“ซื้อก่อน จ่ายทีหลัง” โอกาสกับความเสี่ยงตลาดค้าปลีก ที่จะโต 16 เท่าภายใน 8 ปี

คนรุ่นใหม่นิยม ด้วยจุดเด่นเข้าถึงง่าย-ปลอดดอกเบี้ย

Buy Now, Pay Later (BNPL) หรือการซื้อสินค้าแบบ “ซื้อก่อน จ่ายทีหลัง” ที่ไทยเริ่มมีกระแสการตอบรับบริการดังกล่าว มาตั้งแต่ปลายปี 2564 เป็นต้นมา โดยเป็นการซื้อสินค้าที่มีการแบ่งชำระเงินออกเป็นงวดๆ เท่าๆ กัน โดยงวดแรกเกิดขึ้น ณ วันทำการซื้อขาย และการชำระครั้งต่อไปจะเรียกเก็บจากบัญชีธนาคาร บัตรเดบิต หรือบัตรเครดิตของผู้ใช้บริการ จนกว่าจะชำระเต็มจำนวน 

ซึ่งการซื้อก่อนจ่ายทีหลังจะมีค่าธรรมเนียมในอัตราที่ต่ำ ไม่มีดอกเบี้ยหากชำระภายในระยะเวลาที่กำหนด BNPL ได้รับความนิยมในการซื้อขายสินค้าออนไลน์ โดยเฉพาะผู้บริโภคกลุ่ม Millennials และ Gen Z เนื่องจากสะดวก และเข้าถึงง่าย 

ขณะที่การเติบโตของ BNPL แบบออนไลน์ทั่วโลก หากดูจากปริมาณการซื้อขายสินค้าทั่วโลกผ่านธุรกรรมแบบ BNPL ในรูปแบบออนไลน์ (Online BNPL) ในปี 2565 มีมูลค่าประมาณการสูงถึง 2.14 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือคิดเป็นเงินไทยราว 7.3 ล้านล้านบาท และเมื่อเทียบกับปริมาณธุรกรรมค้าปลีกออนไลน์ทั่วโลกทุกรูปแบบซึ่งอยู่ที่ราว 5.72 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ จะเห็นได้ว่าธุรกิจ BNPL แบบออนไลน์มีสัดส่วนประมาณร้อยละ 3.7 ของตลาด E-commerce ทั้งหมด

ทั้งนี้ศูนย์วิจัยตลาดหลายแห่งได้มีการคาดการณ์ว่า การเติบโตของ Online BNPL ทั่วโลกระหว่างปี 2565 ถึง 2569 จะสูงถึงร้อยละ 40-45 ต่อปี โดยบริษัท Fintech จะเข้ามาเป็นผู้เล่นสำคัญในห่วงโซ่คุณค่าของ BNPL ไม่ว่าจะเป็นการสร้างแอปพลิเคชันของตนเองเพื่อนำเสนอสินค้าจากร้านต่างๆ ผ่านช่องทางออนไลน์ของตน หรือการเชื่อมโยง (Link) แพลตฟอร์มของตนกับแอปพลิเคชันของร้านค้าเพื่อนำเสนอบริการ BNPL แก่ผู้บริโภคในขั้นตอนการจ่ายเงิน

ดังนั้นจึงถือได้ว่า BNPL เป็นหนึ่งในการชําระเงินที่เติบโตไวที่สุดของโลก และสำหรับประเทศไทยคาดว่าจะเติบโตถึง 16 เท่า จาก 893 ล้าน เป็น 1.6 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ นับตั้งแต่ปี 2021-2028

