โบอิ้ง 737 MAX 8

สร้างสถิติตก 2 ครั้งในระยะเวลาไม่ถึง 5 เดือน อุบัติเหตุโหม่งโลกของเครื่องบินโบอิ้งรุ่น 737 MAX 8 ของสายการบินไลอ้อนแอร์ เที่ยวบิน 610 เมื่อวันที่ 30 ต.ค.2561 และสายการบินเอธิโอเปียน แอร์ไลน์ส เที่ยวบิน 302 เมื่อวันที่ 10 มี.ค.2562 อันเป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิตรวม 346 ราย กำลังเขย่าความเชื่อมั่น ในอุตสาหกรรมการบินทั่วโลกครั้งใหญ่

ความปลอดภัยของการเดินทางโดยเครื่องบินในยุคที่ใครๆก็บินได้ ถูกหยิบขึ้นมาเป็นข้อกังวลอีกหนพร้อมกันกับความเชื่อมั่นในผลิตภัณฑ์ของบริษัทโบอิ้ง ผู้ผลิตเครื่องบินรายใหญ่แห่งสหรัฐอเมริกา ที่กำลังสั่นคลอน

เมื่อพูดถึงอุตสาหกรรมการบิน ผู้ผลิตรายใหญ่มีอยู่ด้วยกัน 2 ค่าย นั่นคือโบอิ้งจากสหรัฐอเมริกา และแอร์บัสจากฝรั่งเศส ขณะที่ ผู้ผลิตเครื่องยนต์ มีอาทิ จีอี, โรลส์รอยซ์, และ Pratt & Whitney

การแข่งขันระหว่างโบอิ้งและแอร์บัสขับเคี่ยวและเข้มข้นเสมอมา ตัวเลขจาก statista.com บ่งชี้ว่า เมื่อปี 2561 โบอิ้งเพิ่งจะสามารถเอาชนะแอร์บัส ด้วยยอดสั่งซื้อเครื่องบินใหม่ที่สูงกว่าเป็นครั้งแรกในรอบ 5 ปี โดยโบอิ้งทำยอดได้ที่ 893 เครื่อง ส่วนแอร์บัส 747 เครื่อง

ถือเป็นชัยชนะครั้งยิ่งใหญ่ เพราะจากตัวเลขของ statista.com ซึ่งเก็บย้อนหลังไป 12 ปี ตั้งแต่ปี 2550-2561 โบอิ้งทำยอดสั่งซื้อเครื่องบินใหม่สูงกว่าแอร์บัสได้เพียง 3 ปี นั่นคือในปี 2550, 2555 และ 2561

อุบัติเหตุ 2 ครั้งล่าสุด จึงอาจทำให้โบอิ้งภูมิใจได้ไม่นานและต้องยูเทิร์น หันหลังกลับไปเป็นผู้ตาม ...ต่อไป

เพราะหลัง MAX 8 ของเอธิโอเปียน แอร์ไลน์สตก บรรดาสายการบินที่ใช้ MAX 8 ให้บริการอยู่ ต่างพร้อมใจกันหยุดบิน ก่อนที่สำนักงานบริหารการบินสหรัฐฯ หรือ FAA จะมีประกาศใดๆออกมาด้วยซ้ำ

ครั้งนี้ สหรัฐอเมริกาและแคนาดา กลายเป็นประเทศท้ายๆที่จำใจประกาศสั่งหยุดบินโบอิ้งตระกูล MAX ทั้งหมด เหตุที่ทำให้รัฐบาลสหรัฐฯ ความรู้สึกช้าไปนิด มาจากความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นที่มีกับโบอิ้ง ซึ่งติดอันดับ 10 องค์กรที่ใช้งบล็อบบี้รัฐบาลและผู้กำหนดนโยบายสูงที่สุดในสหรัฐอเมริกา เมื่อปีที่ผ่านมา โดยใช้เงินถึง 15.1 ล้านเหรียญสหรัฐฯ

