"วิฑูรย์ วิระพรสวรรค์" ผู้ก่อตั้ง PlanToys สอนความยั่งยืนเด็กไทยผ่านของเล่นไม้ยางพารา

ปี 2516 หรือ 52 ปีที่แล้ว บัณฑิตคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 7 คน นักกิจกรรมเพื่อสังคมผู้ผ่านช่วงวัยหนุ่ม-สาวท่ามกลางความวุ่นวายและการเปลี่ยนผ่านทางการเมือง ได้รวมตัวกันก่อตั้งแปลนกรุ๊ป (Plan Group) จุดเริ่มต้นของธุรกิจหลากหลายในเครือ ตามความถนัดของแต่ละคน

ตั้งแต่บริษัทสถาปนิก Plan Architect, บริษัทรับออกแบบ Plan Motif และ Plan Associates, บริษัทสื่อเพื่อเด็ก Plan for Kids รวมทั้ง Plan Creations (แปลน ครีเอชั่นส์) ผู้ผลิตของเล่นจากไม้ยางพาราภายใต้แบรนด์ PlanToys (แปลนทอยส์)

ก่อตั้งขึ้นในปี 2524 ให้หลังแปลนกรุ๊ป 8 ปี วิฑูรย์ วิระพรสวรรค์ 1 ใน 7 เพื่อนสถาปัตย์ ผู้ริเริ่มแบรนด์แปลนทอยส์ ของเล่นเด็กจากไม้ยางพารา ซึ่งผลิตจากโรงงานในจังหวัดตรัง เล่าว่า “ผมเกิดและเติบโตที่จังหวัดตรัง อยู่ท่ามกลางธรรมชาติ สวนยาง ผมจึงคิดอยู่เสมอว่าจะทำอะไรกับสิ่งเหล่านี้ได้บ้าง”

ในวัย 74 ปี ปัจจุบันคุณวิฑูรย์ใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ที่จังหวัดตรัง บ้านเกิด นอกจากก่อตั้งแปลน ครีเอชั่นส์ เขายังดำรงตำแหน่งประธานกรรมการบริษัทพ่วงอีก 1 ตำแหน่ง ที่เหลือยกให้เป็นหน้าที่ของ โกวิท ชมพูนุทยรรยง กรรมการผู้จัดการ แปลน ครีเอชั่นส์

“ในแต่ละปี จะมีเด็กมากกว่า 10,000 คน มาเยี่ยมชมโรงงานแปลนทอยส์, Forest of Play สนามเด็กเล่นบนพื้นที่ธรรมชาติกว่า 64,000 ตารางเมตร และพิพิธภัณฑ์ของเล่นที่เราสร้างขึ้นที่ตรัง เพราะเด็กตรังและจังหวัดภาคใต้ ยังขาดพื้นที่เล่นที่มีคุณภาพ อยากให้พวกเขาได้เล่น สอนให้เป็นสถาปนิกที่ดีขึ้นของโลกอนาคต”

แปลนทอยส์มีจุดเริ่มต้นจากโรงเรียนอนุบาล “รักลูก” (ปัจจุบันคือโรงเรียนรุ่งอรุณ อินเตอร์) อีก 1 ธุรกิจยุคแรกเริ่มในเครือแปลนกรุ๊ป เพราะเพื่อนทั้ง 7 คนเชื่อเหมือนกันว่า สังคมจะดีขึ้นได้ ต้องเริ่มต้นที่เด็ก พอเปิดโรงเรียนอนุบาลก็ต้องมีของเล่น คุณวิฑูรย์จึงขยับขึ้นเป็นหัวเรือใหญ่ออกแบบและทำของเล่นขายเป็นเรื่องเป็นราว

ตั้งแต่วันแรก Business on my way ของคุณวิฑูรย์ คือการทำธุรกิจโดยไม่เบียดเบียนสังคมและสิ่งแวดล้อม ภายใต้พันธกิจในการสร้างเด็กดี โลกสวย ด้วยการเล่นที่ยั่งยืน (Better Kids, Better World through Sustainable Play) ผ่านมา 44 ปี ปรัชญาธุรกิจยังคงเดิม เพิ่มเติมคือความเข้ากับยุคสมัย ที่ทุกคนหันมาใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น

