ดราม่าคนรวย ทำไมได้บัตรคนจน? จับตารื้อเกณฑ์ เช็กรายได้ยกครัว

สับกันเละ กลายเป็นปมดราม่าในประเด็นผู้มีสิทธิ์บัตรคนจนหลายคน เป็นผู้มีรายได้น้อย หรือจนจริงหรือไม่? ยิ่งในโลกโซเชียลแชร์ว่อน ภาพหญิงสาวสวมสร้อยคอทองคำเส้นโต โพสต์โชว์บัตรคนจน กดเงิน 500 บาท หรือบางราย นำเงินมากินเหล้า ใช้ในทางที่ผิด เมื่อเรื่องถึงหู ”บิ๊กตู่” จึงสั่งกระทรวงการคลังตรวจสอบ

ในส่วนกระทรวงการคลัง พร้อมปฏิบัติทันทีเตรียมทบทวนประเมินผลบัตรคนจน ในวันที่ 17 ธ.ค.นี้ และเตรียมปรับเกณฑ์ลงทะเบียนรอบใหม่ในปี 62 ให้รัดกุมมากขึ้น โดยการลงทะเบียนเป็นรายครอบครัว เพื่อตรวจสอบรายได้คนในครอบครัว หากบุคคลนั้นมีผู้อุปถัมภ์ หรือมีรายได้เพียงพอในการดำรงชีพ ก็จะไม่ได้สิทธิ์

ดังนั้น นายอภิศักดิ์ ตันติวรวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ได้ให้สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง (สศค.) ไปหาวิธีแก้ไขจุดอ่อนที่มีคนจนไม่จริงได้รับบัตร อาจจะต้องให้ลงทะเบียนทั้งรายบุคคล และลงทะเบียนเป็นครอบครัว เพื่อให้การคัดกรองเที่ยงตรงตอบโจทย์มากขึ้น พร้อมเพิ่มเงื่อนไขในการลงทะเบียน เนื่องจากที่ผ่านมาบางคนครอบครัวมีฐานะดี แต่เมื่อลงทะเบียนรายบุคคลมีคุณสมบัติเป็นคนจน เพราะไม่ได้ทำงาน ไม่มีรายได้ และทรัพย์สินอยู่ในชื่อคนอื่น จึงไม่แปลกที่มีเหตุการณ์ว่า ทำไมมีฐานะดีแล้วยังได้บัตรคนจน

ดังนั้นในการลงทะเบียนบัตรคนจนรอบใหม่ในปี 2562 ต้องติดตามดูหากลงทะเบียนรายบุคคลและรายครอบครัวด้วย น่าจะชัดเจนครอบครัวไหนรายได้ดีหรือไม่ดี และเพื่อให้สอดคล้องกับสิ่งที่กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ดำเนินการลงทะเบียนเป็นครอบครัวด้วย GPS Map เพื่อตรวจสอบครอบครัวใดมีรายได้น้อย ทำให้แยกได้ชัดรวยจริง หรือจนจริง และผู้มีรายได้ 3 หมื่นบาทต่อปี ถือเป็นระดับที่ตํ่ากว่าเส้นความยากจน

สำหรับการพิจารณาเกณฑ์คุณสมบัติผู้ได้รับบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ หรือบัตรคนจน มีแนวโน้มอาจให้ลงทะเบียนซ้ำทุกปี เพื่อประเมินผลใครมีรายได้เกินเกณฑ์ที่กำหนด ซึ่งต้องถูกระงับสิทธิ์ทันที และในส่วนผู้สูงอายุแม้อยู่ในครอบครัวที่มีบุตรหลานดูแล แต่ก็ควรได้รับสวัสดิการที่ไม่เหมือนกับผู้สูงอายุที่อยู่อย่างโดดเดี่ยว 

ก่อนหน้านั้นสถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์ ธนาคารแห่งประเทศไทย ได้ออกรายงานการวิจัยเรื่อง “ถอดบทเรียนนโยบายไฟฟ้าฟรี สู่โครงการประชารัฐสวัสดิการ โดย น.ส.วิชสินี วิบุลผลประเสริฐ และนายภวินทร์ เตวียนนันท์ นักวิชาการสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) ซึ่งได้ศึกษาโครงการประชารัฐสวัสดิการ โดยใช้เงินภาษีของประชาชนให้เงินอุดหนุนผู้มีรายได้น้อยที่ผ่านเกณฑ์ตามที่กระทรวงการคลังกำหนด

ทั้งนี้ มองว่าการใช้เงินจากภาษีของประชาชน ต้องให้ความสำคัญต่อกลไกของการคัดกรองผู้ที่สมควรจะได้สิทธิให้ละเอียด โดยนำเอาฐานข้อมูลในด้านอื่นๆ โดยเฉพาะพฤติกรรมการใช้จ่ายที่เก็บได้จริงของครัวเรือนมาพิจารณาร่วมกับข้อมูลรายได้และทรัพย์สินที่ใช้กันในปัจจุบัน

นอกจากนี้ยังความรั่วไหลของผู้ได้รับบัตรคนจน ในกรณีนักเรียนนักศึกษาที่อาจจะมาจากครอบครัวที่มีฐานะเกินเกณฑ์ที่กำหนด แต่ไม่เคยเป็นเจ้าของสินทรัพย์ หรือไม่มีบัญชีเงินฝาก หรือกรณีที่เป็นผู้มีสินทรัพย์แต่โยกย้ายถ่ายโอนบิดเบือนข้อมูลรายได้ และทรัพย์สิน เพื่อรับสวัสดิการดังกล่าว

ขณะที่สถิติของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) พบว่ามีคนไทยที่อยู่ใต้เส้นยากจน หรือรายได้ประมาณ 30,000 บาทกว่าๆ ต่อปีในปี 2559 จำนวนทั้งสิ้น 5.8 ล้านคน แต่ตัวเลขจากการลงทะเบียนคนจน พบว่ามีคนไทยที่อยู่ต่ำกว่าเส้นยากจนมากถึง 8.4 ล้านคน ซึ่งไม่สอดคล้องกันและเป็นประเด็นที่ต้องพิจารณาว่าอาจจะมีความรั่วไหลของสิทธิ

พร้อมมองว่าการนำเกณฑ์พฤติกรรมการใช้จ่าย เช่น การใช้ไฟฟ้า การใช้น้ำประปา การใช้บริการทางการเงินในรูปแบบต่างๆ เช่น บัตรเดบิต บัตรเครดิต สินเชื่อบุคคล และอื่นๆ มาเป็นเกณฑ์พิจารณาร่วมกับเกณฑ์รายได้และสินทรัพย์ เชื่อว่าจะบิดเบือนได้ยากขึ้น.

12 ธ.ค. จ่ายงวดแรกค่าเช่าบ้าน 400 บัตรคนจน ช่วยผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้น