อีกหนึ่งทางเลือกในการชำระเงินของผู้บริโภค

อย่างไรก็ตามด้านศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจ (SCB EIC) มองว่า BNPL กำลังเป็นทางเลือกที่น่าสนใจในการชำระเงิน หากเทียบกับบัตรเครดิตแบบดั้งเดิม และเพิ่มโอกาสให้กับผู้ค้าปลีก BNPL เป็นอีกทางเลือกในการชำระเงินของผู้บริโภค โดยเฉพาะผู้ที่มีงบประมาณไม่เพียงพอซึ่งจะสามารถตัดสินใจซื้อสินค้าได้ง่ายขึ้น เนื่องจากมีความยืดหยุ่นในการชำระเงิน และอาจทำให้มูลค่าการซื้อสินค้าในแต่ละครั้งของลูกค้าเพิ่มขึ้นเนื่องจากลูกค้าสามารถแบ่งชำระเป็นงวดได้ 

นอกจากนี้ BNPL มีความแตกต่างจากบัตรเครดิต ที่ผู้ใช้สามารถสมัครได้โดยไม่ยุ่งยาก ไม่ต้องผ่านการตรวจสอบประวัติเครดิตบูโร และได้รับการอนุมัติอย่างรวดเร็ว นอกจากนี้ การมี BNPL เป็นทางเลือกในการชำระค่าสินค้าและบริการ ยังอาจมีส่วนช่วยให้ลูกค้ากลับมาซื้อซ้ำ 

เพิ่มยอดขายโดยใช้ BNPL

ผู้ค้าปลีกไทยสามารถนำ BNPL มาใช้เป็นทางเลือกเพื่อเพิ่มยอดขายได้ 2 รูปแบบ คือ 

1. ให้บริการผ่าน Platform ของตนเอง 

2. ผ่าน Third party ผู้ประกอบการอาจจะพัฒนาระบบ Online BNPL ของร้านค้าโดยเฉพาะ เพื่อนำ BNPL มาใช้เฉพาะในห้างร้านของตน ในทางกลับกัน ผู้ประกอบการสามารถใช้บริการจาก Third party company ที่ให้บริการ BNPL โดยเฉพาะ และต้องพิจารณาว่าวิธีใดเหมาะสมกับธุรกิจตน เช่น ประเมินความคุ้มค่าที่จะได้จากการเพิ่มช่องทางการชำระเงินให้ผู้ซื้อแบบ Buy Now, Pay Later

โดยอาจพิจารณาจากต้นทุนค่าธรรมเนียมที่จะต้องเสียให้กับ Partner ที่ให้สินเชื่อ BNPL และยอดขาย กำไร ที่จะได้รับเพิ่มขึ้นจากการเพิ่มช่องทาง BNPL หรือความเสี่ยงที่เกิดขึ้นหากร้านค้าเลือกจะเป็นผู้ให้บริการ BNPL เสียเอง แต่การนำ BNPL มาใช้ในธุรกิจค้าปลีกก็มีข้อควรระวัง อาทิ ประเด็นในเรื่องการบริหารสภาพคล่องของร้านค้าจากการที่ต้องรอการชำระเงินจากผู้ให้บริการ BNPL อีกทั้งยังมีค่าธรรมเนียมที่ต้องจ่ายให้กับผู้ให้บริการ BNPL รวมถึงภาระในการบริหารจัดการระบบที่อาจมีความซับซ้อนมากกว่าการชำระเงินตามปกติ 

แนวโน้มการเติบโตของ BNPL

สำหรับแนวโน้มการเติบโตของ BNPL ยังมีความเสี่ยงและความท้าทาย ซึ่งอาจลดทอนแรงสนับสนุนต่อธุรกิจค้าปลีก แม้ภาพรวมตลาด BNPL ที่ยังมีแนวโน้มเติบโต จะช่วยหนุนยอดขายของกลุ่มค้าปลีก แต่ยังมีความเสี่ยงและความท้าทายของผู้ให้บริการ BNPL ที่ต้องเผชิญ เช่น ความเสี่ยงจากการผิดนัดชำระหนี้ ต้นทุนทางการเงินที่สูงขึ้น และคู่แข่งทางธุรกิจ รวมไปถึงมาตรการการจัดการหนี้ครัวเรือนจาก ธปท. ซึ่งอาจส่งผลให้แรงสนับสนุนของ BNPL ต่อธุรกิจค้าปลีกชะลอลงบ้าง