“ตรางู” เปิดตำนานกระป๋องเหล็กคลายร้อน แป้งเย็นยุคบุกเบิกที่อยู่คู่คนไทยมานานกว่า 132 ปี

ร้อนแบบนี้…นึกถึงอย่างอื่นไม่ออกจริง ๆ นอกจาก "แป้งเย็น" สำหรับคนไทยแล้ว แป้งเย็นไม่ใช่แค่ไอเทมคลายร้อนธรรมดา ๆ แต่คือกลิ่นอายของฤดูร้อนที่เราคุ้นเคยมาตั้งแต่เด็ก กลิ่นเมนทอลหลังอาบน้ำเย็น มันคือ “ความทรงจำในฤดูร้อน” ของคนไทยมาหลายยุคหลายสมัย หลังร้านขายยาเล็ก ๆ แห่งหนึ่งได้คิดค้นแป้งเย็นสำเร็จรูปเจ้าแรกในประเทศไทย และทำให้ “แป้งเย็น” เป็นมากกว่าแค่แป้งเย็น แต่คือนวัตกรรมความเย็นที่อยู่คู่คนไทยมานานกว่า 132 ปี

ใช่ เรากำลังพูดถึง "แป้งเย็นตรางู" “แป้งเย็นปริกลี่ฮีท” ภาพจำกระป๋องเหล็กเขียวขาวสุดคลาสสิก และลายงูมีลูกศรปักอันเป็นเอกลักษณ์ที่ช่วงหลังได้กลายเป็นโลโก้สุดไอคอนิกของแบรนด์

Thairath Money คอลัมน์ BrandStory ครั้งนี้ย้อนตำนาน “แป้งเย็นตรางู” ตำนานกระป๋องเหล็กคลายร้อนฉบับคนไทยและความเย็นที่ไม่เคยหายไป ภาพลักษณ์ที่คงความเป็นเอกลักษณ์ดั้งเดิม แต่เต็มไปด้วยการปรับตัวอย่างแยบยลเพื่อรักษาตำแหน่งในใจผู้บริโภคมายาวนานกว่า 132 ปี

ห้างขายยาหมอฝรั่ง สู่ แบรนด์ตำนานระดับประเทศ

ย้อนกลับไปในปี พ.ศ. 2435 หรือปี 1892 ราวสมัยรัชกาลที่ 5 นายแพทย์ชาวอังกฤษ “โทมัส เฮย์วาร์ด เฮย์” และ “ปีเตอร์ กาแวน” ร่วมกันก่อตั้งร้านขายยาที่มีชื่อว่า “British Dispensary” เพื่อแจกจ่ายยารักษาให้กับผู้ป่วย อย่างไรก็ตามคนไทยคุ้นเคยกับชื่อ “ห้างขายยาอังกฤษ (ตรางู)” ที่มาจากสัญลักษณ์ของร้านที่เป็นรูป "งูถูกศรปัก” มากกว่า

ความหมายของงูและลูกศรที่กลายมาเป็นตำนาน จากงูเขียวตัวเล็กๆ ที่อยู่บนกระป๋องแป้ง กลายมาเป็นอนาคอนด้าที่ยิ่งใหญ่ในปัจจุบัน

“งู” หรือ “อสรพิษ” เสมือนโรคภัยไข้เจ็บ “ลูกศร” เปรียบเสมือนยารักษาโรคที่ป้องปรามโรคภัยไข้เจ็บได้ สัญลักษณ์ “งูมีลูกศรปัก” จึงเป็นภาพสัญลักษณ์ของคุณภาพ ใครจะคิดว่า “ตรางู” ในวันนั้นจะกลายเป็นแบรนด์สุดไอคอนิกของคนไทยในวันนี้

โดยหลังจากดำเนินกิจการมายาวนานกว่า 30 ปี ห้างขายยาอังกฤษ (ตรางู) ก็ได้เปลี่ยนมือผู้บริหารมาสู่เจ้าของคนไทยและสานต่อรุ่นต่อรุ่นมาจนถึงปัจจุบัน ในยุคของ “ล้วน ว่องวานิช” หรือ หมอล้วน นายแพทย์ไทยผู้เชี่ยวชาญ ภายใต้กการนำของเขา ห้างขายยาอังกฤษได้พลิกบทบาทครั้งสำคัญ กลายเป็นตัวแทนจำหน่ายสินค้านำเข้าจากต่างประเทศ อาทิ Elizabeth Arden, Christian Dior และ Boots และในปี พ.ศ. 2480 สินค้าระดับตำนานอย่าง “แป้งเย็นตรางู” ที่กลายเป็นตัวชูโรงหลักของแบรนด์ในภายหลังก็ได้ถือกำเนิดขึ้น