หลายครั้งที่แปลนทอยส์ ถูกท้าทายจากความต้องการตลาด มีเสียงเรียกร้องให้ผลิตของเล่นที่ทำจากวัสดุอื่นๆ ตั้งแต่ผ้าไปจนถึงพลาสติก แต่ด้วยความตั้งใจที่จะไม่เบียดเบียนสิ่งแวดล้อม จึงยังยืนหยัดผลิตของเล่นไม้ ใช้วัตถุดิบในประเทศเกือบ 100% โดย 95% ทำจากไม้ยางพาราไทย ใช้สีน้ำ water base ตลอดจนสีที่ผลิตจากถั่วเหลือง (Soy ink) บนแพ็กเกจจิ้ง ไม่มีขยะเหลือทิ้ง (Zero Waste) วัสดุเหลือใช้บางส่วนนำไปทำเชื้อเพลิง ขณะที่ขี้เลื่อยถูกคิดค้น พัฒนาเพิ่มเติม นำไปผลิตเป็นของเล่นจากขี้เลื่อย ล่าสุดเพิ่งคว้ารางวัลด้านความยั่งยืนบนเวที Toy Award ปี 2025 เพราะเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม 100%

ส่วนงานดีไซน์ ซึ่งเป็นงานถนัดของคุณวิฑูรย์ ปัจจุบันถูกขับเคลื่อนด้วยทีมดีไซน์อาวุโส 4 คน ยึดหลัก Eco design หรือการออกแบบเชิงนิเวศ คำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในทุกขั้นตอน เน้นใช้ Common part ชิ้นส่วนเดียวกันในของเล่นหลายชนิด ใช้สีให้น้อยที่สุด เพื่อกระตุ้นจินตนาการเด็กแบบ Open play ให้สามารถลงสีบนของเล่นด้วยตัวเองได้

ยืนหยัดมาถึง 44 ปี ของเล่นของแปลนทอยส์จึงกวาดรางวัลระดับโลกมามากมาย ตัวเด่น ได้แก่ กระบองเพชร (Balancing Cactus) ได้รางวัลจาก German Design Award 2021 เป็นของเล่นฝึกสมองสำหรับคนทุกวัยตั้งแต่ 3—99 ปี และจระเข้ (Dancing Alligator) ได้รางวัลจาก German Design Award 2020 ช่วยกระตุ้นให้เด็กหัดเดิน โดยทั้ง 2 ชิ้นติดอยู่ในลิสต์สินค้าขายดีตลอดกาลด้วย

ปี 2567 แปลน ครีเอชั่นส์ มีรายได้ประมาณ 500 ล้านบาท โดย 80% มาจากยอดขายใน 65 ประเทศทั่วโลก ตลาดใหญ่อยู่ที่สหรัฐอเมริกา รองลงมาเป็นจีน และ 20% มาจากไทย เพิ่มขึ้นทีละน้อยในแต่ละปี

ที่ตลาดสหรัฐฯ ปี 2568 นี้มีความท้าทายเรื่องภาษี จากเดิมสหรัฐฯ เก็บภาษีของเล่นเป็น 0% แต่หลังจากนี้อาจถูกเรียกเก็บภาษี ส่วนที่ตลาดจีน แปลนทอยส์ทำยอดขายดีขึ้นเรื่อยๆ สิ่งนี้เป็นเรื่องน่าภูมิใจ ของเล่นไทยเข้าไปชนกับช้าง เพราะจีนคือผู้ผลิตของเล่นรายใหญ่ของโลกครองส่วนแบ่งกว่า 80% โดยเริ่มมีลูกค้าจีนที่ตระหนักถึงคุณภาพ ความปลอดภัย เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม 100% ซึ่งแปลนทอยส์เอาชนะได้ขาดลอยในเรื่องนี้

 หากไม่มีอะไรผิดพลาด คาดว่าปี 2568 จะสามารถทำรายได้ในระดับเดิมที่ 500 ล้านบาทสำเร็จ โดยมีแผนรองรับในตลาดสหรัฐอเมริกาไว้แล้ว ด้วยการยกระดับบริษัทลูกในอเมริกา ขึ้นเป็นตัวแทนจำหน่าย ส่งต่อไปยังแคนาดาและละตินอเมริกา โดยได้ส่งออกสินค้าไปสต๊อกในตลาดอเมริกาไว้ในระดับที่น่าจะเพียงพอแล้ว เพื่อหลบเลี่ยงผลกระทบต่อนโยบายภาษีของรัฐบาลทรัมป์ไปได้สักระยะหนึ่ง

“ผมโตมากับสวนยาง เข้าไปเรียนกรุงเทพฯ เจอเพื่อน 7 คนที่คิดเหมือนกัน ต้องการเหมือนกัน อยากให้โลกดีขึ้นอย่างยั่งยืน ซึ่งเราเชื่อว่าต้องเริ่มจากเด็กที่ดีก่อน นี่คือการปลูกฝังความยั่งยืนในแบบของเรา”.

เลดี้แจน

คลิกอ่านคอลัมน์ “Business on my way” เพิ่มเติม