager ที่ไม่สามารถประกาศเปิดรับสมัครให้คนรุ่นใหม่เข้ามาทำงานได้ เนื่องจากต้องใช้ประสบการณ์สูง และ recommendation จากที่ทำงานเก่า เพื่อช่วยรับรองคุณสมบัติ ซึ่งให้ค่าตอบแทนสูงหลายแสนบาท
เปิดทางออก "คนไทย" อยู่รอดยังไงในตลาดแรงงาน
แม้ตลาดแรงงานไทยจะมีช่วงระยะเวลาการเติบโตในสายงานที่สั้น แต่หากเข้าใจโครงสร้างของตลาดที่เปลี่ยนไป และรู้จักวางแผนพร้อมปรับตัวอยู่เสมอก็จะช่วยเพิ่มโอกาสในการหางาน โดย ดร.นณริฏ พิศลยบุตร ให้คำแนะนำการทำงานถึงเด็กจบใหม่ว่า
"คุณมีเวลาถึงอายุ 30-35 ปี ต้องเลือกกล่องให้ดี (เส้นทางอาชีพ) เพื่อให้เดินต่อไปได้ ส่วนจะไปได้ไกลขนาดไหนขึ้นอยู่กับคอนเนกชัน”
เป็นเรื่องที่ปฏิเสธไม่ได้ว่าสังคมไทยเป็นสังคมแห่งคอนเนกชัน จะชอบหรือไม่ก็ตามต้องรู้จักคนในวงกว้าง
สำหรับคนที่อายุเยอะ มีข้อจำกัดในการเปลี่ยนงานแล้ว ต้องอาศัยความกล้าและความตั้งใจจริง ยินดีที่จะเปิดรับและเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ โดยอันดับแรกต้องยอมรับว่าตัวเองไม่มีประสบการณ์ในสายอาชีพใหม่ แต่มีข้อดีอื่นๆ ที่สามารถพัฒนาได้ ซึ่งเชื่อว่ามีบริษัทที่พร้อมจะรองรับอยู่แล้ว
ติดตามข้อมูลด้านเศรษฐกิจและนโยบายรัฐบาล กับ ThairathMoney ได้ที่
https://www.thairath.co.th/money/economics/thailand_econ
ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้ https://www.facebook.com/ThairathMoney
Author