ตำนานกระป๋องเหล็ก เย็นสะใจ

เรื่องราวของ “แป้งเย็นตรางู” ว่ากันว่ามาจาก นายบิรสเบน ทนายความชาวต่างชาติอยู่เมืองไทยแล้วเจอกับสภาพอากาศร้อน มาหาหมอเพราะอาการผดผื่นคัน รักษายังไงก็ไม่หาย หมอให้คาราไมไปทาไม่หาย หมอล้วนจึงคิดสูตรแป้งเย็นโดยผสมแป้งและเพิ่มความเย็นไปใช้ ปรากฏว่าได้ผลดี ผดผื่นคันหาย แถมยังทำให้รู้สึกเย็นสบายผิวและรู้สึกสดชื่น และได้กลายเป็นที่มาของชื่อ “ปริกลี่ฮีท” (Prickly Heat) ที่แปลว่า ผดผื่นคันอันเกิดจากอากาศร้อน

นอกจากนี้หมอล้วนยังคิดค้นไอเดียกระป๋องเหล็กอันเป็นเอกลักษณ์ ที่ช่วยเก็บความเย็นให้ได้นานยิ่งขึ้นและใช้งานได้ง่ายขึ้น โดยในช่วงแรกนั้น กระป๋องจำเป็นต้องนำเข้ามาจากเมืองนอก จนกระทั่งกระป๋องประสบภาวะขาดแคลน ประกอบกับประเทศไทยสามารถผลิตกระป๋องได้เอง จึงเปลี่ยนมาใช้กระป๋องที่ผลิตภายในประเทศไทยในภายหลัง

ไม่นานสรรพคุณของแป้งเย็นตรางูเป็นที่เลื่องลือกันปากต่อปากจนได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเป็นวงกว้าง แป้งเย็นตรางู ถือเป็นแป้งเย็นต้นตำรับยี่ห้อแรกที่ผลิตขึ้นโดยคนไทยและยังส่งออกไปจำหน่ายต่างประเทศ แถมยังโดดเด่นของ “กลิ่นเมนทอลเฉพาะตัว” และ “สัมผัสเย็นที่ไม่เหมือนใคร” แป้งตรางูให้ความเย็นทันทีที่สัมผัสผิว และยังเย็นต่อเนื่องราวกับช่วยให้ผิวหายใจได้ในอากาศร้อนเป็นสัมผัสที่หลายคนใช้คำว่าเย็นสะใจและไม่สามารถหาได้จากแป้งทั่วไป

Snake Brand Family

ปัจจุบัน “ตรางู” นับเป็นแบรนด์ที่พยายามปรับตัวให้เข้ากับไลฟ์สไตล์ยุคใหม่มายุคต่อยุคและเต็มเปี่ยมคุณภาพสินค้าให้ได้มาตรฐานระดับสากล แม้ว่า “แป้งเย็นตรางู” จะยังคงมีภาพจำของกระป๋องเหล็กแบบคลาสสิกที่อยู่คู่คนไทยมายาวนาน

นับตั้งแต่อดีต ห้างขายยาอังกฤษ (ตรางู) เริ่มต้นค้นคว้าและพัฒนาผลิตภัณฑ์ด้านเวชภัณฑ์อย่างและออกยารักษาโรคหลายชนิด เช่น ยาแก้ไข้เด็กตรางู, ยาแก้ไอเด็กตรางู, ยาแก้หวัดเด็กตรางู, ยาแก้ไอน้ำดำตรางู รวมถึงผลิตภัณฑ์ยอดนิยมอย่างน้ำมันเซนลุกซ์ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นที่รู้จักในหมู่ผู้บริโภคมาอย่างยาวนาน

นอกจากนี้หลัง “อนุรุธ ว่องวานิช” ทายานทรุ่นสามที่ได้เข้ามารับช่วงบริหารกิจการและยังบริหารอาณาจักรมาจนถึงปัจจุบันก็ได้ขยายตลาดอย่างต่อเนื่อง ออกสินค้าใหม่หลายรายการ เช่น แชมพูเซนลุกซ์สูตรเย็น, สบู่เย็นตรางู และกลุ่มผลิตภัณฑ์สำหรับเด็กภายใต้แบรนด์เซนลุกซ์ ทั้งแป้ง สบู่ แชมพู และโลชั่น