แน่นอน...การสั่งให้ยุติการบิน กระทบต่อโบอิ้งและชิ่งไปกระเทือนเศรษฐกิจโดยรวมทันที หลังคำสั่งประกาศออกมา มูลค่าตลาดของโบอิ้ง หุ้นยักษ์ใหญ่ หายวูบ 25,000 ล้านเหรียญฯ นอกจากนั้น โบอิ้งยังต้องชดเชยค่าใช้จ่ายในการหยุดบินให้แก่บรรดาสายการบินที่เป็นลูกค้าด้วย

โดยจากออเดอร์จำนวน 5,000 ลำ ที่กำลังทยอยผลิต-ส่งมอบ ปัจจุบันมีเครื่อง MAX 8 ให้บริการอยู่ทั่วโลกประมาณ 344 ลำ (จากเครื่องตระกูล MAX ที่บินอยู่ทั่วโลกทั้งสิ้น 371 ลำ) ส่วนใหญ่ 97 ลำ อยู่ที่ 3 บิ๊กแอร์ไลน์สัญชาติจีน, นอร์วีเจียนแอร์ไลน์ 18 ลำ และสายการบินสัญชาติอเมริกันบางส่วน ขณะที่สายการบินในไทย มีไทยไลอ้อนแอร์ที่ใช้ MAX 9 ให้บริการอยู่ 3 ลำ แต่ถูกประกาศหยุดบินแบบไม่มีกำหนด ขณะที่นกแอร์สั่งซื้อ MAX 8 ไป 6 ลำ ยังไม่ได้รับมอบ

ด้านนายสนอง มิ่งเจริญ นายกสมาคมนักบินไทย กล่าวว่า จากการตรวจเบื้องต้นมีข้อสันนิษฐานว่า สาเหตุของอุบัติเหตุอาจเกิดจากการทำงานที่ผิดพลาดของระบบ MCAS (Maneuvering Characteristics Augmentation System) ซึ่งเป็นระบบควบคุมเครื่องบิน ในกรณีหัวเชิดขึ้นผิดปกติ และระบบ AOA (Angle of Attack) หรือระบบเซ็นเซอร์วัดมุมปะทะ ซึ่งพบว่าระบบดังกล่าวได้มีการติดตั้งไว้ในเครื่องตระกูล MAX ทั้ง 8 และ 9 ทำให้ต้องสั่งหยุดบินทุกรุ่น

“สิ่งที่ต้องตรวจสอบต่อไปก็คือ สายการบินนั้นๆได้ปฏิบัติตามคู่มือขั้นตอนการรับมือเหตุการณ์เซ็นเซอร์ AOA ผิดพลาด ตามคำแนะนำของ FAA ก่อนหน้านี้หรือไม่ ซึ่งกำหนดให้นักบิน 737 MAX ทุกคน จำเป็นต้องเข้ารับการฝึกอบรมการปฏิบัติการรับมือกับเหตุขัดข้องจากเซ็นเซอร์ AOA ภายในเครื่องฝึกบินจำลอง (Simulator) ซึ่งเชื่อมั่นว่าหากมีการฝึกอบรมตามคู่มือปฏิบัติอย่างเคร่งครัด ตามรอบการฝึกอบรมที่เหมาะสมแล้ว จะสามารถรับมือกับเหตุการณ์จริงได้อย่างปลอดภัย”

เพราะปัจจุบันอุตสาหกรรมการบินเติบโตรวดเร็วมาก และระบบปฏิบัติการบินก็พัฒนาไปไกล ทันสมัย แถมเป็นระบบอัตโนมัติ หากสายการบินใดไม่พัฒนาบุคลากรด้านการบินให้สอดคล้องและเพียงพอ ก็อาจจะเกิดช่องโหว่และสร้างปัญหาให้กับอุตสาหกรรมการบินในอนาคตได้.

สุรางค์ อยู่แย้ม
ศุภิกา ยิ้มละมัย