หลายสิบปีที่ผ่านมาเดินหน้าพัฒนาคุณภาพสินค้าควบคู่กับการทำ Brand Modernization อย่างเต็มรูปแบบ พร้ิอมทั้งออกผลิตภัณฑ์ใหม่เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่โดยยังคงไว้ซึ่งเอกลักษณ์ของ “ความเย็นสะใจแบบตรางู" ที่ไม่ได้อยู่แค่ในกระป๋องเหล็กอย่างเดียวอีกต่อไป

เราได้เห็น “แป้งตรางู” ในบรรจุภัณฑ์ที่หลากหลาย พกพาง่ายขึ้นเหมาะกับการใช้งานในชีวิตประจำวันที่เร่งรีบ ไม่ว่าจะเป็น คูลลิงมิสต์ , สเปรย์เย็น, ทิชชู่เย็น, แป้งน้ำ, เจลอาบน้ำ, สบู่ ไปจนถึงผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ อย่างหน้ากากอนามัย และสเปรย์สำหรับพ่นในช่องปาก  แบรนด์สามารถตอบโจทย์ความคาดหวังของลูกค้าที่เปลี่ยนไปยุคต่อยุค แต่ล้วนแล้วมีจุดร่วมเดียวกันนั่นคือ ชีวิตที่ไม่อาจต้านทานความร้อนได้นั่นเอง

กว่าหนึ่งร้อยปีที่ผ่านมา แป้งตรางู ได้กลายเป็นหนึ่งในภาพจำของคนไทย ทั้งรูปลักษณ์กระป๋องเหล็กสีเขียวสุดคลาสสิก และสัมผัสที่เป็นเอกลักษณ์ “ความเย็นแบบไทย" ที่ไม่เพียงแต่ติดอยู่ในความทรงจำของคนไทยเท่านั้นแต่ยังส่งต่อไปถึงผู้คนทั่วโลก  

ปัจจุบันกลุ่ม บริษัทอังกฤษตรางู มีผลิตภัณฑ์รวมทั้งหมด 25 แบรนด์ 20 ประเภทสินค้า แบ่งออกเป็น 3 กลุ่มผลิตภัณฑ์ใหญ่ด้วยกัน คือ

1. กลุ่มผลิตภัณฑ์ของใช้ส่วนบุคคล (Personal Care) ภายใต้แบรนด์หลัก ตรางู ประกอบด้วย แป้งเย็น เจลอาบน้ำ สบู่ บอดี้สเปรย์ บอดี้มิสท์ ทิชชูเย็น ยาสีฟัน, แบรนด์เซนลุกซ์ แป้งเด็ก โคโลญจน์ แฮร์โทนิค, แบรนด์ควินนา แป้งน้ำ และผลิตภัณฑ์กันยุง ภายใต้แบรนด์สกีโทลีน
2. กลุ่มผลิตภัณฑ์บำรุงผิว (Skin Care) ประกอบด้วยแบรนด์ทีทรี ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของทีทรีออยล์ธรรมชาติจากออสเตรเลีย ได้แก่ สบู่เหลว โฟมล้างหน้า และแบรนด์สกาแคร์ ได้แก่ กลุ่มเฟเชียล มอยซ์เจอไรเซอร์ เช่น ทรีตเมนต์บำรุงผิว ผลิตภัณฑ์บำรุงพร้อมปกป้องแสงแดด และเฟเชียล คลีนเซอร์
3. กลุ่มผลิตภัณฑ์ยาและสุขภาพ (Health Care) ประกอบด้วย กลุ่มยา เช่น Calciferol (วิตามินดี), Snake Brand Baby Set ยาแก้ไข้ ไอ หวัด เด็ก ตรางู, Painelief ยาทาแก้อักเสบกล้ามเนื้อ กระดูก และข้อ กลุ่มผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ภายใต้ แบรนด์ Lifetune กลุ่มผลิตภัณฑ์เวชสำอาง เช่น กลุ่มยาพ่นปาก เฮอร์เบิ้ล สเปรย์ ตรางู กลุ่มเครื่องมือแพทย์ เช่น หน้ากากอนามัย KN95 เรสคิ้วการ์ด ตรางู และผลิตภัณฑ์สำหรับผู้ใส่เฝือก Cast Comfort เป็นต้น

อ้างอิงข้อมูล British Dispensary , Snake Brand 

คลิกอ่านคอลัมน์ "BrandStory" เพิ่มเติม